In Kabul:Ashura-tasua
۱۳۸۸ دی ۵, شنبه
۱۳۸۸ دی ۲, چهارشنبه
۱۳۸۸ آذر ۲۵, چهارشنبه
۱۳۸۸ آذر ۱۸, چهارشنبه
۱۳۸۸ آذر ۵, پنجشنبه
افتتاح نمايشگاه دايمي چشم سوم
.JPG)
فردا جمعه پس از چاشت به مناسبت عيد سعيد قربان قرار است نمايشگاه دايمي مركز فوتوژورناليزم چشم سوم در كابل افتتاح گردد.
تبريك
مژدگاني بده اي دل كه دگر مطرب عشق
راه مستانه زد و چاره ي مخموري كرد
۱۳۸۸ آبان ۲۱, پنجشنبه
۱۳۸۸ آبان ۲۰, چهارشنبه
گرد و خاك
فردا قرار است(در دري)در كابل باز گشايي شود.(پيشا پيش تبريك)جو گير شديم و اين داستانك را پست كرديم.
پيرمرد چند بار بيني زد:خير خدايا.
جوان توف انداخت:پير خرفت.
دخترك چهره در هم كشيد:بي شعور.
پيرمرد بيني اش راخالي كرد:ببخشيد.
مرد تيز زد.بي اراده.گامهايش تند تر شدند.
زن جيغ زد:لوده بي فرهنگ.هرچي كردي چيزي نگفتم.خود را چي فكر كردي؟
پليس پسر جوان را در ميان گرد و غبار كنار جاده ي پر رفت و آمد دستبند زد و برد.
6/8/88
كابل- سركاريز
۱۳۸۸ آبان ۷, پنجشنبه
دل رفته گان
تهران. وارد كوچه ي باغ شدم.شلوغ بود چون همه ي سه چهار هفته ي آخر سالهاي پيش. پياده روهاي دو سوي خيابان را گروههاي گوناگون زنان و دختران جواني كه براي خريد كيف و كفش آمده بودند قاطعانه در اختيار داشتند و مستانه جولان مي دادند.آنها متبسم و شادمان از اين مغازه به آن مغازه،ازين سوي سرك به آن سوي سرك مي رفتند.يا هم در يك رسته از پشت شيشه ها به تماشاي اندرون دكانها مي پرداختند. هر چه مي ديدي خوش پوش و خوش نماي بود. سنگين و زيبا چون گلهاي دل انگيز بهاري.به ندرت پير زن يا مردي به همراه داشتند. بيشتر كودكان شان را با خود آورده بودند. زيادتر مردانيكه در پياده روها ديده مي شدند براي كارگاه ها يا مغازه هاي همان كوچه كار مي كردند. از توليديها يا براي توليديها جنس مي بردند. اكثراً شتاب آلود و بي پروا. گاهي هم شوخ و چموش. البته اگر دست شان خالي مي بود و ماهرويي زيبايي هايش جلب توجه مي كرد.
اوج جوشش كار بازار بود. در وسط خيابان چيزي جز آدم هاي شتابان،چهار چرخ هاي پر از جنس و يگان تا هم موتر باربري به چشم نمي خورد. سرم چون رادار مي چرخيد. هيچ چيزي از نگاه تند و تيزم در امان نبود. از در و ديوارهاي كهنه و كثيف سراها گرفته تا پشت شيشه هاي تميز مغازه هاي لوكس، به اميد ديدن تكه كاغذي ولو كوچك به اين مضمون: به شاگرد پستايي ساز نيازمنديم.
خيابان به انتها رسيد و من چيزي را كه مي خواستم نتوانستم بيابم. ناچار به سمت ديگرش رفتم. ازين سوي هم ظاهراً خيري نبود. كم كم به انتهايش مي رسيدم كه دختري شتابان در كوشه ي ديدگاهم پديدار گشت. ناخودآگاه به سويش نگريستم. قد بلند و درشت هيكل، گندم گون و زيبا روي، آراسته و پيراسته بود. با دوسيه يي در دست، كيفي بند كوتاه بر شانه و زير بغل. او چون سربازي دلاور بي توجه به همة چيزهاي پيرامونش كه تهديدش مي كردند پيش روي مي نمود. درست از وسط خيابان، تك و تنها. و تقريباً در ابتداي خياباني قرار داشت كه من دو سويه طي اش كرده بودم. چون همه زيبا رويان ديگر دل ساده و هر جاييم را به بازي گرفت. ولي خيلي زود بي خيالش شدم و نگاهم را كه هوا خواهش شده بود چون ديكتاتوري خشن سرگردان نموده و همراه با گامي ديگر بسوي مغازه ي پيش رويم انداختم. هر چند مي دانستم براي من چيزي ندارد. چند زن و دختر جوان، خوش اندام، خوش پوش و خوشكل كه در يك گروه بودند آمدند و كم كم پيش ويترين را گرفتند. در اين هنگام نمي دانم چه نيروي در درونم به جنبش در آمد، سرم را چرخاند و نگاهم را به آن شتابان دختر وسوسه انگيز دوخت. او به هيچ چيز اين خيابان كه تقريباً مركز فروش لوكس ترين كيف و كفش هاي زنانه و دخترانه بود توجه نداشت. چهره اش جدي،سرش بلند و نگاهش به دور بود. ورچپه ي همه ي زنان و دختران ديگري كه به اين خيابان آمده بودند و مي آمدند. از ميدان ديدم گذشت. كنجكاوي چون آتش كم كم سر تا پايم را در بر مي گرفت. كار و بي كاري از يادم رفت. روي گشتاندم و به موازاتش در پياده رو راه افتادم. او يكي دو گام از من پيش تر بود. با شتابي كه داشت اين فاصله خيلي زود افزايش يافت. هر چند خيابان پر بود از چيز هاي گوناگون. بر شتاب گام هايم افزودم. سودي نكرد. . هر گز فكر نمي كردم روزي ممكن است در پياده روي از يك جنس مخالف پس بمانم. مني كه در پياده روي تند در ميان دوستانم زبانزد بودم.پيش خود انبوه خانمهاي پياده رو را بهانه گرفتم و به خيابان زدم. او بيست متري از من پيش افتاده بود در دل با بدجنسي چابكي او را تحسين مي كردم: آفرين چموش چالاك.... ضعيفة چابك.
كم كم تند روي برايم حيثيتي شد. چون مسابقه يي كه همگان برد صد در صد را از آن من مي دانند. هراس از يك شكست شرم آور به دلم چنگ انداخته بود. به اين بوده باز هم به شتاب گام هايم افزودم. رفته رفته فاصله هايمان كاهش مي يافت. تا جاييكه بوي عصرش به مشامم خورد. يك آن سست شدم ولي باز نيرويي در درونم بر من بانك زد: تمامش كن.
از كنارش گذشتم. او پس ماند. و يك باره همه ي دلهره و هراسم از بين رفت. پس از چند گام به پياده رو نگاه كردم. بخشي از آن خالي بود. خود را بدانسو زدم و كم كم از سرعتم كاستم. به يك باره نگرانش شدم: نشود كدام جايي برود و گمش كنم. در جا پيش ويترين مغازه ايستادم. تخته ي پشت و زير بغلهايم عرق كرده بودند. به بنهانه ي تماشاي ويترين نگاهي به پشت سرم اندا ختم. او بود. دلم شاد شد. هر چند پر شتاب از من گذشت. روي گشتاندم و به راه افتادم. باز هم رفته رفته فاصله ها زياد مي شد. او خيلي زود به انتهاي خيابان رسيد و به سمت راست پيچيد. نگراني باز برمن چيره گرديد. دويدم. چاره ديگري نبود. هر آن امكان داشت به ناكجا آبادي درآيد و گمش كنم. به انتهاي خيابان رسيدم. اولين كارم نگاه به سمت راست بود. يافتمش در پياده روي خلوت چون پيشتر پرشتاب. خيالم آسوده شد و آرام گرفتم.
در اين كوچه كه بنام كمر بندي ياد مي شد و از خيابان پيشين كه مردم كوچه ي باغ مي خواندندش كوچكتر و بدليل نداشتن فروشگاه هاي لوكس خلوت تر بود موتر ها پر سرعت مي گذشتند. با احتياط به سمت ديگر خيابان رفتم و وارد پياده رو شدم. خوشبختانه چندان شلوغ نبود. پس از چند ده متري او وارد مغازه يي كهنه در زير يك خانه ي قديمي شد. از تندي رفتارم كاستم. وقتي روبروي مغازه رسيدم. نگاهي تيز و جستجوگرانه به داخلش انداختم. او در مقابل مرد جوان و خنداني كه در ميان مغازه به ميز كار تكيه كرده بود ايستاده بود و گپ مي زد. از خود پرسيدم: يعني چه؟ پاسخي نداشتم. كنجكاويم ارضا نشد. پس از چند گام به پياده رو آن سمت رفتم و راه برگشت را در پيش گرفتم. دوباره به مقابل مغازه رسيدم. باز هم از سرعتم كاستم. به بهانه ي تماشاي چند نمونه جنس پشت شيشه نزديك دروازه ي نيمه باز دكان ايستادم. صداي دخترك به گوشم رسيد: خودت خواستي. گفتي بيا، من هم آمدم. حالا بايد به قولت وفاكني.
با شنيدن اين گپ سرم را پايين انداختم و به راه خود رفتم. متلي قديمي به يادم آمد: مرد را قول است و زن را وعده.
****
مشهد، ميني بوس دقيقا در ايستادگاه خالي گلشهر ايستاد. پياده شدم. چند نفري پراكنده اين سو آن سو، ايستاده يا نشسته در زير نور تند آفتاب با چهره هاي كسل و نگاههاي سرگردان منتظر موتر بودند. بايد به آنها مي پيوستم. درخت باريكي در پشت جمعيت تك و تنها ايستاده بود. رفتم و زير سايه اش نشستم. پس از لحظاتي ميني بوس خالي بيگانه يي در ايستگاه ايستاد.جوانكي درشت هيكل از آن پياده شد و داد زد: گلشهر، گلشهر.
مردم هجوم بردند. مثل هميشه براي چوكي. من هم لخ لخك راه افتادم و آخرين نفر سوار ميني بوس در حال حركت شدم. نگاهم خود به خود تا ته دويد. تند و سرسري. نه تنها همه ي چوكي ها سرنشين داشتند؛ چند تايي سر نشين هم بودند كه چوكي نداشتند. پيشتر نرفتم. پشت سر نگران و كنار راننده ايستادم. بين راه چند نفري تا و بال شدند تا به پيچ تلگرد رسيديم. در ايستگاه دو دختر جوان زير سايه ي ديوار و زن و مردي با يك كودك كنار خيابان ايستاده بودند. همه چهره هاي آشناي مهاجرين را داشتند چون مسافران داخل.
ميني بوس ايستاد. پشت سرش اتوبوسي از خطي ديگر. يكي از دختر ها لبخند زنان خداحافظي كرد و بسوي اتوبوس رفت. ديگري همچنان ايستاده بود. قيافه ي زيبا و درهمش نشان مي داد كه نمي خواهد با ما همراه شود. يكي دو نفر از مسافران پياده شدند. سپس زن و مرد با كودكشان به ما پيوستند. نگران پيش از بستن دروازه رو به دخترك كرد و گفت: نمي آيي؟
گپ چون صاعقه بر ذهنم فرود آمد. زن جوان در ميان دروازه ي حمام ايستاده بود. خيره و خمار نگاهم مي كرد. مات شدم. آنسو ترك دختر جواني در كوچه برايم دست تكان مي داد.دختركي درپشت پنجره ي اتاقش كمين كرده بود.تا روي گشتاندم مرا بوسيد. مو بر تنم راست شد. مي دانستم كه او فهميد. براي ديدن واكنشش بسويش نگاه كردم. چشمانش برق مي زدند. نگاهش تيز و كنكاش گرانه شده بود. چون كسيكه طرفش را مي سنجد. بي اراده پستر رفتم. نمي دانم به چه نتيجه يي رسيد كه تيز آمد. پيش بين هر چيزي بودم جز اين رفتار. به ياد ماچه سگهاي بي صاحبي افتادم كه در دشت ها ده‌پانزده نره سگ را ساعت ها در ميان برف به دنبال خود مي كشانند و در پايان فقط با يكي آن هم بهترين و قوي ترين شان مي روند. هيچ خوشم نيامد. به ويژه كه شاگرد و راننده مهاجر نبودند و دخترك هم هجده سال را به زور پوره مي كرد. دلم چون سير و سركه مي جوشيد. او به اندازه ي يك سگ ولگرد هم غرور نداشت. موتر شتاب نگرفته باري ديگر ايستاد. او سوار شد و در خاليگاه سمت راست شاگرد راننده به ديواره ي ميني بوس تكيه داد.
حساس شده بودم. با همه ي وجود كوچكترين حركت آنها را زير نظر داشتم. نگاه سنگيني بين شان رد و بدل شد. توگويي به هم آفرين مي گفتند. احساس بدي به من دست داد. آميزه يي از نفرت و سر افكندگي. موتر به راه افتاد. تكان خوردم.نگران متوجه ي من شد: پس برو.
: جايم خوبست.
: اينجا الان خانم ها سوار مي شوند.
: هر گاه آمدند پس مي روم.
: يا برو پس يا پياده شو.
سنگيني نگاه دخترك را به روي خود احساس كردم. او مات به من مي نگريست. خشم و نفرتم را با نگاهي چون آتش به چشمانش زدم. هراسان شد و سرش را پايين انداخت. سپس خيلي خون سرد پاسخ نگران را دادم.
: اگر هيچ كدام شان را نكنم چه خواهد شد؟
: به ايست اين آقا را پياده كنيم.
يكي از مسافران بلند گفت: برو آقا، به گپ بچه ها گوش نكن.
اين گپ به نگران كه براي نشان دادن بزرگي خود يخنش را باز مانده و گردن آويزي هم انداخت بود گران آمد. به اين بوده دست انداخت تا يخنم را بگيرد. در عين حال غريد: من بايد تو را پياده كنم.
دستش را پس زدم و گفتم: دست خر كوتاه.
جوانك جوشيد. با چابكي دست انداخت و پيش از انكه به خود بجنبم يخنم را گرفت. به سوي خود كشيد و براي دومين بار گفت: به ايست اين آقا را پياده كنيم.
زور كشش او مرا به سويش خم كرد. براي حفظ تعادل خود پاي راستم را پيش گذاشتم. مشتم خود به خود گره خورد و به زير سينه اش فرود آمد. رنگ از رخ جوانك پريد. نفسش بند آمد دستش شل شد و يخنم را يله داد. موتر نرسيده به ايستگاه گوشه كرد و ايستاد. راننده از پشت فرمان بلند شد. با ناراحتي مرا به عقب هول داد و گفت: برو؛ دقيقا چون زن نافرجام.
يكي دو نفر از مسافران بين من و راننده آمدند. او را با نرمي و مهرباني در جايش شاندند و ديگران هم مرا پس بردند. نگران حالش جا آمد. موتر دوباره چالان شد و به راه افتاد. دخترك همچنان در جاي خود ايستاده بود. هيچ كس گپ نمي زد. همه چون مردگان سرگردان و بي مقدار، سر در گريبان و پژمرده بودند. زوزه ي گوش خراش ميني بوس تنها صدايي بود كه شنيده مي شد و زن نافرجام هم تنها كسي بود كه از پشت پنجره ي خانه اش با نگاهي گنگ رفتن مرا مي نگريست.
****
از حمام برآمدم. آفتاب ملايم صبحگاهان و خنكاي جان پرور بهاران به همراه دوشيزه ي محجوب آرامش با مهرباني به استقبالم آمدند و دل و دماغم را تازه كردند. شادمان و خوش خوي روانه ي خانه شدم. آواز بلبلان سرخوش از باغ كنار خيابان كه در پشت حمام جاي داشت توأم با صداي موترهايي از دور دست ها به گوش مي رسيد. دختركي نان بدست پيشاپيشم روان بود. وقتي به نزديكش رسيدم روي گشتاند و نگاهي سرسري به من انداخت.به پاس بوي نان و يا هر چيز ديگري مهربان و خندان سلامش دادم ولي او پاسخ نداد. شتابان و گريزان بدان سوي خيابان رفت. من هم به دنبال او از پياده رو خاكي و ناهموار كنار باغ برآمده و پاي بر آسفالت خيابان كه چون موزاييك هاي پياده رو پيش حمام يك دست بود نهادم. مرد بايسكل سواري از كنارم گذشت. سربلند كردم. جز او فقط يك بايسكل سوار ديگر ديده مي شد كه آن هم از انتهاي خيابان بدينسو مي آمد. انبوه كارگران بي پاي روك در تاريكي پگاهان به سوي كارهاي خود رفته بودند و كودكان چموش هنوز از خانه هاي خود نبرامده بودند تا براي به هم ريختن كاسه و كوزه ي آرامش دست به دست هم بدهند و گرد زمين را به آسمان بلند كنند. سبزي درختان نوپوشي كه در ميان زمين هاي كشاورزي آن سوي انتهاي خيابان قرار داشتند نگاهم را به سوي خود فرا خواندند. نمي دانم مردان بايسكل سوار كي از ميدان ديدم برآمدند ولي ورود خانمي قد بلند و خوش پوش را خيلي زود فهميدم. او از يك كوچه برآمد. تند و شتابان. وقتي روي گشتاند و در جهت مخالف من حركت كرد خيره اش شدم. با شكوه و دل انگيز بود. پر هيبت و راست مي گشت. چادر سياهي را كه بر سر انداخته و آزاد نگهداشته بود او را چون سرداران پر افتخار و شنل بدوش روم باستان نشان مي داد. چند گامي دويد. تعجب كردم. چنين رفتاري براي يك خانم هرگز پسنديده نبود. چند بار ديگر هم اين رفتار از او سر زد. چون كسي كه قرار ملاقات مهمي داشته باشد و از دير شدنش بترسد رفتار مي كرد. چشم از او بر نمي داشتم تا آنكه شناختمش. سرم را پايين انداختم. او يكي از زيباترين دخترهاي گذر ما بود. چند ماهي از ازدواجش مي گذشت. دوستان شوهرش را به من معرفي كرده بود. او جواني خوش برو روي و از بهترين اساتيد گچ كاري بود. چراي بزرگي در ذهنم پديد آمد. با ناراحتي از خود پرسيدم: يعني چه؟ چه مشكلي پيش آمده كه نو عروس ما را صبح به اين زودي از خانه اش بيرون كشيده؟ آن هم تك و تنها. شوهرش كجاست كه اين برآمده؟ دوباره سر بلند كردم. اين بار مات شدم: يعني چه؟ اين چرا اينطور است؟ رنگ و خطهاي آرايشش پرتوان و بي باك به چشم مي زدند و او را چون زنان هر جايي نشان مي دادند. بويژه هنگاميكه مي دويد. نمي خواستم در باره اش بد بينديشم:دختران گذر ما؟ نه نه،هيچ امكان ندارد. همه پدر و مادر هاي خوبي دارند. ولي وقتي به او مي ديدم چراي بزرگي در ذهنم پديد مي آمد. در چهره و رفتارش نگراني گنگي ديده مي شد. :براي چي؟ براي كي؟
در عالم خود بود. تو گويي مرا هم نديده بود. به هم نزديك شديم. بوي عطرش به مشامم خورد. آشنا بود. از كنارم گذشت. بي گپ و گفت. بوي عطرش مشامم را نوازش مي داد و بي اراده ذهنم را زير و روي مي كرد. ناگهان شتابان دختر كوچه باغ به يادم آمد: درستست. اين عطر او بود. آه پروردگارا!يعني....؟ سپس زن نافرجام و دختر وطندار در ذهنم جان گرفتند. بدنبال آنها باز همان متل قديمي يادم آمد: مردها را قول است و زن ها را وعده.
چهار ستون بدنم لرزيد. دنيا پيش چشمانم تيره و تار گرديد. از زمين و زمان جدا شدم. چيزي در درونم شكست و سراپاي وجودم را درد بيگانة درنورديد.
****
: من وطن مي روم.
: چي؟ چي گفتي؟
: تو بد كردي. پدرت بيايه. اينه آلي خوب شد.
: مه كته اي مردم گذاره نمي توانم.
: او بچه مي روي يك نفر پيدا مي شه يك تير به پيشانيت مي زنه او غايت خوب مي شي.
: مه به قصش نيستم.
: بچيم جاي ازي گپا گويته بخور.
كابل، سركاريز 5/8/88
باز نويسي
اوج جوشش كار بازار بود. در وسط خيابان چيزي جز آدم هاي شتابان،چهار چرخ هاي پر از جنس و يگان تا هم موتر باربري به چشم نمي خورد. سرم چون رادار مي چرخيد. هيچ چيزي از نگاه تند و تيزم در امان نبود. از در و ديوارهاي كهنه و كثيف سراها گرفته تا پشت شيشه هاي تميز مغازه هاي لوكس، به اميد ديدن تكه كاغذي ولو كوچك به اين مضمون: به شاگرد پستايي ساز نيازمنديم.
خيابان به انتها رسيد و من چيزي را كه مي خواستم نتوانستم بيابم. ناچار به سمت ديگرش رفتم. ازين سوي هم ظاهراً خيري نبود. كم كم به انتهايش مي رسيدم كه دختري شتابان در كوشه ي ديدگاهم پديدار گشت. ناخودآگاه به سويش نگريستم. قد بلند و درشت هيكل، گندم گون و زيبا روي، آراسته و پيراسته بود. با دوسيه يي در دست، كيفي بند كوتاه بر شانه و زير بغل. او چون سربازي دلاور بي توجه به همة چيزهاي پيرامونش كه تهديدش مي كردند پيش روي مي نمود. درست از وسط خيابان، تك و تنها. و تقريباً در ابتداي خياباني قرار داشت كه من دو سويه طي اش كرده بودم. چون همه زيبا رويان ديگر دل ساده و هر جاييم را به بازي گرفت. ولي خيلي زود بي خيالش شدم و نگاهم را كه هوا خواهش شده بود چون ديكتاتوري خشن سرگردان نموده و همراه با گامي ديگر بسوي مغازه ي پيش رويم انداختم. هر چند مي دانستم براي من چيزي ندارد. چند زن و دختر جوان، خوش اندام، خوش پوش و خوشكل كه در يك گروه بودند آمدند و كم كم پيش ويترين را گرفتند. در اين هنگام نمي دانم چه نيروي در درونم به جنبش در آمد، سرم را چرخاند و نگاهم را به آن شتابان دختر وسوسه انگيز دوخت. او به هيچ چيز اين خيابان كه تقريباً مركز فروش لوكس ترين كيف و كفش هاي زنانه و دخترانه بود توجه نداشت. چهره اش جدي،سرش بلند و نگاهش به دور بود. ورچپه ي همه ي زنان و دختران ديگري كه به اين خيابان آمده بودند و مي آمدند. از ميدان ديدم گذشت. كنجكاوي چون آتش كم كم سر تا پايم را در بر مي گرفت. كار و بي كاري از يادم رفت. روي گشتاندم و به موازاتش در پياده رو راه افتادم. او يكي دو گام از من پيش تر بود. با شتابي كه داشت اين فاصله خيلي زود افزايش يافت. هر چند خيابان پر بود از چيز هاي گوناگون. بر شتاب گام هايم افزودم. سودي نكرد. . هر گز فكر نمي كردم روزي ممكن است در پياده روي از يك جنس مخالف پس بمانم. مني كه در پياده روي تند در ميان دوستانم زبانزد بودم.پيش خود انبوه خانمهاي پياده رو را بهانه گرفتم و به خيابان زدم. او بيست متري از من پيش افتاده بود در دل با بدجنسي چابكي او را تحسين مي كردم: آفرين چموش چالاك.... ضعيفة چابك.
كم كم تند روي برايم حيثيتي شد. چون مسابقه يي كه همگان برد صد در صد را از آن من مي دانند. هراس از يك شكست شرم آور به دلم چنگ انداخته بود. به اين بوده باز هم به شتاب گام هايم افزودم. رفته رفته فاصله هايمان كاهش مي يافت. تا جاييكه بوي عصرش به مشامم خورد. يك آن سست شدم ولي باز نيرويي در درونم بر من بانك زد: تمامش كن.
از كنارش گذشتم. او پس ماند. و يك باره همه ي دلهره و هراسم از بين رفت. پس از چند گام به پياده رو نگاه كردم. بخشي از آن خالي بود. خود را بدانسو زدم و كم كم از سرعتم كاستم. به يك باره نگرانش شدم: نشود كدام جايي برود و گمش كنم. در جا پيش ويترين مغازه ايستادم. تخته ي پشت و زير بغلهايم عرق كرده بودند. به بنهانه ي تماشاي ويترين نگاهي به پشت سرم اندا ختم. او بود. دلم شاد شد. هر چند پر شتاب از من گذشت. روي گشتاندم و به راه افتادم. باز هم رفته رفته فاصله ها زياد مي شد. او خيلي زود به انتهاي خيابان رسيد و به سمت راست پيچيد. نگراني باز برمن چيره گرديد. دويدم. چاره ديگري نبود. هر آن امكان داشت به ناكجا آبادي درآيد و گمش كنم. به انتهاي خيابان رسيدم. اولين كارم نگاه به سمت راست بود. يافتمش در پياده روي خلوت چون پيشتر پرشتاب. خيالم آسوده شد و آرام گرفتم.
در اين كوچه كه بنام كمر بندي ياد مي شد و از خيابان پيشين كه مردم كوچه ي باغ مي خواندندش كوچكتر و بدليل نداشتن فروشگاه هاي لوكس خلوت تر بود موتر ها پر سرعت مي گذشتند. با احتياط به سمت ديگر خيابان رفتم و وارد پياده رو شدم. خوشبختانه چندان شلوغ نبود. پس از چند ده متري او وارد مغازه يي كهنه در زير يك خانه ي قديمي شد. از تندي رفتارم كاستم. وقتي روبروي مغازه رسيدم. نگاهي تيز و جستجوگرانه به داخلش انداختم. او در مقابل مرد جوان و خنداني كه در ميان مغازه به ميز كار تكيه كرده بود ايستاده بود و گپ مي زد. از خود پرسيدم: يعني چه؟ پاسخي نداشتم. كنجكاويم ارضا نشد. پس از چند گام به پياده رو آن سمت رفتم و راه برگشت را در پيش گرفتم. دوباره به مقابل مغازه رسيدم. باز هم از سرعتم كاستم. به بهانه ي تماشاي چند نمونه جنس پشت شيشه نزديك دروازه ي نيمه باز دكان ايستادم. صداي دخترك به گوشم رسيد: خودت خواستي. گفتي بيا، من هم آمدم. حالا بايد به قولت وفاكني.
با شنيدن اين گپ سرم را پايين انداختم و به راه خود رفتم. متلي قديمي به يادم آمد: مرد را قول است و زن را وعده.
****
مشهد، ميني بوس دقيقا در ايستادگاه خالي گلشهر ايستاد. پياده شدم. چند نفري پراكنده اين سو آن سو، ايستاده يا نشسته در زير نور تند آفتاب با چهره هاي كسل و نگاههاي سرگردان منتظر موتر بودند. بايد به آنها مي پيوستم. درخت باريكي در پشت جمعيت تك و تنها ايستاده بود. رفتم و زير سايه اش نشستم. پس از لحظاتي ميني بوس خالي بيگانه يي در ايستگاه ايستاد.جوانكي درشت هيكل از آن پياده شد و داد زد: گلشهر، گلشهر.
مردم هجوم بردند. مثل هميشه براي چوكي. من هم لخ لخك راه افتادم و آخرين نفر سوار ميني بوس در حال حركت شدم. نگاهم خود به خود تا ته دويد. تند و سرسري. نه تنها همه ي چوكي ها سرنشين داشتند؛ چند تايي سر نشين هم بودند كه چوكي نداشتند. پيشتر نرفتم. پشت سر نگران و كنار راننده ايستادم. بين راه چند نفري تا و بال شدند تا به پيچ تلگرد رسيديم. در ايستگاه دو دختر جوان زير سايه ي ديوار و زن و مردي با يك كودك كنار خيابان ايستاده بودند. همه چهره هاي آشناي مهاجرين را داشتند چون مسافران داخل.
ميني بوس ايستاد. پشت سرش اتوبوسي از خطي ديگر. يكي از دختر ها لبخند زنان خداحافظي كرد و بسوي اتوبوس رفت. ديگري همچنان ايستاده بود. قيافه ي زيبا و درهمش نشان مي داد كه نمي خواهد با ما همراه شود. يكي دو نفر از مسافران پياده شدند. سپس زن و مرد با كودكشان به ما پيوستند. نگران پيش از بستن دروازه رو به دخترك كرد و گفت: نمي آيي؟
گپ چون صاعقه بر ذهنم فرود آمد. زن جوان در ميان دروازه ي حمام ايستاده بود. خيره و خمار نگاهم مي كرد. مات شدم. آنسو ترك دختر جواني در كوچه برايم دست تكان مي داد.دختركي درپشت پنجره ي اتاقش كمين كرده بود.تا روي گشتاندم مرا بوسيد. مو بر تنم راست شد. مي دانستم كه او فهميد. براي ديدن واكنشش بسويش نگاه كردم. چشمانش برق مي زدند. نگاهش تيز و كنكاش گرانه شده بود. چون كسيكه طرفش را مي سنجد. بي اراده پستر رفتم. نمي دانم به چه نتيجه يي رسيد كه تيز آمد. پيش بين هر چيزي بودم جز اين رفتار. به ياد ماچه سگهاي بي صاحبي افتادم كه در دشت ها ده‌پانزده نره سگ را ساعت ها در ميان برف به دنبال خود مي كشانند و در پايان فقط با يكي آن هم بهترين و قوي ترين شان مي روند. هيچ خوشم نيامد. به ويژه كه شاگرد و راننده مهاجر نبودند و دخترك هم هجده سال را به زور پوره مي كرد. دلم چون سير و سركه مي جوشيد. او به اندازه ي يك سگ ولگرد هم غرور نداشت. موتر شتاب نگرفته باري ديگر ايستاد. او سوار شد و در خاليگاه سمت راست شاگرد راننده به ديواره ي ميني بوس تكيه داد.
حساس شده بودم. با همه ي وجود كوچكترين حركت آنها را زير نظر داشتم. نگاه سنگيني بين شان رد و بدل شد. توگويي به هم آفرين مي گفتند. احساس بدي به من دست داد. آميزه يي از نفرت و سر افكندگي. موتر به راه افتاد. تكان خوردم.نگران متوجه ي من شد: پس برو.
: جايم خوبست.
: اينجا الان خانم ها سوار مي شوند.
: هر گاه آمدند پس مي روم.
: يا برو پس يا پياده شو.
سنگيني نگاه دخترك را به روي خود احساس كردم. او مات به من مي نگريست. خشم و نفرتم را با نگاهي چون آتش به چشمانش زدم. هراسان شد و سرش را پايين انداخت. سپس خيلي خون سرد پاسخ نگران را دادم.
: اگر هيچ كدام شان را نكنم چه خواهد شد؟
: به ايست اين آقا را پياده كنيم.
يكي از مسافران بلند گفت: برو آقا، به گپ بچه ها گوش نكن.
اين گپ به نگران كه براي نشان دادن بزرگي خود يخنش را باز مانده و گردن آويزي هم انداخت بود گران آمد. به اين بوده دست انداخت تا يخنم را بگيرد. در عين حال غريد: من بايد تو را پياده كنم.
دستش را پس زدم و گفتم: دست خر كوتاه.
جوانك جوشيد. با چابكي دست انداخت و پيش از انكه به خود بجنبم يخنم را گرفت. به سوي خود كشيد و براي دومين بار گفت: به ايست اين آقا را پياده كنيم.
زور كشش او مرا به سويش خم كرد. براي حفظ تعادل خود پاي راستم را پيش گذاشتم. مشتم خود به خود گره خورد و به زير سينه اش فرود آمد. رنگ از رخ جوانك پريد. نفسش بند آمد دستش شل شد و يخنم را يله داد. موتر نرسيده به ايستگاه گوشه كرد و ايستاد. راننده از پشت فرمان بلند شد. با ناراحتي مرا به عقب هول داد و گفت: برو؛ دقيقا چون زن نافرجام.
يكي دو نفر از مسافران بين من و راننده آمدند. او را با نرمي و مهرباني در جايش شاندند و ديگران هم مرا پس بردند. نگران حالش جا آمد. موتر دوباره چالان شد و به راه افتاد. دخترك همچنان در جاي خود ايستاده بود. هيچ كس گپ نمي زد. همه چون مردگان سرگردان و بي مقدار، سر در گريبان و پژمرده بودند. زوزه ي گوش خراش ميني بوس تنها صدايي بود كه شنيده مي شد و زن نافرجام هم تنها كسي بود كه از پشت پنجره ي خانه اش با نگاهي گنگ رفتن مرا مي نگريست.
****
از حمام برآمدم. آفتاب ملايم صبحگاهان و خنكاي جان پرور بهاران به همراه دوشيزه ي محجوب آرامش با مهرباني به استقبالم آمدند و دل و دماغم را تازه كردند. شادمان و خوش خوي روانه ي خانه شدم. آواز بلبلان سرخوش از باغ كنار خيابان كه در پشت حمام جاي داشت توأم با صداي موترهايي از دور دست ها به گوش مي رسيد. دختركي نان بدست پيشاپيشم روان بود. وقتي به نزديكش رسيدم روي گشتاند و نگاهي سرسري به من انداخت.به پاس بوي نان و يا هر چيز ديگري مهربان و خندان سلامش دادم ولي او پاسخ نداد. شتابان و گريزان بدان سوي خيابان رفت. من هم به دنبال او از پياده رو خاكي و ناهموار كنار باغ برآمده و پاي بر آسفالت خيابان كه چون موزاييك هاي پياده رو پيش حمام يك دست بود نهادم. مرد بايسكل سواري از كنارم گذشت. سربلند كردم. جز او فقط يك بايسكل سوار ديگر ديده مي شد كه آن هم از انتهاي خيابان بدينسو مي آمد. انبوه كارگران بي پاي روك در تاريكي پگاهان به سوي كارهاي خود رفته بودند و كودكان چموش هنوز از خانه هاي خود نبرامده بودند تا براي به هم ريختن كاسه و كوزه ي آرامش دست به دست هم بدهند و گرد زمين را به آسمان بلند كنند. سبزي درختان نوپوشي كه در ميان زمين هاي كشاورزي آن سوي انتهاي خيابان قرار داشتند نگاهم را به سوي خود فرا خواندند. نمي دانم مردان بايسكل سوار كي از ميدان ديدم برآمدند ولي ورود خانمي قد بلند و خوش پوش را خيلي زود فهميدم. او از يك كوچه برآمد. تند و شتابان. وقتي روي گشتاند و در جهت مخالف من حركت كرد خيره اش شدم. با شكوه و دل انگيز بود. پر هيبت و راست مي گشت. چادر سياهي را كه بر سر انداخته و آزاد نگهداشته بود او را چون سرداران پر افتخار و شنل بدوش روم باستان نشان مي داد. چند گامي دويد. تعجب كردم. چنين رفتاري براي يك خانم هرگز پسنديده نبود. چند بار ديگر هم اين رفتار از او سر زد. چون كسي كه قرار ملاقات مهمي داشته باشد و از دير شدنش بترسد رفتار مي كرد. چشم از او بر نمي داشتم تا آنكه شناختمش. سرم را پايين انداختم. او يكي از زيباترين دخترهاي گذر ما بود. چند ماهي از ازدواجش مي گذشت. دوستان شوهرش را به من معرفي كرده بود. او جواني خوش برو روي و از بهترين اساتيد گچ كاري بود. چراي بزرگي در ذهنم پديد آمد. با ناراحتي از خود پرسيدم: يعني چه؟ چه مشكلي پيش آمده كه نو عروس ما را صبح به اين زودي از خانه اش بيرون كشيده؟ آن هم تك و تنها. شوهرش كجاست كه اين برآمده؟ دوباره سر بلند كردم. اين بار مات شدم: يعني چه؟ اين چرا اينطور است؟ رنگ و خطهاي آرايشش پرتوان و بي باك به چشم مي زدند و او را چون زنان هر جايي نشان مي دادند. بويژه هنگاميكه مي دويد. نمي خواستم در باره اش بد بينديشم:دختران گذر ما؟ نه نه،هيچ امكان ندارد. همه پدر و مادر هاي خوبي دارند. ولي وقتي به او مي ديدم چراي بزرگي در ذهنم پديد مي آمد. در چهره و رفتارش نگراني گنگي ديده مي شد. :براي چي؟ براي كي؟
در عالم خود بود. تو گويي مرا هم نديده بود. به هم نزديك شديم. بوي عطرش به مشامم خورد. آشنا بود. از كنارم گذشت. بي گپ و گفت. بوي عطرش مشامم را نوازش مي داد و بي اراده ذهنم را زير و روي مي كرد. ناگهان شتابان دختر كوچه باغ به يادم آمد: درستست. اين عطر او بود. آه پروردگارا!يعني....؟ سپس زن نافرجام و دختر وطندار در ذهنم جان گرفتند. بدنبال آنها باز همان متل قديمي يادم آمد: مردها را قول است و زن ها را وعده.
چهار ستون بدنم لرزيد. دنيا پيش چشمانم تيره و تار گرديد. از زمين و زمان جدا شدم. چيزي در درونم شكست و سراپاي وجودم را درد بيگانة درنورديد.
****
: من وطن مي روم.
: چي؟ چي گفتي؟
: تو بد كردي. پدرت بيايه. اينه آلي خوب شد.
: مه كته اي مردم گذاره نمي توانم.
: او بچه مي روي يك نفر پيدا مي شه يك تير به پيشانيت مي زنه او غايت خوب مي شي.
: مه به قصش نيستم.
: بچيم جاي ازي گپا گويته بخور.
كابل، سركاريز 5/8/88
باز نويسي
۱۳۸۸ آبان ۱, جمعه
۱۳۸۸ مهر ۱۷, جمعه
۱۳۸۸ مهر ۱۴, سه‌شنبه
۱۳۸۸ مهر ۱۳, دوشنبه
قومندان
: ووا قومندان.
: سلام لالا قومندان. چطوستي؟
: شكرست. بد نيستم، چطور شد ياد ما غريبا كردي؟
: وله به دلم گشتي. گفتم بيا امروز يكسر پيشش بريم. جور خو هستي؟
: شكرست. به دعايت مي گذره. خو، گپ ازين بزن باغ بريم يا خانه؟ اينجا خو چيزي براي پذيرايي نداريم. باز هم اگر چيزي اشتهاي خودت يا بادي گاردهايت است بگويم بيارند.
: نه لالا قومندان. مزاحمت نمي شيم. آمديم خبر ته بگيريم.
: خوش امدي لالا جان، قدمهايت سرچشمايم. بيا كه بريم خانه. چاشت مي گوم يك هموتو چيز پهلواني تيار كنند.
: خانه آباد. باشه يك وقت ديگر.
: اين گپا نمي چله لالا، آلي كه تو بيري باز ما توره كي گير مي توانيم؟ همين راه كه آمدي ميريم يك ميله مي كنيم.
: به تكليف مي شي.
: نه لالا. اين گپا را نزن. تو را از آو خو نيافتيم. هله بچه موتر را تيار كن. باغ مي ريم. چطور؟
: صييست لالا. يك چي بچه يي پيدا كردي: تيري نام پيشش بد كرده.
: آلي كجايشه ديدي؟ در باغ كه رفتيم باز مي فامي. كار زدنه يكبار ببيني.
: خو؟ خي بازي را ياد داره؟
: خوب هموتو كه دلتست.
: خي برو كه بيريم لالا، خدا خيرت بته. كلاش گرفتنشه سيل كن.
: د موتر ما ميايي يا...
: نه لالا. در موتر خود. اين حرامزاده هاي مه چندان به سور نيستند. يك دقه غافل شوم چهل جاي خرابي مي كنند.
****
: سر سلامتي لالا قومندان نوووش نوش.
: سر سلامتي خودت لالا. نوش. بزن كه فردوس بنگري.
: همو صداي تيپه بلند تر كنين. تيري نام بچم، گد شو در ميدان.
: كدامتاي ديگه نيست قومندان صاحب؟
: بچم امروز شوق تو را كرديم. پيش لالا قومندان و ديگر دوستا سر ما را خم نكني.
: هزار كرت قومندان صاحب.
: سلاحته همونجه به درخت تكيه بته. اينه آلي سيلته كن. شاره شور مي ته و جانه مي كشد.
: راستيش هم. پاي چيندنشه ببين. اي اگر زنگ مي داشت چي مي كرد؟
: زنگ؟ چريك بچم هله برو همو زنگارا از اطاق بيار. تيز ديگر بچم. باش تو گرم بيايه. بي زنگ تباه مي كنه.
: قومندان لالا، اگر راست پرسي ما را خو وقت تباه كرده بود.
: تازه مي فامي لالايت از دست اين ظالم چي مي كشه؟ بگير ديگه شه.
: واي ي، واي.
: پيكته پيش كن. نه.
: بسست قومندان لالا. آتش گرفتم. اجازت هست در ميدان گد شوم؟
: از پير استاز. آلي پيكته پيش كن بچه همين جست. نمي گريزه.
: خو، اينه بادار.
: ليكن اگر از من ميشنوي دردته به قرار بخور كه بچه نو گرم آمده، خللي نشه.
: خي بعد از ميدان اجازه مي تي يك چند دقه پيش مه باشه؟
: وي لالا، چپ از ناموس ديگه هر چي كه دلت شد تو سرمه صدا كن. نوش.
: نوش. آلي اين خو ناموس نيست؟
: نه لالا، اين در او راهها نرفته.
: اگر اجازه بتي من در راه ميارمش.
: ميتواني؟
: سنگ مفت .گنجشك هم مفت.
: دلت. ليكن فكر ته بگير كه اين گنجشك آنقدر هم مفت نيست.
: مفت نمي بود بازينگر نمي شد.
: چي بگوم؟ اگر ميگي صدايش كنم؟
: تو بخواهشه، باز مه كديش مي فاموم.
: قومندان صاحب زنگها.
: تو باش. تيري نام بچم، اينجا بيا.
: بله قومندان صاحب.
: همراه قومندان صاحب مي ري و از گپش هم نمي برايي.
: كجا؟
: جاي نه بچم. تا اينه همي پشت درختا مي ريم.
: برو حرامي برو. پرسان مرسان نكو.
: چي سيل داري؟
: هيچ قومندان صاحب. ميگوم اينجه يگذره بيرو بارست. در باغ كناري بيريم يگذره بهتر نيست؟
: نه بچم چي ميگني؟ كلگي از خودست.
: نه قومندان لالا. بان كه مه همراه جورة خود تنها باشم. راستي لالا، هنديوال ما چي عمل داره؟
: از خودش پرسان كن.
: مه عمل ممل ندارم. اجازه هست سلاح خوده بگيرم؟ آلي تا رسيدن به آن باغ كدامتا سر ما ضربه نكند.
: ها بچم بگير. هر چند كه من در اين ساحه ها اوتو نفره نمي بينم كه سونيم چپ سيل كنه ضربه را خو بان، از كدام سو بيريم؟
: ايتو بيريم كه من سلاح خوده ور دارم.
: صييست بادار. راه بلد هم خودت هستي قومندان لالا با اجازت خي كه گفتي عمل نداري؟ هيچ؟
: هيچ هيچم خو نيست، كدام وقت كه سرم زور بيايد آو يخه پاي بند كده مي زنم.
: هه هه. بي شك. خي كلان كاري را هم ياد داري؟
: چريك بچم. زنگها را به پاي خود بسته كن.
****
: قومندان من زدمشه.
: چي رقم؟
: سرش در سيگرتي گرم بود من هم ضربش كردم.
: خوب كردي. سلاحته پرتو حرامزاده. خي صداي ضربه از تو بود؟
: قومندان سرمه تفنگچه مي كني؟
: چوب حرامزاده.
: من كه گفته بودم...
: گفتم سلاحته پرتو.
: اين خاليست.
: بستش كنين.
: قومندان گناه خودش بود. پيش نياييد.
: شور نخور حرامزاده. بان كه بستت كنن.
: نامش نفر پيش بيايه از خود پيشش مي كنم.
: خو؟ نشوه كده يك مرمي حرامت كنم.: گفتم قومندان. چپ از خودت نامش نفر پيش بيايه...
: چوب حرامزاده. اينه، تو برو سلاحشه بيار. مه ببينم اين چطور كله شخي مي كنه؟ بيجاي شور بخوري كده مرمي به تقديرت مي زنم. مخابره همو مخابره چي شد؟ بان بان، تلفن مي كنم. الو ستارخان، در باغ همسايه ما يك قتل شده نفرايتانه راهي كنيد... بله، بله، مقتول آشناست... ها. قاتل هم همينجاست... ما ماتلتان هستيم... ما شما در باغ ما بيائيد... بامان خدا.
: قومندان چندان كاكه گي خو نداشتي.
: خو؟ كاكه گي را آلي نشانت مي توم، بشين.
: چي مي كني قومندان؟
: گفتم بشين. دستهايتم پشت سرت ببر.
: مه خو گريزي نيستم.
: مي فاموم كاكه. ليكن مي خواهم دست بسته تاويلت بتم. اينالي حركت كن. ايسو. به اتاق مي ريم. اينه، يك چريك چوچه همراه ما ميايه. ديگرايتان باشيد.
****
:چريك تو همينجا باش. من كده ازي در داخل كار دارم.
:من نيايم؟
:اگر مي خواره بيا.
****
: خو بچم. خي مه كاكه نيستم. ايقه پيسه كه سرت خرج و خرابات كردم هيچ در نظرت نامد؟ پيش عسكرا و چريكا مرا زده يك پيسه كردي...
: ببخشي قومندان.
: خو؟ مذاق خو نمي كني؟ بس. همونجه بشين، طو نخور. اوتو نه. زانو بزن.
: ببخشي قومندان.
: بخشش مخشش در كار نيست. اينطور بگو مي تي يانه؟ چرا چوبستي؟
: قومندان خودت خوب مي فامي مه اينكاره نيستم.
: باشي نباشي امروز سرت اينكاره مي كنم.
: نكن قومندان.
: مي كنم.
: من زنده باشم نمي تواني.
: خو؟ خي آلي ببين. امروز از گِيرم خطا نمي خوري.
: نكن قومندان. دست اندازي نكن قومندان.
: شور نخور. شور نخور حرامزاده.
: بزن قومندان. ليكن ايكاره نكن.
: هم مي زنم هم كار خوده مي كنم. به خوبي خو تو نمي شي.
: قومندان مرا كشته مي تاني ليكن ايكاره نه.
: خو؟ خي بگير.
:گررررررررررر
كيستي؟
: چريك.
: چي كردي؟
: كورستي حرامي؟ جورستي؟
: قومندانته سيل كن. مرا چه مي كني؟
: اين خلاصسست. نفر از ماشه من خطا نمي خوره.
: فره نكن حرامي. تيز شو دستايمه واكن. اينالي ديگرا مي رسند.
: يك پليس سر نرسه. به قصة ديگراش نشو.
: چرا اينكاره كردي حرامزاده؟ جان جور نمي فارت؟
: تو چرا كردي؟ اينه آلي بخه.
: من خو مجبور بودم.
: از مه خي تاريخ شم تير شده بود. من يكبار بيرونه سيل كنم.
: خو؟ آلي چه مي كني؟
: هيچ. مي گريزيم. تيز شو بيا.
: نه بچم. تو بگريز مه هستم.
: چرا؟
: خوش ندارم. سلاحته مره.
: چرا؟ جنگ مي كني؟
: نه.
: خي ديگه چي؟
: اويشه خودم مي فاموم. تو سلاحته بته.
: برو برادر. من سلاح خوده به كس نمي توم.
: نمي تي؟
: نه. حرامي پيش نيا.
: خو؟
: سلاحمه يله كن حرامي.
: من يله كنم؟ خي بگير.
: حرامزاده من تو را خلاص كردم تو مي زني مرا؟
: به خوبي خو تو نمي شي. اينالي بخه. پيش شو.
: چي مي كني؟
: گفتم پيش شو.
: او خدا. اينهم رستم شد و ستم شد.
: گپ نزن.
: نامرد دلت است مرا به گير بيتي؟
: گفتم چوب باش حرامي.
: تو خو او نفره كشتي. آلي كجا مي ري؟
: كي ميگه. من نكشتم.
: خو؟ كلگي مي فامن برادر. اينه اولش مه.
: چوب نمي شي ها؟
: نزن نامرد. نزن.
: بشين همينجا تا پليسا بيايند. چونگ بزني دانته ميده مي كنم.
: او نه پليسا آمدند.
: كور نيستم. خودمم مي نگرم.
: سلاحتانه زمين بانيد. دستها بالا.
: قاتل كيسته؟
: اونمو كلانترش كه سلاح پيشش بود.
: آرام پيش بيائيد. بس، آرام زانو بزنيد. دستهايتانرا هم بالاي سرتان بانيد. شور نخوريد. قومندان مگر همراه شما نبود؟
: چرا بود.
: خي الي چرا نيست.
: چون من زدمشه.
: چريك؟ قومندان چي شد؟
: گفتم كه من گشتمشه.
: جسد شه چي كردي؟
: در اطاقست.
****
: وا وا. چريك بچم چطوستي؟
: بد نيستم، ميگذره. يك چاي سياه.
: آلي ديگه يتيم شديد. ديگه اوتو قومندان پيدا نمي تواني. راستي همو قاتلش چي شد؟
: دينه روز اعدامش كردن.
: بي شك. به هفته نكشيده خي چرا جگر خون هستي؟
: لالا تو از دل ما چي مي فامي؟
: اين كله كپوزتم به گمانم جور شدني نيست.
: ها بچم. كده مردا گساو كردن ايتو پيامد ها داره.
: چاي از كي بود؟
: اينه اينجا بان.
25/5/1386 قلاي شاده، كابل
۱۳۸۸ مهر ۱۲, یکشنبه
تدريس تياتر در دانشگاه كابل
A workshop of theater in Kabul University by Mr. Mamnon Maqsudi in the 2th day of National Festival , Kabul
۱۳۸۸ مهر ۱۱, شنبه
جوانترين بازيگر روز اول ششمين دور جشنواره ي تياتر كابل11/7/1388
The youngist actress 8th years old "Shaqaiq Tawanger" From Herat, in the frist day of National Teather Fistival , Kabul 
۱۳۸۸ مهر ۹, پنجشنبه
۱۳۸۸ مهر ۷, سه‌شنبه
در اتاق
در اتاق
پنجره ها بسته، پرده ها كشيده و چراغها خاموش شدند. تاريكي به سرعت خود را كف اتاق انداخت. سكوت قهقهه زنان در اتاق اوج گرفت و با آهنگ خود به رقض آمد. نور باريكي از گذرگاه يك روزن با كنجكاوي سرك مي كشيد. رقص و پرواز سكوت با آن آهنگ روح نوازش او را محو خود كرده بود. مي خواست داخل شود.اما... تاريكي همه جا را گرفته بود: ببخشيد. اجازه هست؟
سكوت توجه نكرد. تاريكي پاسخي نداد و او شرمنده شد. من من كنان تكرار كرد: ببخشيد. اجازه مي فرماييد؟
تاريكي كه از همان ابتدا او را زير نظر داشت خشك و سرد پاسخ داد: نه.
آهنگ و رقص سكوت تندتر شد و او شرمنده تر: ببخشيد. من قصد بدي ندارم.
: خوووب؟! شما قصد بدي نداريد؟ پس بفرماييد.
آهنگ گپ بيخي ريشخند گرانه بود و گمشو را معني مي داد. او رنگ به رنگ شد اما خونسردي خود را از دست نداد و گفت:
: با كمال ميل؛ و براي ادب كردن او با تمام توان برويش پريد. تاريكي با زيركي خود را پس كشيد. او با كله بر زمين فرود آمد و صداي مهيبي بلند شد. تمركز سكوت بهم خورد. چون تاريكي سراسر وجودش را ترس در بر گرفت و رنگش پريد. كوچكترين حركتي از هيچكدام سر نمي زد. نه تاريكي، نه سكوت و نه هم او كه گيج افتاده بود. آرامش مطلق. كم كم ترس تاريكي فرو ريخت و خوشي پس از آنهم لذتي شيطاني جايش را گرفت.
او لحظاتي گنگ ماند. ذرات غبار در سرتاسر وجودش دچار آشفتگي شده بودند. گذر زمان اندكي بهبودش بخشيد. چشمانش هم به تاريكي انس گرفتند. در ميان تاريكي اشباح زيبايي را سرچپه مي ديد كه برايش بوسه پيغام مي فرستادند. تعجب كرد: يعني چه؟ چشمانش را بست.آنان در ذهنش پديدار شدند.نزديك و زيبا و دلكش.وسوسه به سراغش آمد. چشم گشود و دوباره به اشباح زيبا نگريست.آنها با ناز و ادا او را بسوي خود مي خواندند:چي كار كنم؟كجا بروم؟ فرار كنم؟از دست اينها؟هه هه.دهانش آب افتاده بود.عزم رفتن كرد. ناگهان: چرا؟ سوال چون الماسك بر او فرود آمد و عزمش را از هم گسيخت. انديشه اش راه بجايي نمي برد و پاسخي نمي يافت. غرق انديشه، ناخودآگاه اندكي جابجا شد. دردي كشنده سر تاسر وجودش را در بر گرفت. تازه به ياد آورد كه تا كنون به فرق بوده است. نگاهي به اشباح زيبا انداخت: آه پروردگارا! آن موجودات زيبا چه مي كشند؟ آيا آنها هميشه ... گپش را ادامه نداد و با دلسوزي بسوي آنها شتافت.
تاريكي از تعجب دهانش باز ماند و شاخ در آورد. دو تا شاخ كه هر كدام بسويي مي رفتند. پيشتر رفت. به او خيره شد. اما چيزي نفهميد: كجا؟
: من بايد به آنها كمك كنم.
تاريكي بيش از پيش متعجب شد: تو خودت نياز به كمك داري؛ و با نگراني به گرد و برش نگريست. چيزي نديد: اين در بارة چه كساني گپ مي زند؟ راهش را گرفت: حالا چرا سرچپه؟
او محكم و استوار پيش آمد و خود را بهش كوبيد: چون دوست دارم.
برخورد لرزشي خفيف و لذتي گنگ را در وجود هر دويشان پديد آورد. تاريكي خود را باخت. رنگ از رخسارش پريد و احساس ضعف كرد. سكوت بار ديگر آشفته شد. تاريكي با پريشاني پس رفت اما وسوسة دوباره چشيدن آن لذت سراسر وجودش را در برگرفت و ناخود آگاه ايستاد: نبايد چنين مي شد. چرا من ايستاده ام؟ او به من اهانت كرد. خشمي احمقانه در چهره اش پديدار گشت: بگذار آنقدر سرچپه بگردد تا جانش برآيد. نه. من بايد پاسخش را بدهم.
او استوار تر از گذشته پيش آمد. بر خورد دوباره آغاز شد و سر صدايشان همگام با لذتشان اوج گرفت. سكوت آشفته، وحشتزده گريخت: خدايا اين احمقها چه مي كنند؟
: بي ادب ترسوي ديوانه.
: خود خواه.
: لوده ها مزاحم.
: چرا؟
هر دو اندكي سست شدند ولي خيلي زود آنرا فراموش كردند و بابد جنسي به يكديگر پرداختند تا لذت بيشتري ببرند. اين كشاكش رفته رفته از توان هر دو مي كاست. نفسهاي گرم او به شماره افتاده بود. تاريكي هم در درياي غرق و كناره هاي ساحل جنون تلاش مي كرد. گرماي نفسها گام به گام بيشتر مي شد و تاريكي را كه چشمه چشمه آب مي باخت تشنه و تشنه ترمي كرد. بيچاره به هر سويي هم چنگ مي دانداخت چيزي براي فرو نشاندن تشنگي خود نمي يافت. ناگهان چشمش به دهان او افتاد. آب باريكي از آن روان بود: آه، بي انصاف!... آب در كوزه و ماتشنه لبان مي گرديم. پس در چشم برهم زدني دهان به دهانش چسباند و شروع به چوشيدن كرد: آه چه كيميايي؟! وقتي سيراب شد هر دو به زمين افتادند.
سكوت دوباره باز گشت. قهقهه زنان در اتاق اوج گرفت و به تماشاي گامهاي لرزان نور پرداخت كه مي كوشيد خود را از روزن بيرون بكشد.
پنجره ها بسته، پرده ها كشيده و چراغها خاموش شدند. تاريكي به سرعت خود را كف اتاق انداخت. سكوت قهقهه زنان در اتاق اوج گرفت و با آهنگ خود به رقض آمد. نور باريكي از گذرگاه يك روزن با كنجكاوي سرك مي كشيد. رقص و پرواز سكوت با آن آهنگ روح نوازش او را محو خود كرده بود. مي خواست داخل شود.اما... تاريكي همه جا را گرفته بود: ببخشيد. اجازه هست؟
سكوت توجه نكرد. تاريكي پاسخي نداد و او شرمنده شد. من من كنان تكرار كرد: ببخشيد. اجازه مي فرماييد؟
تاريكي كه از همان ابتدا او را زير نظر داشت خشك و سرد پاسخ داد: نه.
آهنگ و رقص سكوت تندتر شد و او شرمنده تر: ببخشيد. من قصد بدي ندارم.
: خوووب؟! شما قصد بدي نداريد؟ پس بفرماييد.
آهنگ گپ بيخي ريشخند گرانه بود و گمشو را معني مي داد. او رنگ به رنگ شد اما خونسردي خود را از دست نداد و گفت:
: با كمال ميل؛ و براي ادب كردن او با تمام توان برويش پريد. تاريكي با زيركي خود را پس كشيد. او با كله بر زمين فرود آمد و صداي مهيبي بلند شد. تمركز سكوت بهم خورد. چون تاريكي سراسر وجودش را ترس در بر گرفت و رنگش پريد. كوچكترين حركتي از هيچكدام سر نمي زد. نه تاريكي، نه سكوت و نه هم او كه گيج افتاده بود. آرامش مطلق. كم كم ترس تاريكي فرو ريخت و خوشي پس از آنهم لذتي شيطاني جايش را گرفت.
او لحظاتي گنگ ماند. ذرات غبار در سرتاسر وجودش دچار آشفتگي شده بودند. گذر زمان اندكي بهبودش بخشيد. چشمانش هم به تاريكي انس گرفتند. در ميان تاريكي اشباح زيبايي را سرچپه مي ديد كه برايش بوسه پيغام مي فرستادند. تعجب كرد: يعني چه؟ چشمانش را بست.آنان در ذهنش پديدار شدند.نزديك و زيبا و دلكش.وسوسه به سراغش آمد. چشم گشود و دوباره به اشباح زيبا نگريست.آنها با ناز و ادا او را بسوي خود مي خواندند:چي كار كنم؟كجا بروم؟ فرار كنم؟از دست اينها؟هه هه.دهانش آب افتاده بود.عزم رفتن كرد. ناگهان: چرا؟ سوال چون الماسك بر او فرود آمد و عزمش را از هم گسيخت. انديشه اش راه بجايي نمي برد و پاسخي نمي يافت. غرق انديشه، ناخودآگاه اندكي جابجا شد. دردي كشنده سر تاسر وجودش را در بر گرفت. تازه به ياد آورد كه تا كنون به فرق بوده است. نگاهي به اشباح زيبا انداخت: آه پروردگارا! آن موجودات زيبا چه مي كشند؟ آيا آنها هميشه ... گپش را ادامه نداد و با دلسوزي بسوي آنها شتافت.
تاريكي از تعجب دهانش باز ماند و شاخ در آورد. دو تا شاخ كه هر كدام بسويي مي رفتند. پيشتر رفت. به او خيره شد. اما چيزي نفهميد: كجا؟
: من بايد به آنها كمك كنم.
تاريكي بيش از پيش متعجب شد: تو خودت نياز به كمك داري؛ و با نگراني به گرد و برش نگريست. چيزي نديد: اين در بارة چه كساني گپ مي زند؟ راهش را گرفت: حالا چرا سرچپه؟
او محكم و استوار پيش آمد و خود را بهش كوبيد: چون دوست دارم.
برخورد لرزشي خفيف و لذتي گنگ را در وجود هر دويشان پديد آورد. تاريكي خود را باخت. رنگ از رخسارش پريد و احساس ضعف كرد. سكوت بار ديگر آشفته شد. تاريكي با پريشاني پس رفت اما وسوسة دوباره چشيدن آن لذت سراسر وجودش را در برگرفت و ناخود آگاه ايستاد: نبايد چنين مي شد. چرا من ايستاده ام؟ او به من اهانت كرد. خشمي احمقانه در چهره اش پديدار گشت: بگذار آنقدر سرچپه بگردد تا جانش برآيد. نه. من بايد پاسخش را بدهم.
او استوار تر از گذشته پيش آمد. بر خورد دوباره آغاز شد و سر صدايشان همگام با لذتشان اوج گرفت. سكوت آشفته، وحشتزده گريخت: خدايا اين احمقها چه مي كنند؟
: بي ادب ترسوي ديوانه.
: خود خواه.
: لوده ها مزاحم.
: چرا؟
هر دو اندكي سست شدند ولي خيلي زود آنرا فراموش كردند و بابد جنسي به يكديگر پرداختند تا لذت بيشتري ببرند. اين كشاكش رفته رفته از توان هر دو مي كاست. نفسهاي گرم او به شماره افتاده بود. تاريكي هم در درياي غرق و كناره هاي ساحل جنون تلاش مي كرد. گرماي نفسها گام به گام بيشتر مي شد و تاريكي را كه چشمه چشمه آب مي باخت تشنه و تشنه ترمي كرد. بيچاره به هر سويي هم چنگ مي دانداخت چيزي براي فرو نشاندن تشنگي خود نمي يافت. ناگهان چشمش به دهان او افتاد. آب باريكي از آن روان بود: آه، بي انصاف!... آب در كوزه و ماتشنه لبان مي گرديم. پس در چشم برهم زدني دهان به دهانش چسباند و شروع به چوشيدن كرد: آه چه كيميايي؟! وقتي سيراب شد هر دو به زمين افتادند.
سكوت دوباره باز گشت. قهقهه زنان در اتاق اوج گرفت و به تماشاي گامهاي لرزان نور پرداخت كه مي كوشيد خود را از روزن بيرون بكشد.
۱۳۸۸ مهر ۳, جمعه
۱۳۸۸ شهریور ۲۳, دوشنبه
كاكاجان
بسياری از گپها گفتنی نيستند. نه به اين بوده كه ارزش شنيدن را ندارند. نه، بلكه آدمی خوشدار گفتن شان نمی باشد. بنابه هر دليلی. فكر نكنيد از كلمه بسيار بيخود يا برای جلب توجه شما استفاده كردم. نه، من می توانم نمونه های گوناگونی را برايتان بازگو كنم. اگر می خواهيد پس لطفاً توجه:
ابتدا شما تصور نماييد كنار بمبه آبی پشت سر يك مرد، در نوبت ايستاده ايد. غير از آن كسيكه در حال بمبه كردنست مرد ديگری هم روبروی او با سطلی در دست، پيشتر از يك كودك می باشد. بشكه پر می شود. مرد ديگر آنرا كنار می كشد. بمبه گر می گويد: "كاكاجان بشكه خود را بان". او هم بی چون و چرا می پذيرد. بمبه گر با آغاز دوباره كارش رو به كودك می كند و ادامه می دهد: "تو هم از خود را بان". اما پاسخی نمی شنود. در سكوت بمبه می كند تا بشكه پر می شود. يك دم آرام می گيرد و به كودك كه بشكه كنار بمبه را در دست گرفته می گويد: كاكاجان بشكه خود را بان.
: نه، نوبت خودتست. و با اين پاسخ بشكه را بسوی نل می برد. اما مردی كه پيش روی تو ايستاده است پيش دستی می كند: باش چوچه.
كودك يك آن مات می شود. خيره به مرد می نگرد. صدای بمبه گر كه با شر شر آب و ناله های بمبه در هم آميخته است:" خيره، كاكا جان آلی پر ميشه." او را به خود می آورد. سرش را پايين می اندازد. خم می شود و اندكی از لجن های پيش پايش را بر می دارد و وسط خيابان پرت می كند. يك بار، دوبار، سه بار. در اين هنگام كودك ديگری بشكه بدست سر مي رسد. او بي تاب می نمايد. چون كسيكه شاشش گرفته باشد. خم می شود. چپ، راست، عقب، جلو. پايچه اش را بالا می كند و ساق پايش را می خاراند. ناخودآگاه نگاه می كنی. خط سياه باريكی را در زير دست كودك برجسته می بينی.
بشكه پر می شود. كودك گل باز اين بار خيلی زود، پيش از آنكه بمبه گر چيزی بگويد با دستان كثيفش بشكه ديگری را به زير نل می كشد. او حتی به تو نگاه نمی كند. وقتی هم كه بشكه اش پر می شود چون مردان پيشين بی گپ و گفت می رود.
كودك بی تاب عاجزانه به تو می نگرد. چيزی نمی گويی و اين به معنای موافقتيست كه او با نگاهش از تو خواسته است. بمبه گر اينبار رو به تو می كند و می گويد: كاكاجان تو هم از خود را بان.
نگاهش می كنی. چهره اش آفتاب سوخته و غرق عرق است. لبانش خشكيده اند. چشمانش، تو گويی آنها از دنيای ديگری با تو سخن می گويند:" كاكاجان تو هم از خود را بان." از اين همه مهربانی و بی ريايی غرق در خوشی جان بخشی می شوی. گپ نمی زنی. پاسخت تبسم كوتاهيست بر خاسته از دل و جان خوشنودت. بشكه كودك پر می شود. تو از خود را نمی گذاری. او بشكه ديگری را می گذارد و چون ديگران بی سپاس می رود. نوبت دار همچنان بمبه می كند. تند تر از پيش. تو گويی كار برای مردمان ناسپاس توانی دوباره به او بخشيده است.
حالا تصور كنيد او لباسی ژنده به تن دارد، آنهم نه به اندازه كافی در سرمای سگ كش چله زمستان. بالاتنه اش را كورتی پينه پينه و پائين تنه اش را يك زير شلواري مندرس پوشانده است. كفشهايش پاره هستند. يكيشان نيشخند مي زند و ديگري قهقهه يي مستانه. آنگونه كه گرده هايش به درد آمده اند. مرد اين را درك كرده و تكه پارچه يي را از همان جنس دور كمر خود به او نيز بسته است. ناگهان قطره يي خون در دهان باز كفشش مي چكد. تعجب مي كني. به بالا مي نگري. دربين راه دومين، سومين و سپس چهارمين و پنجمين قطره را مي بيني كه در كنار هم فرود مي آيند. باورت نمي شود. مي كوشي بهتر ببيني. نه، اشتباه نمي كني. بين انگشتان و تركهاي كناره هاي دستان مرد بمبه گر خون جوشانند. اين اولينش بود. هر گاه به يادم مي آيد آزارم مي دهد. چه مي توان كرد؟.
راستي، آيا شما تاكنون مردي را در يك خيابان بزرگ و شلوغ، در گرماي جانسوز ظهر تابستان كه سر به زير و آرام قدم مي زند ديده ايد؟ اگر نديده ايد با كي نيست. اكنون ببيند:
او ناگهان مي ايستد. مي خواهد از عرض خيابان بگذرد. سر بلند مي كند تا بنگرد اگر موتري نمي آيد بدانسو رود. در اين هنگام شما چهره اش را مي بينيد. در هم و گرفته است. تو گويي صد كشتي مال التجاره اش نابود شده و او مي خواهد دنيا را به آتش بكشد. همزمان سه كودك مكتبي مي آيند و آنسو ترك مي ايستند. يكي از آنان كه بزرگتر و دختر هم مي باشد دست دوتاي ديگر را گرفته. آنها نيز مي خواهند از خيابان بگذرند. انسانيت تو گل مي كند. ولي تو آنجا نيستي. مرد گامي بسويشان مي رود ومي مي گويد: كاكاجان بياييد. من شما را تير مي كنم.
آواز مرد زنگ دار و خشن است. تو خوش مي شوي و آفرين مي گويي. اما آنان نمي آيند. دخترك ترسيده است. گامي پس مي رود. تو با مهرباني آن گپ را تكرار مي كني. مرد هم از تو پيروي مي كند. اين بار هر سه پس مي روند. چيزي در درون مرد مي شكند. صدايش را مي شنوي. او در هم مي ريزد. فقط تو مي بيني و مي فهمي. مي روي او را در آغوش مي گيري. با او يكي مي شوي. او سرش را پايين مي اندازد. تو نيز هم. كفشهاي كهنه اش را مي بيني، گويا چند ماهي مي شود رنگ و روغن را به خود نديده اند. شلوارش هم مندرس و پينه پينه است. او خجالت مي كشد. تو نيز مي شرمي: اين چه روزگاريست؟ خدايا چه بلايي سر اين مرد آمده است؟
مرد زير لب ناخشنودانه بخشي از گپ تو را مي گويد": اين چه روزگاريست"؟ و به تنهايي از عرض خيابان مي گذرد در روبرويش شيشه مغازه يي آينة تمام نماي او مي شود. سر تاپايش نابساماني و آشفتگي را فرياد مي زنند. پيشتر مي رود. چهره اش را بهتر مي بيند، همانگونه كه تو ديده بودي. گرفته و درهم، با تراشه هايي خشن چون دستان سنگتراشي پير.
به كودكان حق مي دهد كه به او نزديك نشده اند. در آينه مي بيندشان. آنها همچنان در جايشان ايستاده اند و به او مي نگرند. مرد خود را مي بازد. در نگاه آنان ذوب مي شود. پايش داخل جوي آب كثيف كنار خيابان ميرود. نگاهش از كودكان و خودش از زمين و زمان كنده مي شود. تو در خلاء قرار مي گيري. در خود گم مي شوي. تا او با همة وجود برزمين مي افتد.
درد بيگانه يي سراسر وجودت را در مي نوردد. او بلند مي شود. سرش پائين است. تو سر گرداني. او نيز چون تو. نمي داند به كدامين سوي برود. بالاخره با ترديد به راست مي پيچد. هر چند مي داند كه در اين سمت همه ي دكانداران بيكار زمين خوردن او را ديده اند و شايد گام به گام متلكها پيش كشش شوند. خوب، اين هم از اين. تا اينجا من دو نمونه برايتان گفتم. حالا شما در بارة آنان چه فكر مي كنيد؟
: هيچي. آدمهاي معمولي بودند.
: هوم. اين نشان می دهد كه تو نتوانستی خوب بگيری.
: چرا؟
: چون آندو از سوی اطرافيانشان، لااقل در همان زمان لقب بزرگ و افتخار آميز ديوانه را در يافت كردند. هر آن كسي هم كه بر زبان نياورد من يقين دارم از ذهنش گذشت. می دانی اين يعنی چه؟
: چيزی شبيه دريافت لقب شواليه از ملكه.
: جان؟ .... بگذريم. حالا يكی ديگر:
جوان خوش سيمايی را تصور كنيد كه هميشه موهايش كوتاه و مرتب، چهره اش پاك و شش تيغه است. ليكن شما هيچگاه نمي توانيد او را در پوششی معمولی بنگريد. حتي در شيكترين يا شلوغترين جاهای شهر. او پوستی تيره، چهره يی گوشتالود و دمپايی به پا دارد. زير شلواری جزء لاينفك تن پوشهای اوست و بيرونی ترين پوشش پائين تنه اش مي باشد. در سرما و گرما. فقط بالا تنه اش اين شانس را دارد كه كالای موسمی بپوشد.
روز عيد است. بديدن دوستان تان مي رويد. در پس كوچه يی او را مي بينيد. كنار ديواري نشسته. در يك دستش پلاستيكی پر از شيرينی است و با دست ديگرش يك شيرينی را كنار ديوار نرم مي كند. ناگهان سوراخ مورچه هايی را كه در بين راه ديده بوديد به ياد مي آوريد. تازه مي فهميد آن چيزهاي مرموز در دم سوراخ مورچه ها چه بوده است. خوب تو در باره اين جوان چه برای گفتن داری؟
: هيچی؟
: در باره رفتارش؟
: نمی دانم.
يكی از دوستانم در آن هنگام با من همراه بود. او گفت: در اين دنيا هيچ كسي نيست كه لياقت خوردن شيرينی های اين مرد را داشته باشد.
: جالبه. چندان هم بيراه نگفته.
: يك روز غروب در يك قبرستان ديدمش. گفتم رفيق گير كن. مي خواهم يك شعر برايت بخوانم. او نه ايستاد. با اين هم من با آواز بلند برايش خواندم:
كبوتر جان
ترا در اوج مي خواهم
در آن اوجي كه اوج
اوجهای
اوج گيرانست.
او همچنان كه مي رفت روی گشتاند و گفت: كاكاجان. از اين گپها چيزي جور نميشه. برو كار كن.
24/5/87– سركاريز- كابل
ابتدا شما تصور نماييد كنار بمبه آبی پشت سر يك مرد، در نوبت ايستاده ايد. غير از آن كسيكه در حال بمبه كردنست مرد ديگری هم روبروی او با سطلی در دست، پيشتر از يك كودك می باشد. بشكه پر می شود. مرد ديگر آنرا كنار می كشد. بمبه گر می گويد: "كاكاجان بشكه خود را بان". او هم بی چون و چرا می پذيرد. بمبه گر با آغاز دوباره كارش رو به كودك می كند و ادامه می دهد: "تو هم از خود را بان". اما پاسخی نمی شنود. در سكوت بمبه می كند تا بشكه پر می شود. يك دم آرام می گيرد و به كودك كه بشكه كنار بمبه را در دست گرفته می گويد: كاكاجان بشكه خود را بان.
: نه، نوبت خودتست. و با اين پاسخ بشكه را بسوی نل می برد. اما مردی كه پيش روی تو ايستاده است پيش دستی می كند: باش چوچه.
كودك يك آن مات می شود. خيره به مرد می نگرد. صدای بمبه گر كه با شر شر آب و ناله های بمبه در هم آميخته است:" خيره، كاكا جان آلی پر ميشه." او را به خود می آورد. سرش را پايين می اندازد. خم می شود و اندكی از لجن های پيش پايش را بر می دارد و وسط خيابان پرت می كند. يك بار، دوبار، سه بار. در اين هنگام كودك ديگری بشكه بدست سر مي رسد. او بي تاب می نمايد. چون كسيكه شاشش گرفته باشد. خم می شود. چپ، راست، عقب، جلو. پايچه اش را بالا می كند و ساق پايش را می خاراند. ناخودآگاه نگاه می كنی. خط سياه باريكی را در زير دست كودك برجسته می بينی.
بشكه پر می شود. كودك گل باز اين بار خيلی زود، پيش از آنكه بمبه گر چيزی بگويد با دستان كثيفش بشكه ديگری را به زير نل می كشد. او حتی به تو نگاه نمی كند. وقتی هم كه بشكه اش پر می شود چون مردان پيشين بی گپ و گفت می رود.
كودك بی تاب عاجزانه به تو می نگرد. چيزی نمی گويی و اين به معنای موافقتيست كه او با نگاهش از تو خواسته است. بمبه گر اينبار رو به تو می كند و می گويد: كاكاجان تو هم از خود را بان.
نگاهش می كنی. چهره اش آفتاب سوخته و غرق عرق است. لبانش خشكيده اند. چشمانش، تو گويی آنها از دنيای ديگری با تو سخن می گويند:" كاكاجان تو هم از خود را بان." از اين همه مهربانی و بی ريايی غرق در خوشی جان بخشی می شوی. گپ نمی زنی. پاسخت تبسم كوتاهيست بر خاسته از دل و جان خوشنودت. بشكه كودك پر می شود. تو از خود را نمی گذاری. او بشكه ديگری را می گذارد و چون ديگران بی سپاس می رود. نوبت دار همچنان بمبه می كند. تند تر از پيش. تو گويی كار برای مردمان ناسپاس توانی دوباره به او بخشيده است.
حالا تصور كنيد او لباسی ژنده به تن دارد، آنهم نه به اندازه كافی در سرمای سگ كش چله زمستان. بالاتنه اش را كورتی پينه پينه و پائين تنه اش را يك زير شلواري مندرس پوشانده است. كفشهايش پاره هستند. يكيشان نيشخند مي زند و ديگري قهقهه يي مستانه. آنگونه كه گرده هايش به درد آمده اند. مرد اين را درك كرده و تكه پارچه يي را از همان جنس دور كمر خود به او نيز بسته است. ناگهان قطره يي خون در دهان باز كفشش مي چكد. تعجب مي كني. به بالا مي نگري. دربين راه دومين، سومين و سپس چهارمين و پنجمين قطره را مي بيني كه در كنار هم فرود مي آيند. باورت نمي شود. مي كوشي بهتر ببيني. نه، اشتباه نمي كني. بين انگشتان و تركهاي كناره هاي دستان مرد بمبه گر خون جوشانند. اين اولينش بود. هر گاه به يادم مي آيد آزارم مي دهد. چه مي توان كرد؟.
راستي، آيا شما تاكنون مردي را در يك خيابان بزرگ و شلوغ، در گرماي جانسوز ظهر تابستان كه سر به زير و آرام قدم مي زند ديده ايد؟ اگر نديده ايد با كي نيست. اكنون ببيند:
او ناگهان مي ايستد. مي خواهد از عرض خيابان بگذرد. سر بلند مي كند تا بنگرد اگر موتري نمي آيد بدانسو رود. در اين هنگام شما چهره اش را مي بينيد. در هم و گرفته است. تو گويي صد كشتي مال التجاره اش نابود شده و او مي خواهد دنيا را به آتش بكشد. همزمان سه كودك مكتبي مي آيند و آنسو ترك مي ايستند. يكي از آنان كه بزرگتر و دختر هم مي باشد دست دوتاي ديگر را گرفته. آنها نيز مي خواهند از خيابان بگذرند. انسانيت تو گل مي كند. ولي تو آنجا نيستي. مرد گامي بسويشان مي رود ومي مي گويد: كاكاجان بياييد. من شما را تير مي كنم.
آواز مرد زنگ دار و خشن است. تو خوش مي شوي و آفرين مي گويي. اما آنان نمي آيند. دخترك ترسيده است. گامي پس مي رود. تو با مهرباني آن گپ را تكرار مي كني. مرد هم از تو پيروي مي كند. اين بار هر سه پس مي روند. چيزي در درون مرد مي شكند. صدايش را مي شنوي. او در هم مي ريزد. فقط تو مي بيني و مي فهمي. مي روي او را در آغوش مي گيري. با او يكي مي شوي. او سرش را پايين مي اندازد. تو نيز هم. كفشهاي كهنه اش را مي بيني، گويا چند ماهي مي شود رنگ و روغن را به خود نديده اند. شلوارش هم مندرس و پينه پينه است. او خجالت مي كشد. تو نيز مي شرمي: اين چه روزگاريست؟ خدايا چه بلايي سر اين مرد آمده است؟
مرد زير لب ناخشنودانه بخشي از گپ تو را مي گويد": اين چه روزگاريست"؟ و به تنهايي از عرض خيابان مي گذرد در روبرويش شيشه مغازه يي آينة تمام نماي او مي شود. سر تاپايش نابساماني و آشفتگي را فرياد مي زنند. پيشتر مي رود. چهره اش را بهتر مي بيند، همانگونه كه تو ديده بودي. گرفته و درهم، با تراشه هايي خشن چون دستان سنگتراشي پير.
به كودكان حق مي دهد كه به او نزديك نشده اند. در آينه مي بيندشان. آنها همچنان در جايشان ايستاده اند و به او مي نگرند. مرد خود را مي بازد. در نگاه آنان ذوب مي شود. پايش داخل جوي آب كثيف كنار خيابان ميرود. نگاهش از كودكان و خودش از زمين و زمان كنده مي شود. تو در خلاء قرار مي گيري. در خود گم مي شوي. تا او با همة وجود برزمين مي افتد.
درد بيگانه يي سراسر وجودت را در مي نوردد. او بلند مي شود. سرش پائين است. تو سر گرداني. او نيز چون تو. نمي داند به كدامين سوي برود. بالاخره با ترديد به راست مي پيچد. هر چند مي داند كه در اين سمت همه ي دكانداران بيكار زمين خوردن او را ديده اند و شايد گام به گام متلكها پيش كشش شوند. خوب، اين هم از اين. تا اينجا من دو نمونه برايتان گفتم. حالا شما در بارة آنان چه فكر مي كنيد؟
: هيچي. آدمهاي معمولي بودند.
: هوم. اين نشان می دهد كه تو نتوانستی خوب بگيری.
: چرا؟
: چون آندو از سوی اطرافيانشان، لااقل در همان زمان لقب بزرگ و افتخار آميز ديوانه را در يافت كردند. هر آن كسي هم كه بر زبان نياورد من يقين دارم از ذهنش گذشت. می دانی اين يعنی چه؟
: چيزی شبيه دريافت لقب شواليه از ملكه.
: جان؟ .... بگذريم. حالا يكی ديگر:
جوان خوش سيمايی را تصور كنيد كه هميشه موهايش كوتاه و مرتب، چهره اش پاك و شش تيغه است. ليكن شما هيچگاه نمي توانيد او را در پوششی معمولی بنگريد. حتي در شيكترين يا شلوغترين جاهای شهر. او پوستی تيره، چهره يی گوشتالود و دمپايی به پا دارد. زير شلواری جزء لاينفك تن پوشهای اوست و بيرونی ترين پوشش پائين تنه اش مي باشد. در سرما و گرما. فقط بالا تنه اش اين شانس را دارد كه كالای موسمی بپوشد.
روز عيد است. بديدن دوستان تان مي رويد. در پس كوچه يی او را مي بينيد. كنار ديواري نشسته. در يك دستش پلاستيكی پر از شيرينی است و با دست ديگرش يك شيرينی را كنار ديوار نرم مي كند. ناگهان سوراخ مورچه هايی را كه در بين راه ديده بوديد به ياد مي آوريد. تازه مي فهميد آن چيزهاي مرموز در دم سوراخ مورچه ها چه بوده است. خوب تو در باره اين جوان چه برای گفتن داری؟
: هيچی؟
: در باره رفتارش؟
: نمی دانم.
يكی از دوستانم در آن هنگام با من همراه بود. او گفت: در اين دنيا هيچ كسي نيست كه لياقت خوردن شيرينی های اين مرد را داشته باشد.
: جالبه. چندان هم بيراه نگفته.
: يك روز غروب در يك قبرستان ديدمش. گفتم رفيق گير كن. مي خواهم يك شعر برايت بخوانم. او نه ايستاد. با اين هم من با آواز بلند برايش خواندم:
كبوتر جان
ترا در اوج مي خواهم
در آن اوجي كه اوج
اوجهای
اوج گيرانست.
او همچنان كه مي رفت روی گشتاند و گفت: كاكاجان. از اين گپها چيزي جور نميشه. برو كار كن.
24/5/87– سركاريز- كابل
۱۳۸۸ شهریور ۲۲, یکشنبه
۱۳۸۸ شهریور ۱۶, دوشنبه
۱۳۸۸ شهریور ۹, دوشنبه
بني آدم اعضاي يكديگر اند
:مي داني جيمز، او دختر با شعوريست.
: دختر نه پسر، خانم.
: اوه ببخشيد. حق با شماست.
: از وقتي با تو دوست شده خيلي تغيير كرده.
: چطور؟
: همه چيزش روز به روز بهتر شده. درسهايش، رفتار و كردارش. ديگر مثل يك خارجي ناشي نيست.
: خوب من در درسهايش كمكش مي كنم.
: واو چي مي كند؟
: منظورت چيست؟
: منظور؟ خوب كه چي بشود؟
: هيچي. من دوست دارم به نيازمندان كمك كنم.
: جك رابين هود، او خيلي نيازهاي ديگر هم دارد. همان طور كه تو داري.
: منظورت چيست؟
: آره، درست فهميدي. جكچه .
: اووه، بس كن.
: او در اينجا، و بيشتر هم با تو خوشست. گهگاهي كه با دخترهاي ديگر مي روي يا نيستي، نمي بيني كه او...
: جداً؟
: يعني تو نمي داني؟!
: نه، چون اصلاً مثل ديگران نيست.
: يعني چي ؟
: نه آنقدر سرد است كه تو فكر كني بدش مي آيد. نه هم آنقدر گرم كه تو فكر كني دوست دارد.
: جالبه، از زندگيش چيزي به تو نگفته؟
: چرا. بار بار. دو سال پيش ازدواج كرده. شوهرش راننده تاكسي است.
: راننده تاكسي؟
: آره. ميگويد هفته به هفته يكديگر را نمي بينند. چيزي به نام تعطيلات و تفريح را در اينجا تجربه نكرده.
: هوم. به اين بوده امشب تو دعوتش هستي.
: يك پارتي كوچك دوستانست. به افتخار پايان امتحانات.
: آره مي دانم.... برويم من هم به افتخار پارتي تان برايت يك بوتل شراب انگور بخرم.
: نه. سپاسگذارم. او شراب نمي نوشد.
: مي دانم بچه . تو كه مي نوشي. يا منظورت اينست زيب كروفر خانوادگيت نيست؟
***
هوا سرد است و ابر آلود. سرگردان در كوچه پس كوچه هاي پر گيل و آب گرفته شهر مي گردم. از شدت باران ديشب كاسته شده و نم نمك مي بارد. موتري از كنارم گذشت. اندكي تيز. بدنبال آن جيغ نه چندان بلند دختركي مرا ناچار به سر بلندي كرد. او را با پسركي بزرگتر از خودش در مقابلم بر لب آب مي بينم.
: نرو. آنسو گيل است.
مي ايستم. دخترك باز مي گردد. پسرك مي نشيند: بيا به پُشتم.
آهنگ كلام محكم و آمرانه است. او مي پذيرد. پسرك به سختي از جايش بلند مي شود. با پاهايي لرزان و كفشهاي پلاستيكي پاره به آب مي زند. آب سرد است و خيابان ناهموار. از دور موتري نمايان مي شود. پسرك هراسان خود را كنار مي كشد. پايش به درون چاله يي مي رود. تعادلش به هم مي خورد و، آه، با صورت در ميان آب فرود آمد. دخترك شروع به گريستن مي كند. پسرك بلند مي شود و رو به دخترك مي گويد:
: اوگار شدي دختر كاكا؟
***
: چي؟
: پدرت را بگو بيايد همين خروس را حلال كند.
: اين همان خروس خودت نيست؟
: هست.
: چرا حلالش مي كني؟
: بچه كاكايم چاشت مهمان است.
: باشد. ماكيان را بكش.
: برو. سرم دير مي شود.
: نمي روم.
: نمي روي؟ به جانت يلايش مي كنم كه غارغارت كند.
: نه تو را خدا. باش تو. نشود اين به جان او پريده. اي شيطانك. اوگار شده؟
: نه. برو ديگه.
***
: لالا جان. سگ همسايه پاي دختر كاكا را گرفته.
: نه.
: از صبح تا بحالا بي هوش بود. تازه به هوش آمده.
: او در اين جا چي كار مي كرد؟
خشم سراپاي وجودت را گرفته. سرت را پايين مي اندازي و راه آمده را باز مي گردي. صداي نگران مادرت از پشت سرت بلند ميشود:
: كجا مي روي اي بچه ؟ آن سگ آدم گير است.
:من هم آدم سگ گير هستم.
از پشت دروازه موزة بزرگ و كهنه يي را بر مي داري و از خانه مي برآيي. يك راست بسوي سگ مي روي. تو گويي او گاه ذهن تو را خوانده. غرغر كنان از كنار ديوار بر مي خيزد: اين بچه را ببين. آمده. با من بجنگد.
به تو حمله مي كند. خود را كنار مي كشي. با اين وجود گوشه يي از بالا پوشت به دهان او مي افتد و آنرا بسوي خود مي كشد. نزديك است بيوفتي. از فرصت استفاده مي كني و با گامي بلند خود را به پشتش مي اندازي. او كه چنين انتظاري نداشت، غافلگير مي شود. مي ترسد و لباست را رها مي كند. چنگ مي اندازي به پس گردنش. مي گيري. سفت و محكم، سر مي چرخاند كه از پايت بگيرد. اما تو اين اجازه را به او نمي دهي. با كوري موزه به صورتش مي كوبي. در عين حال پايت را پس مي كشي. اين كارت به كمر سگ فشار مي آورد و تعادلش را بهم مي زند. او براي حفظ تعادل خود مجبور ميشود از گرفتن پاي تو صرفنظر كند و سرش را بچرخاند. ضربه هاي تو يكي پس از ديگري بر سروصورتش فرود مي آيند. بيچاره گيج مي شود. نمي داند پاي تو را بگيرد يا موزه را. و در اين گيرو دار چگونه تعادلش را حفظ كند. ضربه يي در كنار چشمش مي نشيند. دردي جانكاه از گوشت و پوست و استخوانش مي گذرد و به مغز سرش مي رسد: نشود يكي از اين ضربه ها به چشمم بخورد و كور شوم.
هراسان و خشمگين، سر بلند مي كند و دهان باز. موزه ات بسوي دهانش مي رود. اندكي دستت را جمع مي كني تا منحرفش كني. چشمان سگ برقي مي زنند و همزمان سرش را مي چرخاند. ضربه فرود مي آيد. با نيرويي دو چندان. همانطور كه او مي خواست. موزه يك راست وارد دهانش مي شود، اما كوري موزه به دندان نيش او مي خورد و آنرا مي شكند. برق از چشمان سگ مي پرد. دردي جانسوز سراسر وجودش را مي لرزاند و نيرويش را نابود مي كند. خوشيش جان نگرفته بدل به ماتم مي شود. فغانش بر مي خيزد. تو با استفاده از اين فرصت موزه را دهانش بيرون مي كشي. چند ضربه ديگر بر سروصورتش مي كوبي. اما چيزي جز ناله از سگ نمي بيني. رفتاروكردارش بخوبي نشان مي دهد كه شكست را پذيرفته و مي خواهد از چنگ تو بگريزد. رهايش مي كني و آخرين ضربه ات به كمرش فرود مي آيد.
***
: صفايي را بسگلان. بگو چطور فهميدي؟... بگو نه.
: چي بگويم پدر جان؟ ناحق جگر خونيم را زيادتر نكن. اين هم پاسپورتش.
: دلت را از زندگي سياه مي كنم. جگر خوني چيست؟... بگو نه ... تا گپ نزني از پيشم خلاص نمي شوي
: به چشم خود ديدم.
: نشد بچم. صحيح قصه كن.
: چي بگويم؟
: چيزي را كه ديدي.
: بسيار خوب. يك شب بعد از دوازده شب و دوازده بجه دلم شد خانه بروم. مسافر نبود. اگر نه آنشب هم نمي رفتم. خسته و جوجو به خانه رسيدم. زنگ را زدم. دلم خوش كه حالا زنم مي آيد و دروازه را باز مي كند. نيامد. دوباره و سه باره زنگ زدم. كس نيامد. نگران شدم. كليد خود را كشيده و به دروازه انداختم. از آنسو قفل بود. بيخي ترسيدم. به جان كلكين ها رفتم يكتايشان باز بود. داخل شدم. همه چيز در جاي خود بود. كمي دلم آرام گرفت. بسوي اطاق خواب رفتم. دروازه نيمه باز بود.
: دروغ مي گويي.
: چرا دروغ بگويم؟ جبري داده بودي؟ فراموش كردي كه از خاطرش نزديك بود بچه مرديكه را بكشم.
: بس. بس. لاف نزن، باز تو چي كردي؟
: هيچ.
: هيچ؟ هه هه.
: كارد را از آشپرخانه گرفتم. تا پشت دروازه هم رفتم. اما وقتي فكر كردم...
: نه بچم. اين بازي نيست كه تو سرش فكر كردي.
: پدر جان در آنجا ها تو اختيار زنت را نداري. اندك بدي كني بندي مي شوي.
: از بنديخانه ترسيدي بي غيرت؟
: نه، نه. نمي خواستم نامتان بد شود.
: خو؟ بيا دختر.
: جان پدرجان؟
: اين شوهرت چي مي گويد؟
: چي مي گويي؟
: بگوي نه چرا گپ نمي زني؟ سرت را بالا كن بي غيرت.
: تو به من خيانت كردي.
: چي؟... چي گفتي؟ بي شرم.
: چوب. اين پاسپورتت را هم به من داده.
: پدر جان دروغ مي گويد. من كي اينقدر پست شده مي توانم؟ شما كه مرا مي شناسيد.
: من دروغ مي گويم؟ مرديكه را در جاي من نخوابانده بودي؟ بوتلهاي شرابتان سر ميز آرايشت نبود.
: الا خدا جان.
: كجا مي روي اي دختر؟
: من خودم را مي كشم پدر جان. سي كن اين بي شرف پست چي گپهايي مي زند.
: چي ايستاد هستي؟
: چي گپه؟ چرا غال مغال مي كنيد؟
: پشو مادر.
:نمانشه.
: بيا.
: به من دست نزن احمق.
: بيارشه. بيا دختر.
: نه پدر جان.
: خودم بيايم؟
: چرا؟ چي شده؟
: يلايم كن سگ نفهم. خودم مي روم. مادر جان اين به من تهمت زده.
: چرا؟
: پدرجان اين مرد تاكسي وان است. هر فسادي كه بگويي از رويش مي آيد.
: چرا من بايد به تو تهمت بزنم؟
: تو هيچ شبي خانه نمي آمدي. خدا خبر كه چي مي كردي و كجا ها مي رفتي؟ خودم چندين بار ديدم كه رقم رقم زنها به موترت تا و بال شدند.
: باز تو هم رفتي و آنكار را كردي؟
: نه پدر جان.
: راست بگو دختر. من بايد بفهمم.
: چي مي گويي مرد؟
: تو برو زن بان ما را.
: پدر جان شما چرا گپ يك بيگانه را قبول مي كنيد؟
: اين بچه خالت است. شويت است. بيگانه چيست؟ خوشش داري؟
: حالا كه اينطور شده نه.
: خووووب؟ مرا چطور؟ مادرت را؟
: پدر جان اين چي گپ است؟
: خي راست باش بچم.
: پدر جان راست مي گويم.
: نشد دخترم. من پدرت هستم. من را بازي داده نمي تواني. راستش را بگوي كه من بفهمم با شويت چي كنم؟
: پدر جان من كه....
: دخترم آدمي جائزالخطاست. اگر راست بگويي من شوهرت را راضي مي كنم كه اين بار ترا ببخشد. تو آنجا تنها گذاره نمي تواني. اين آدم هنوز ترا دوست دارد.
: نه پدر جان كي مي گويد؟ شبها را هفته پور خانه نبود. روزها را بمان.
: هه هه. به خاطر خودت بود.
: تو چوب بچه . خوب، مي گفتي؟
: چي مي گفتم؟
: چرا اينقدر آزارش مي دهيد؟ بزور در دهانش گپ مي مانيد؟
: تو را گفتم برو زن.
: خيلي خوب. چرا چيغ مي كشي؟ همسايه ها چي بگويند؟
: برو. حالي تو را هم گفته بودم. همسايه هايت را هم.
: الا. خداجان. مردكه ديوانه شده.
: ببين بچم. من خرج تو را داده نمي توانم. نه در اينجا نه هم در آنجا. درس خواندنت خو پيشكش. خودت مي فهمي كه زندگي ما را كاكايت تباه كرده.
: مي فهمم پدر جان.
: كه مي فهمي چرا گپ نمي زني؟ دو سال از طوي تان مي گذرد. اگر به اين زودي از هم جدا شويد. مردم چي خواهد گفتند؟
: پدر جان، ما را چي به مردم، مردم را چي به ما؟
: خو؟ خي شهر را يلا كنيم ديگر. به كوه برآييم. ها؟
: پدر جان در غرب هم مردمها شهر نشين هستند. ليكن كس به كس غرض ندارد.
: خوووو؟! خي از جزيزه نشيني خوشت آمده.
: من كي اين گپ را زدم؟
: ما را چي به مردم و مردم را چي به ما، چي معني مي دهد؟... نه بچم. در اينجا تا بحال بني آدم اعضاي يكديگرند. جان پدر بگو. از خاطر خودت.
: باز پاسپورتم را مي دهيد؟
: پاسپورت چيست؟ دخترم، گپ مردمها تو جان بخواه.
: تشكر پدر جان. يك بچه در صنف ما از همه سر بود. هم به درس هم به نزاكت.
: گوگرد داري؟
: نه.
: برو از آشپزخانه بياور. مي گفتي؟
: پدرجان من در درسهاي خود ضعيف بودم. آن بچه همراه همه كمك مي كرد. كم كم وقت امتحانها مي شد و من چيزي ياد نگرفته بودم. مجبور شدم از او كمك بخواهم. او هم پذيرفت. پس از امتحانها من يك شب او را به خانه دعوت كردم.
: چرا خانه؟
: پدرجان او آدم يلايي نبود.
: نبود كه نبود. مي برديش هتل.
: پدرش كلان آدمست. از اين گذشته من هنوز آنشهر را خوب بلد نيستم.
: گوگرد كاكاجان.
: خووو؟ هووم.
: چي مي كني پدر جان.
: هيچ تو آرام در جايت بنشين و قصه ات را بكن.
: پاسپورت من است؟
: ها. بله.
: چرا؟ من كه گفتم... نه. نه پدر جان.
: پاسپورت چيست؟ خودته آتش مي زنم.
: نزن. نزن پدر جان. نزن.
: از تو خلاصست بچم.
***
مرد جوان آرام گام بر مي داشت. در بادي كه دانه هاي نرم باران را به او مي كوبيد. پيشتر از او پسر جواني، و پيشتر از او چند دختر نوجوان مكتبي روان بودند. آنان مي كوشيدند جوان را به بازي بگيرند. به اين بوده بلند بلند گپ مي زدند و مي خنديدند. يا حركاتي ظريف و جلف انجام دادند. براي ديدن تاثير رفتار خود، آرام و سنگين، هر كدام به بهانه يي روي مي گشتاندند و با غمزه نيم نگاهي عميق حواله اش مي كردند.
به اواسط كوچه رسيده بودند كه از جاده دختر و پسري وارد شدند. در پياده رو سمت ديگر و در كنار هم،ليكن نه چندان نزديك. پسر مي كوشيد دختر را به گپ بگيرد. اما او كه سرش پائين بود با لبخندهاي سرد و كوتاه پاسخ مي داد. تو گويي با همراهش بازي مي كرد. خنده هايش دلگرم كننده بود و به جوان پر مي داد. ولي پاسخ هايش چون پوششي نامريي اوج گرفتن را نا ممكن مي نمود.
هياهوي دختران توجه آندو را بسوي خود جلب كرد. پسر حريصانه چشم به آنها دوخت. همراهش بي خيال نيم نگاهي به آنها انداخت. در اين هنگام يكي از دختران با نگاهي گذرا به آن دو، گردن كناريش را بغل كرد و دهانش را به گوش او چسباند. پسر توجهي نكرد. اما رنگ از رخ دختر پريد. مي خواست سرش را پائين بياندازد. ولي چيزي شبيه غرور به او اين اجازه را نداد. به آنان خيره شد. با اندكي رنجش و عصبانيت. دختريكه گپ مي زد چشمانش چپ و راست مي رفت و مشوش مي نمود. كنجكاو شد. خط سير نگاه متناوبش را دنبال كرد. مرد جوانيكه پشت سر آنها روان بود، به او خيره مي نگريست. به يكباره همة وجودش داغ آمد. چهره اش باز شد. شگفت. هيجانزده رو به همراهش كرد: چي گفتي؟ نفهميدم.
پسر جيتكه خورد. نگاهش را هراسان از دختر ها بر گرفت. گنگس و گول به او خيره شد:ً من كه چيزي نگفتم.ً اما با ديدن لبخند مليح و چشمان منتظر دختر به خود آمد و با شيطنت گفت: گفتم تو از همة اين دختر ها سرتري.
دختر چهره اش باز تر شد. خنديد. بلند و مستانه. چون انفجاري. دختران ديگر ترسيدند. قيل و قالشان خوابيدو سرهايشان بي اراده بسوي آندو چرخيد. موجي مهيب از گپ و خنده، چون شلاق برويشان خورد: درسته من از همه سرترم.
اين موج، مرد جوان را در هم پيچيد. درونش را متلاطم كرد و سينه اش را فشرد. قلبش درد گرفت و همة وجودش لرزيد. سرش بي اراده پائين افتاد. موهايش سفيد و لباسهايش پاره پاره شدند: آه. لعنت به اين روزگار.
ديگر چيزي نمي فهميد. زمين را در زير گامهايش حس نمي كرد. دختر و پسر خندان از او گذشتند. بارش كم كم تند و تند تر مي شد. اما او همچنان آرام و سر به زير گام بر مي داشت. دخترها ديگر به پشت سرشان نگاه نمي كردند. رفتار شان سنگين تر شده بود و گامهايشان تند تر.
پايش به سنگي گير كرد. تعادلش به هم خورد و دست و پازنان به ميان آبهاي كثيف كنار پياده رو رفت. دخترها سرآسيمه روي گشتاندند و با ديدن او در نزديكي خود وحشت زده جيغ كشيدند. او شرمنده شد. سربلند كرد و خواست چيزي بگويد:ً ببخشيد.ً اما گلويش خشك شده بود و صدايش نمي برآمد. آنان نيز گريخته بودند. قد راست كرد. ليكن چون گذشته نشد. پيرتر نشان مي داد. چون مرديكه در پشت سرش گام مي زد. شانه هايش افتاده بودند. پشتش كمي كوب و راه رفتنش كمي بيسور شده بود. مانند خسته يي كه بار سنگيني بر دوش مي كشد. نگاه هراسان دخترها را خيلي خوب احساس مي كرد. با سري افكنده بسوي ديگر كوچه رفت. يكي دو دختريكه بدانسو گريخته بودند. باز هم ترسيدند وباهمان سراسيمه گي پيشين به دوستان خود پيوستند.خشم و انزجاربه گونه يي همه را در بر گرفته بود.سرها پايين بودو هيچ كس گپ نمي زد. حتي آواز پرنده يي به گوش نمي رسيد.تو گويي كوچه باهمه ي وجود به سكوت و حتي خشم وانزجارآنها احترام مي گذاشت .كوچه يي كه كم كم به انتهاي خود مي رسيد.
مرد از كوچه كه برآمد سرماي عجيبي در وجود خود احساس كرد. آتش كورة كباب پزي در آنسوي جاده، توجهش را بخود جلب نمود. دستي به سرو روي خيسش كشيد و روان شد. بي توجه به چپ و راست. وسط هاي جاده رسيده بود كه موتري بوق زنان از پيشش گذشت. با خونسردي نگاهي بدرقه اش كرد و به راه خود ادامه داد. در پشت كورة كباب مردي ايستاده بود. ميانه سال و ميانه اندام، با چهره يي جدي و پياله چايي در دست. رفت و بي توجه به او، روبرويش ايستاد. دستان سرد و خيش را بروي آتش گرفت. تفتشان به هوا برخواست ولي گرم نيامدند. از ميان انگشتانش به رقص آتش در آغوش باد خيره شد: آه. لعنت به اين روزگار.
: راستي شنيدم بي بي سي دختر خود را كشته.
مرد تكاني خورد. سوزشي در دستان خود احساس كرد و رنگ از رخش پريد. صدا از پشت سرش مي آمد.
: ليكن نه گمانم. او يك مورچي را كشته نمي توانست.
نگاه سنگين مرد روبرويش سنگين تر شده بود. دستانش را از روي آتش بلند كرد و به چهره اش كشيد. از ميان انگشتانش نيم نگاهي به او انداخت كه همچنان خيره مي نگريستش. صدا نزديكتر شد.
: خليفه يك بيست خوراك كباب بان.
خليفه پايش را از روي ميز كوره پائين آورد. ته مانده چايش را بر زمين ريخت. سپس چايبر و پياله اش را به او داد و گفت: سرگردان بچم. برو اين چاي را بخور.
او هم پذيرفت و روان شد. صدايي در پاسخ صداي اول گفت: از اربابهاي خود ياد گرفته. نديدي چطور زن خود را كشت؟
او چند گام آنسوتر، كنار ديوار نشست. پياله چايي ريخت و شروع به نوشيدن كرد. دو مرد جاي او را گرفتند. مي توانست نگاهشان نكند كه نكرد. اما از صدايشان گريزي نبود.
: كي؟
: وليعهد.
: هاااآ. نه بچش. ميگويند بيريك موترش خراب بود. خدا خبر بيچاره خود را كجا زده و جان داده.
ذغالها هموار و سيخ كبابها بروي كوره چيده شدند. خليفه پكه زدن را آغاز كرد و دود به هوا بر خواست. مردان ناچار از كوره فاصله گرفتند. گپ زنان يگراست به سوي آو آمدند و آنطرفترش نشستند: اين يك روش قديميست. روغن بيريك موتر را خالي مي كنند. باز نفر خودش خود را مي كشد.
: او كه طلاق داده بودش.
: لالا جان مرديكه در كل دنيا بي آبرو شد. فكر مي كني همينطور يلايش مي كرد؟
: اووه. آن مردمها، ماو شما واري غيرت ندارند.
: لالا جان مرد مرد است. سپس رو به او كرد و گفت: تو چي فكر مي كني؟
او بي آن كه نگاهشان كند سرد و سنگين پاسخ داد: يك سامورايي گفته بود: حتي يك سگ ولگرد هم غرور دارد.
8/2/1388 رضا يمك، پل سرخ، چشم سوم
: دختر نه پسر، خانم.
: اوه ببخشيد. حق با شماست.
: از وقتي با تو دوست شده خيلي تغيير كرده.
: چطور؟
: همه چيزش روز به روز بهتر شده. درسهايش، رفتار و كردارش. ديگر مثل يك خارجي ناشي نيست.
: خوب من در درسهايش كمكش مي كنم.
: واو چي مي كند؟
: منظورت چيست؟
: منظور؟ خوب كه چي بشود؟
: هيچي. من دوست دارم به نيازمندان كمك كنم.
: جك رابين هود، او خيلي نيازهاي ديگر هم دارد. همان طور كه تو داري.
: منظورت چيست؟
: آره، درست فهميدي. جكچه .
: اووه، بس كن.
: او در اينجا، و بيشتر هم با تو خوشست. گهگاهي كه با دخترهاي ديگر مي روي يا نيستي، نمي بيني كه او...
: جداً؟
: يعني تو نمي داني؟!
: نه، چون اصلاً مثل ديگران نيست.
: يعني چي ؟
: نه آنقدر سرد است كه تو فكر كني بدش مي آيد. نه هم آنقدر گرم كه تو فكر كني دوست دارد.
: جالبه، از زندگيش چيزي به تو نگفته؟
: چرا. بار بار. دو سال پيش ازدواج كرده. شوهرش راننده تاكسي است.
: راننده تاكسي؟
: آره. ميگويد هفته به هفته يكديگر را نمي بينند. چيزي به نام تعطيلات و تفريح را در اينجا تجربه نكرده.
: هوم. به اين بوده امشب تو دعوتش هستي.
: يك پارتي كوچك دوستانست. به افتخار پايان امتحانات.
: آره مي دانم.... برويم من هم به افتخار پارتي تان برايت يك بوتل شراب انگور بخرم.
: نه. سپاسگذارم. او شراب نمي نوشد.
: مي دانم بچه . تو كه مي نوشي. يا منظورت اينست زيب كروفر خانوادگيت نيست؟
***
هوا سرد است و ابر آلود. سرگردان در كوچه پس كوچه هاي پر گيل و آب گرفته شهر مي گردم. از شدت باران ديشب كاسته شده و نم نمك مي بارد. موتري از كنارم گذشت. اندكي تيز. بدنبال آن جيغ نه چندان بلند دختركي مرا ناچار به سر بلندي كرد. او را با پسركي بزرگتر از خودش در مقابلم بر لب آب مي بينم.
: نرو. آنسو گيل است.
مي ايستم. دخترك باز مي گردد. پسرك مي نشيند: بيا به پُشتم.
آهنگ كلام محكم و آمرانه است. او مي پذيرد. پسرك به سختي از جايش بلند مي شود. با پاهايي لرزان و كفشهاي پلاستيكي پاره به آب مي زند. آب سرد است و خيابان ناهموار. از دور موتري نمايان مي شود. پسرك هراسان خود را كنار مي كشد. پايش به درون چاله يي مي رود. تعادلش به هم مي خورد و، آه، با صورت در ميان آب فرود آمد. دخترك شروع به گريستن مي كند. پسرك بلند مي شود و رو به دخترك مي گويد:
: اوگار شدي دختر كاكا؟
***
: چي؟
: پدرت را بگو بيايد همين خروس را حلال كند.
: اين همان خروس خودت نيست؟
: هست.
: چرا حلالش مي كني؟
: بچه كاكايم چاشت مهمان است.
: باشد. ماكيان را بكش.
: برو. سرم دير مي شود.
: نمي روم.
: نمي روي؟ به جانت يلايش مي كنم كه غارغارت كند.
: نه تو را خدا. باش تو. نشود اين به جان او پريده. اي شيطانك. اوگار شده؟
: نه. برو ديگه.
***
: لالا جان. سگ همسايه پاي دختر كاكا را گرفته.
: نه.
: از صبح تا بحالا بي هوش بود. تازه به هوش آمده.
: او در اين جا چي كار مي كرد؟
خشم سراپاي وجودت را گرفته. سرت را پايين مي اندازي و راه آمده را باز مي گردي. صداي نگران مادرت از پشت سرت بلند ميشود:
: كجا مي روي اي بچه ؟ آن سگ آدم گير است.
:من هم آدم سگ گير هستم.
از پشت دروازه موزة بزرگ و كهنه يي را بر مي داري و از خانه مي برآيي. يك راست بسوي سگ مي روي. تو گويي او گاه ذهن تو را خوانده. غرغر كنان از كنار ديوار بر مي خيزد: اين بچه را ببين. آمده. با من بجنگد.
به تو حمله مي كند. خود را كنار مي كشي. با اين وجود گوشه يي از بالا پوشت به دهان او مي افتد و آنرا بسوي خود مي كشد. نزديك است بيوفتي. از فرصت استفاده مي كني و با گامي بلند خود را به پشتش مي اندازي. او كه چنين انتظاري نداشت، غافلگير مي شود. مي ترسد و لباست را رها مي كند. چنگ مي اندازي به پس گردنش. مي گيري. سفت و محكم، سر مي چرخاند كه از پايت بگيرد. اما تو اين اجازه را به او نمي دهي. با كوري موزه به صورتش مي كوبي. در عين حال پايت را پس مي كشي. اين كارت به كمر سگ فشار مي آورد و تعادلش را بهم مي زند. او براي حفظ تعادل خود مجبور ميشود از گرفتن پاي تو صرفنظر كند و سرش را بچرخاند. ضربه هاي تو يكي پس از ديگري بر سروصورتش فرود مي آيند. بيچاره گيج مي شود. نمي داند پاي تو را بگيرد يا موزه را. و در اين گيرو دار چگونه تعادلش را حفظ كند. ضربه يي در كنار چشمش مي نشيند. دردي جانكاه از گوشت و پوست و استخوانش مي گذرد و به مغز سرش مي رسد: نشود يكي از اين ضربه ها به چشمم بخورد و كور شوم.
هراسان و خشمگين، سر بلند مي كند و دهان باز. موزه ات بسوي دهانش مي رود. اندكي دستت را جمع مي كني تا منحرفش كني. چشمان سگ برقي مي زنند و همزمان سرش را مي چرخاند. ضربه فرود مي آيد. با نيرويي دو چندان. همانطور كه او مي خواست. موزه يك راست وارد دهانش مي شود، اما كوري موزه به دندان نيش او مي خورد و آنرا مي شكند. برق از چشمان سگ مي پرد. دردي جانسوز سراسر وجودش را مي لرزاند و نيرويش را نابود مي كند. خوشيش جان نگرفته بدل به ماتم مي شود. فغانش بر مي خيزد. تو با استفاده از اين فرصت موزه را دهانش بيرون مي كشي. چند ضربه ديگر بر سروصورتش مي كوبي. اما چيزي جز ناله از سگ نمي بيني. رفتاروكردارش بخوبي نشان مي دهد كه شكست را پذيرفته و مي خواهد از چنگ تو بگريزد. رهايش مي كني و آخرين ضربه ات به كمرش فرود مي آيد.
***
: صفايي را بسگلان. بگو چطور فهميدي؟... بگو نه.
: چي بگويم پدر جان؟ ناحق جگر خونيم را زيادتر نكن. اين هم پاسپورتش.
: دلت را از زندگي سياه مي كنم. جگر خوني چيست؟... بگو نه ... تا گپ نزني از پيشم خلاص نمي شوي
: به چشم خود ديدم.
: نشد بچم. صحيح قصه كن.
: چي بگويم؟
: چيزي را كه ديدي.
: بسيار خوب. يك شب بعد از دوازده شب و دوازده بجه دلم شد خانه بروم. مسافر نبود. اگر نه آنشب هم نمي رفتم. خسته و جوجو به خانه رسيدم. زنگ را زدم. دلم خوش كه حالا زنم مي آيد و دروازه را باز مي كند. نيامد. دوباره و سه باره زنگ زدم. كس نيامد. نگران شدم. كليد خود را كشيده و به دروازه انداختم. از آنسو قفل بود. بيخي ترسيدم. به جان كلكين ها رفتم يكتايشان باز بود. داخل شدم. همه چيز در جاي خود بود. كمي دلم آرام گرفت. بسوي اطاق خواب رفتم. دروازه نيمه باز بود.
: دروغ مي گويي.
: چرا دروغ بگويم؟ جبري داده بودي؟ فراموش كردي كه از خاطرش نزديك بود بچه مرديكه را بكشم.
: بس. بس. لاف نزن، باز تو چي كردي؟
: هيچ.
: هيچ؟ هه هه.
: كارد را از آشپرخانه گرفتم. تا پشت دروازه هم رفتم. اما وقتي فكر كردم...
: نه بچم. اين بازي نيست كه تو سرش فكر كردي.
: پدر جان در آنجا ها تو اختيار زنت را نداري. اندك بدي كني بندي مي شوي.
: از بنديخانه ترسيدي بي غيرت؟
: نه، نه. نمي خواستم نامتان بد شود.
: خو؟ بيا دختر.
: جان پدرجان؟
: اين شوهرت چي مي گويد؟
: چي مي گويي؟
: بگوي نه چرا گپ نمي زني؟ سرت را بالا كن بي غيرت.
: تو به من خيانت كردي.
: چي؟... چي گفتي؟ بي شرم.
: چوب. اين پاسپورتت را هم به من داده.
: پدر جان دروغ مي گويد. من كي اينقدر پست شده مي توانم؟ شما كه مرا مي شناسيد.
: من دروغ مي گويم؟ مرديكه را در جاي من نخوابانده بودي؟ بوتلهاي شرابتان سر ميز آرايشت نبود.
: الا خدا جان.
: كجا مي روي اي دختر؟
: من خودم را مي كشم پدر جان. سي كن اين بي شرف پست چي گپهايي مي زند.
: چي ايستاد هستي؟
: چي گپه؟ چرا غال مغال مي كنيد؟
: پشو مادر.
:نمانشه.
: بيا.
: به من دست نزن احمق.
: بيارشه. بيا دختر.
: نه پدر جان.
: خودم بيايم؟
: چرا؟ چي شده؟
: يلايم كن سگ نفهم. خودم مي روم. مادر جان اين به من تهمت زده.
: چرا؟
: پدرجان اين مرد تاكسي وان است. هر فسادي كه بگويي از رويش مي آيد.
: چرا من بايد به تو تهمت بزنم؟
: تو هيچ شبي خانه نمي آمدي. خدا خبر كه چي مي كردي و كجا ها مي رفتي؟ خودم چندين بار ديدم كه رقم رقم زنها به موترت تا و بال شدند.
: باز تو هم رفتي و آنكار را كردي؟
: نه پدر جان.
: راست بگو دختر. من بايد بفهمم.
: چي مي گويي مرد؟
: تو برو زن بان ما را.
: پدر جان شما چرا گپ يك بيگانه را قبول مي كنيد؟
: اين بچه خالت است. شويت است. بيگانه چيست؟ خوشش داري؟
: حالا كه اينطور شده نه.
: خووووب؟ مرا چطور؟ مادرت را؟
: پدر جان اين چي گپ است؟
: خي راست باش بچم.
: پدر جان راست مي گويم.
: نشد دخترم. من پدرت هستم. من را بازي داده نمي تواني. راستش را بگوي كه من بفهمم با شويت چي كنم؟
: پدر جان من كه....
: دخترم آدمي جائزالخطاست. اگر راست بگويي من شوهرت را راضي مي كنم كه اين بار ترا ببخشد. تو آنجا تنها گذاره نمي تواني. اين آدم هنوز ترا دوست دارد.
: نه پدر جان كي مي گويد؟ شبها را هفته پور خانه نبود. روزها را بمان.
: هه هه. به خاطر خودت بود.
: تو چوب بچه . خوب، مي گفتي؟
: چي مي گفتم؟
: چرا اينقدر آزارش مي دهيد؟ بزور در دهانش گپ مي مانيد؟
: تو را گفتم برو زن.
: خيلي خوب. چرا چيغ مي كشي؟ همسايه ها چي بگويند؟
: برو. حالي تو را هم گفته بودم. همسايه هايت را هم.
: الا. خداجان. مردكه ديوانه شده.
: ببين بچم. من خرج تو را داده نمي توانم. نه در اينجا نه هم در آنجا. درس خواندنت خو پيشكش. خودت مي فهمي كه زندگي ما را كاكايت تباه كرده.
: مي فهمم پدر جان.
: كه مي فهمي چرا گپ نمي زني؟ دو سال از طوي تان مي گذرد. اگر به اين زودي از هم جدا شويد. مردم چي خواهد گفتند؟
: پدر جان، ما را چي به مردم، مردم را چي به ما؟
: خو؟ خي شهر را يلا كنيم ديگر. به كوه برآييم. ها؟
: پدر جان در غرب هم مردمها شهر نشين هستند. ليكن كس به كس غرض ندارد.
: خوووو؟! خي از جزيزه نشيني خوشت آمده.
: من كي اين گپ را زدم؟
: ما را چي به مردم و مردم را چي به ما، چي معني مي دهد؟... نه بچم. در اينجا تا بحال بني آدم اعضاي يكديگرند. جان پدر بگو. از خاطر خودت.
: باز پاسپورتم را مي دهيد؟
: پاسپورت چيست؟ دخترم، گپ مردمها تو جان بخواه.
: تشكر پدر جان. يك بچه در صنف ما از همه سر بود. هم به درس هم به نزاكت.
: گوگرد داري؟
: نه.
: برو از آشپزخانه بياور. مي گفتي؟
: پدرجان من در درسهاي خود ضعيف بودم. آن بچه همراه همه كمك مي كرد. كم كم وقت امتحانها مي شد و من چيزي ياد نگرفته بودم. مجبور شدم از او كمك بخواهم. او هم پذيرفت. پس از امتحانها من يك شب او را به خانه دعوت كردم.
: چرا خانه؟
: پدرجان او آدم يلايي نبود.
: نبود كه نبود. مي برديش هتل.
: پدرش كلان آدمست. از اين گذشته من هنوز آنشهر را خوب بلد نيستم.
: گوگرد كاكاجان.
: خووو؟ هووم.
: چي مي كني پدر جان.
: هيچ تو آرام در جايت بنشين و قصه ات را بكن.
: پاسپورت من است؟
: ها. بله.
: چرا؟ من كه گفتم... نه. نه پدر جان.
: پاسپورت چيست؟ خودته آتش مي زنم.
: نزن. نزن پدر جان. نزن.
: از تو خلاصست بچم.
***
مرد جوان آرام گام بر مي داشت. در بادي كه دانه هاي نرم باران را به او مي كوبيد. پيشتر از او پسر جواني، و پيشتر از او چند دختر نوجوان مكتبي روان بودند. آنان مي كوشيدند جوان را به بازي بگيرند. به اين بوده بلند بلند گپ مي زدند و مي خنديدند. يا حركاتي ظريف و جلف انجام دادند. براي ديدن تاثير رفتار خود، آرام و سنگين، هر كدام به بهانه يي روي مي گشتاندند و با غمزه نيم نگاهي عميق حواله اش مي كردند.
به اواسط كوچه رسيده بودند كه از جاده دختر و پسري وارد شدند. در پياده رو سمت ديگر و در كنار هم،ليكن نه چندان نزديك. پسر مي كوشيد دختر را به گپ بگيرد. اما او كه سرش پائين بود با لبخندهاي سرد و كوتاه پاسخ مي داد. تو گويي با همراهش بازي مي كرد. خنده هايش دلگرم كننده بود و به جوان پر مي داد. ولي پاسخ هايش چون پوششي نامريي اوج گرفتن را نا ممكن مي نمود.
هياهوي دختران توجه آندو را بسوي خود جلب كرد. پسر حريصانه چشم به آنها دوخت. همراهش بي خيال نيم نگاهي به آنها انداخت. در اين هنگام يكي از دختران با نگاهي گذرا به آن دو، گردن كناريش را بغل كرد و دهانش را به گوش او چسباند. پسر توجهي نكرد. اما رنگ از رخ دختر پريد. مي خواست سرش را پائين بياندازد. ولي چيزي شبيه غرور به او اين اجازه را نداد. به آنان خيره شد. با اندكي رنجش و عصبانيت. دختريكه گپ مي زد چشمانش چپ و راست مي رفت و مشوش مي نمود. كنجكاو شد. خط سير نگاه متناوبش را دنبال كرد. مرد جوانيكه پشت سر آنها روان بود، به او خيره مي نگريست. به يكباره همة وجودش داغ آمد. چهره اش باز شد. شگفت. هيجانزده رو به همراهش كرد: چي گفتي؟ نفهميدم.
پسر جيتكه خورد. نگاهش را هراسان از دختر ها بر گرفت. گنگس و گول به او خيره شد:ً من كه چيزي نگفتم.ً اما با ديدن لبخند مليح و چشمان منتظر دختر به خود آمد و با شيطنت گفت: گفتم تو از همة اين دختر ها سرتري.
دختر چهره اش باز تر شد. خنديد. بلند و مستانه. چون انفجاري. دختران ديگر ترسيدند. قيل و قالشان خوابيدو سرهايشان بي اراده بسوي آندو چرخيد. موجي مهيب از گپ و خنده، چون شلاق برويشان خورد: درسته من از همه سرترم.
اين موج، مرد جوان را در هم پيچيد. درونش را متلاطم كرد و سينه اش را فشرد. قلبش درد گرفت و همة وجودش لرزيد. سرش بي اراده پائين افتاد. موهايش سفيد و لباسهايش پاره پاره شدند: آه. لعنت به اين روزگار.
ديگر چيزي نمي فهميد. زمين را در زير گامهايش حس نمي كرد. دختر و پسر خندان از او گذشتند. بارش كم كم تند و تند تر مي شد. اما او همچنان آرام و سر به زير گام بر مي داشت. دخترها ديگر به پشت سرشان نگاه نمي كردند. رفتار شان سنگين تر شده بود و گامهايشان تند تر.
پايش به سنگي گير كرد. تعادلش به هم خورد و دست و پازنان به ميان آبهاي كثيف كنار پياده رو رفت. دخترها سرآسيمه روي گشتاندند و با ديدن او در نزديكي خود وحشت زده جيغ كشيدند. او شرمنده شد. سربلند كرد و خواست چيزي بگويد:ً ببخشيد.ً اما گلويش خشك شده بود و صدايش نمي برآمد. آنان نيز گريخته بودند. قد راست كرد. ليكن چون گذشته نشد. پيرتر نشان مي داد. چون مرديكه در پشت سرش گام مي زد. شانه هايش افتاده بودند. پشتش كمي كوب و راه رفتنش كمي بيسور شده بود. مانند خسته يي كه بار سنگيني بر دوش مي كشد. نگاه هراسان دخترها را خيلي خوب احساس مي كرد. با سري افكنده بسوي ديگر كوچه رفت. يكي دو دختريكه بدانسو گريخته بودند. باز هم ترسيدند وباهمان سراسيمه گي پيشين به دوستان خود پيوستند.خشم و انزجاربه گونه يي همه را در بر گرفته بود.سرها پايين بودو هيچ كس گپ نمي زد. حتي آواز پرنده يي به گوش نمي رسيد.تو گويي كوچه باهمه ي وجود به سكوت و حتي خشم وانزجارآنها احترام مي گذاشت .كوچه يي كه كم كم به انتهاي خود مي رسيد.
مرد از كوچه كه برآمد سرماي عجيبي در وجود خود احساس كرد. آتش كورة كباب پزي در آنسوي جاده، توجهش را بخود جلب نمود. دستي به سرو روي خيسش كشيد و روان شد. بي توجه به چپ و راست. وسط هاي جاده رسيده بود كه موتري بوق زنان از پيشش گذشت. با خونسردي نگاهي بدرقه اش كرد و به راه خود ادامه داد. در پشت كورة كباب مردي ايستاده بود. ميانه سال و ميانه اندام، با چهره يي جدي و پياله چايي در دست. رفت و بي توجه به او، روبرويش ايستاد. دستان سرد و خيش را بروي آتش گرفت. تفتشان به هوا برخواست ولي گرم نيامدند. از ميان انگشتانش به رقص آتش در آغوش باد خيره شد: آه. لعنت به اين روزگار.
: راستي شنيدم بي بي سي دختر خود را كشته.
مرد تكاني خورد. سوزشي در دستان خود احساس كرد و رنگ از رخش پريد. صدا از پشت سرش مي آمد.
: ليكن نه گمانم. او يك مورچي را كشته نمي توانست.
نگاه سنگين مرد روبرويش سنگين تر شده بود. دستانش را از روي آتش بلند كرد و به چهره اش كشيد. از ميان انگشتانش نيم نگاهي به او انداخت كه همچنان خيره مي نگريستش. صدا نزديكتر شد.
: خليفه يك بيست خوراك كباب بان.
خليفه پايش را از روي ميز كوره پائين آورد. ته مانده چايش را بر زمين ريخت. سپس چايبر و پياله اش را به او داد و گفت: سرگردان بچم. برو اين چاي را بخور.
او هم پذيرفت و روان شد. صدايي در پاسخ صداي اول گفت: از اربابهاي خود ياد گرفته. نديدي چطور زن خود را كشت؟
او چند گام آنسوتر، كنار ديوار نشست. پياله چايي ريخت و شروع به نوشيدن كرد. دو مرد جاي او را گرفتند. مي توانست نگاهشان نكند كه نكرد. اما از صدايشان گريزي نبود.
: كي؟
: وليعهد.
: هاااآ. نه بچش. ميگويند بيريك موترش خراب بود. خدا خبر بيچاره خود را كجا زده و جان داده.
ذغالها هموار و سيخ كبابها بروي كوره چيده شدند. خليفه پكه زدن را آغاز كرد و دود به هوا بر خواست. مردان ناچار از كوره فاصله گرفتند. گپ زنان يگراست به سوي آو آمدند و آنطرفترش نشستند: اين يك روش قديميست. روغن بيريك موتر را خالي مي كنند. باز نفر خودش خود را مي كشد.
: او كه طلاق داده بودش.
: لالا جان مرديكه در كل دنيا بي آبرو شد. فكر مي كني همينطور يلايش مي كرد؟
: اووه. آن مردمها، ماو شما واري غيرت ندارند.
: لالا جان مرد مرد است. سپس رو به او كرد و گفت: تو چي فكر مي كني؟
او بي آن كه نگاهشان كند سرد و سنگين پاسخ داد: يك سامورايي گفته بود: حتي يك سگ ولگرد هم غرور دارد.
8/2/1388 رضا يمك، پل سرخ، چشم سوم
۱۳۸۸ مرداد ۳۱, شنبه
سرگردان
از تيمارستان مي برآيد. يكسره به گورستان مي رود. به همان جاي هميشگي، زير آن تك درخت بر سر همان گور. مي نشيند.
گوشي همراهش را از جيب مي كشد. مي خواهد اين تكه را براي تو بفرستد اما اين كار را نمي كند:"نه، ارزشش را ندارد."
غرق در انديشه: " ذهن من جولانگه توست. مرحمت فرموده اسب خويش را تيمار كن."
گوشي همراهش را از جيب مي كشد. مي خواهد اين تكه را براي تو بفرستد اما اين كار را نمي كند:"نه، ارزشش را ندارد."
غرق در انديشه: " ذهن من جولانگه توست. مرحمت فرموده اسب خويش را تيمار كن."
10/3/87
كابل- سركاريز
۱۳۸۸ مرداد ۲۷, سه‌شنبه
.JPG)
مردآب باش
بنام خدا
مرد آبپاش
شراپ: سطل آب يكباره بروي جادة خاكي پخش شد و سكوت سنگين نيمه شب را بر آشفت. آنسوترك سگي كه در زير يك گاري خوآبيده بود هراسان از خوآب پريد و با ناراحتي نگاهي به گردوبرش انداخت. چيزي نديد. جز انساني كه با سطلي در دست بسوي بمبة آب مي رفت.
به آسمان نگاه كرد. هر چند كف گاري بخش بزرگي از آن را پوشانده بود و او در صدي بيشتر نمي توانست ببيند. با اين هم ستاره هاي پر نوري كه از آن تنگه ديده مي شدند با همة توانشان مي درخشيدند و زمان زيادي را براي استراحت نويد مي دادند. به پاس اين خوش خبري خواست تا سر به آسمان بسايد و دُمي تكان دهد. ولي گاري، پس از ان هم تنبلي، به او اين اجازه را ندادند. به ياد بشر افتاد. با تعجب از خود پرسيد: يعني چي؟
نگاهش را از آسمان برگرفت و به او دوخت: اين چرا نيمه شبي آمده و خيآبان را آب پاشي مي كند؟
مرد سطل را وارونه كرد. صداي خشك و بلندي از آن برخاست. سينة آسمان را شكافت و چون تيري در گوش سگ فرو رفت. اعصآبش به هم ريخت. بيچاره ناخودآگاه دستي به گوشش كشيد. يكي از چشمانش را بست و بي اراده سرش لرزيد. همزمان دندانهايش را به هم فشرد و غريد: خدايا، از شر اين بشر به تو پناه مي برم.
گپش به پايان نرسيده بود كه نالة بمبه آب به هوا برخاست. بمبة نالان او را از عالم معنوي بيرون كشيد و خودش داخل شد. چنين رفتاري به شدت زننده و نفرت انگيز بود. هر چند آن بيچاره هم، چون او از دست بشر نزد خدا شكايت مي كرد. ولي اين نمي توانست رفتار تند و بي ادبانه او را توجيه كند.
ناله هاي سوزناك بمبه، چون گدازه هاي آهن بر روان خستة سگ فرود مي آمدند و درد شان درناشناخته ترين جاهاي بدن او سرگردان مي گشتند. بينوا نمي دانست چه بكند؟ كجاي خود را بخارد يا بمالد؟ تا از شر اين درد مرموز آسوده گردد. سرگشتگيش او را عاصي مي كرد. دلش مي خواست مرد را از هم بدرد و بمبه را تكه تكه كند. سپس هر تكه را به گوشه يي از دنيا بياندازد كه تا قيامت يكديگر را ننگرند. ولي هيكل نحيفش به فكر و دلش مي خنديد. و اين فشاري مضاعف براو وارد مي كرد.
خشم و ناتواني چون دو كوه او را در ميان خود مي فشردند. ذره ذره وجودش آب مي شد و به زمين فرو مي رفت يا بخار مي شد به هوا مي پريد. بدين گونه مرد با هربار بالا و پائين كردن دستة بمبه، تن و روان سگ را مي آزرد.
بالاخره سطل پر شد و ناله هاي بمبه فروكش كرد. ليكن پژواك آن همچنان در ذهن سك مي چرخيد و آزارش مي داد. پيرو آن، دو كوه نيز همچنان پا بر جاي بودند و رهايش نمي كردند. هر چند كم كم از فشار شان كاسته مي شد.
سگ بيچاره سرش را دو باره بروي دستانش گذاشت و به اميد يك خوآب خوش پلك هايش را بر هم نهاد. هنوز چشمانش گرم نيامده بود كه باز هم صداي آب به گوشش خورد. با خشم و بي حوصلگي يكي از چشمانش را گشود. مرد دوباره مي خواست سطل را نوك سركند. زود چشمش را بست. تا لااقل صحنة بوجود آمدن آن صداي جانگاه را نبيند.
پس از لحظه يي نالة بمبه دوباره بلند شد. ناله ها هيكل مرد را در حال بمبه كردن در ذهن او پديد آوردند. هيكلي كج و ناراست كه در زير نور مرده ماه كريه و زشت مي نمود. با اينهم خوش نداشت چشمانش را بگشايد. از تصويري موهوم بگريزد و به اصل آن هر چند زيبا، دچار گردد.
تصميم به مبارزه گرفت. از زير گاري برآمد. راست ايستاد و مغرورانه به مرد نگاه كرد. تير نگاهش مستقيم در گوشة چشم مرد نشست و او را آشفته نمود.
سطل آب پر شده بود. مرد با گامهاي لرزان پيش آمد و آن را خالي كرد. اين بار صداي آب از فاصلة نزديكتري به گوشش خورد. ولي او به روي خود نياورد. چشمانش را نگشود. حتي يكي از آنها را. مرد باز هم بسوي بمبه رفت. او هم بدنبالش. مرد لحظه به لحظه روي مي گشتاند و او را نگاه مي كرد. ترس در رفتار و كردارش موج مي زد. و اين براي او لذت بخش بود. اندكي به سرعت گامهايش افزود. خيلي زود خود را به موزات مرد رساند. همانطور كه شانه به شانه و همگام او پيش مي رفت نيشخندي زد و گفت: تو كه اينقدر ترسو هستي چرا همه را آزار مي دهي؟
مرد پاسخي نداد. چون مردگان شده بود. روان در برزخ ترس. حتي صداي پاهايش به گوش نمي رسيدند. تو گويي آنها نيز ترسيده بودند و با احتياط برزمين فرود مي امدند. تا مبادا خاطر جنآب سگ پريشان گردد. در سكوت مطلق به بمبه رسيدند. مرد چون گذشته سطلش را زير نل گذاشت و رفت تا بمبه كند. ولي سگ اين اجازه را به او نداد. بادمش اشاره كرد پس برود و نگاه كند. سپس خودش دستة بمبه را گرفت. يكي دو بار نرم و آهسته آن را بالا و پائين كرد. اين بار بجاي ناله صداي خنده و تشكر از بمبه بلند شد. سگ مؤدبانه كرشي كرد و گفت: ياد گرفتي؟
مرد با ترس و لرز پاسخ داد: بله قربان.
:بيا ببينم چه كار مي كني؟
باشنيدن اين گپ بر ترس مرد افزوده شد. لرزش خفيفي در سر تا سر وجود، خصوصاً در دستانش پديد آمد. چشمان تيزبين سگ با كمك قوة درك بالايش او را از حال مرد آگاه كردند. متأسف شد. با مهرباني گامي پس نهاد. تا مبادا گل سر سبد آفرينشهاي پروردگار از ترس بميرد و وبال گردن او شود. مرد پيش آمد. دستة بمبه را گرفت و آهسته آن را بالا و پائين كرد. قهقهة بمبه به هوا برخاست. سگ بادمش كار او را تاييد كرد و خشنودانه گفت: آفرين. سپس رفت و در جايش آرميد.
قهقهة بمبه فروكش كرد. صداي گامهاي مرد جاي آنرا گرفت. مرد خوشنود از كارش با گامهاي استوار پيش مي آمد. ايستاد. آب سطل در هوا پخش شد. چون پرده يي در دستان نسيم موج برداشت و به رقص آمد. دهها قطرة خورد و كلان كه پيشتر از سطل برآمده بودند چون تاج برگرداگرد موج حلقه زدند. آنها در زير نور جادويي ماه، بين زمين و آسمان چون مرواريد سياه مي درخشيدند و هر يك بسوي مي رفتند.
همزمان با خوردن موج آب برزمين، چند قطره يي هم به روي سگ پاشيد. سردي قطرات، صداي برخورد موج آب با زمين را در گوش و ذهن او چندين برآبر افزايش دادند. رويايش در يك ان نيست و نآبود گرديد. جاي آنرا ديو جنگهاي داخلي با آن صداي وحشتناك و بيدادگري جسورانه اش گرفت. ترس و وحشت تند تر از خون در سرتاسر وجود سگ دويد. خاطرات گذشته در ذهنش زنده شدند. انفجار بمب، راكت و خوردن گلوله به سنگي كه او در پناهش خوآبيده بود. بينوا به قصد گريز زود از جايش بلند شد. سرش به گاري خورد و فغانش به هوا برخاست. مرد با شنيدن نالة سگ در نزديكي اش ترسيد. گامي پس رفت و به گاري خيره شد. سگ خم خمك از زير گاري برآمد و ناله كنان خود را به دل تاريكي زد. مرد نفس را حتي كشيد و بسوي بمبه رفت. او حتي به سگ چخه هم نگفت. زيرا مي خواست تمام نيرويش را صرف آبپاشي كند.
موجها يكي پس از ديگري برزمين مي نشستند و با هر بار رفت و آمد مرد تري زمين تقريباً يك متر بيشتر مي رفت. كوچه كم كم به انتها مي رسيد. وقتي ملاي مسجد شروع به اذان دادن كرد او بك سوي كوچه را آب زده بود. با خاطري اسوده به مسجد رفت و نمازش را خواند.
پس از نماز سمت ديگر كوچه گام به گام تر مي شد. سرو صداي موترها از دور و نزديك پراكنده به گوش مي رسيدند. هر چند دقيقه يكي هم از كنارش مي گذشت. كوچه اندك جنب و جوشي پيدا كرده بود و كم كم بستر آرامش را ترك مي گفت. يكي مي آمد. يكي مي رفت. چند تايي هم پراكنده در اينسو و آنسوي كوچه تازه دكانهاي خود را مي گشودند. بعضي ها هم كه يك گام پيشتر رسيده بودند پس از جاروي دكان و پاك كاري شيشه هايشان، كم كم جنسهاي بيروني را از دكانهايشان مي كشيدند و در پياده رو كنار هم يا بروي هم مي چيدند. در عين حال با صداي بلند به هم سلام مي گفتند يا به يكديگر پرزه مي پراندند.
با اين وجود بودند دكانهايي كه انتظار باز شدنشان به اين زوديها نمي رفت. بر خلاف اين دستة كوچك كه به طعنه اربابها ياد مي شدند گروه بزرگي بود كه شامل تقريباً نيمي از دكانداران دو سوي كوچه مي شد و با حسادت خاصي بي خوآبها ناميده مي شدند. آنان سحر خيز، هر چند اكثراً پيرو جا افتاده بودند. كمتر مي گفتند. بيشتر مي شنيدند و مي ديدند. آرام و خونسرد. با همة اين اوصاف از شوخي و بذله گويي بد شان نمي آمد. مرد آبپاش براي اين گروه جالب بود. در طول سالها دكانداري چنين آدمي نديده بودند. همه غير مستقيم او را زير نظر داشتند و به او مي انديشيدند. هيچ كس مشتري نداشت. جز نانوايي محل كه پيش از همه شروع به كار كرده بود و دو سه نفري در مقآبلش ايستاده بودند. البته شامل هيچ گروهي هم نمي شد.
كم كم در پشت كوههاي مشرق جدال هميشگي نور و تاريكي اوج مي گرفت. خورشيد چون هميشة نور افشانيش، با غروري جاهلانه يارانش را پيش مي فرستاد. در مقآبل سردار تاريكي آهسته آهسته خيمه و خرگاهش را جمع مي كرد و با زيركي خاصي پس مي نشست. وقتي اولين سرباز خورشيد، بر ستيغ بلند ترين قلة شهر ايستاد؛ مرد هم كارش به پايان رسيد.
مرد آبپاش سطل بدست رفت و كنار بمبة آب، پشت به آفتآب نشست. خوشحال بود. در عين حال انديشمند. سربازان آفتآب سرمست از يك پيروزي ديگر دوستانه دستي به پشت او مي زدند و مي گذشتند. تو گويي آنها آغاز تصميم بزرگش را به او تبريك مي گفتند. او بي توجه به اين تعارفات مي انديشيد. كلمات خوب ديگر چه بايد كرد؟ چون سربازان آفتآب در ذهن مرد رژه مي رفتند.
كودكي نان بدست از كنارش گذشت. بوي نان تازه به مشامش خورد و گرسنگي را به يادش آورد. سرش ناخودآگاه بدنبال بوي نان تازه چرخيد. كودك را ديد كه مي رود. او را صدا زد: آهاي بچه.
كودك روي گشتاند.
: بيا.
كودك آرام آمد و در مقآبلش ايستاد. رويش نشد ازو نان بخواهد. شايد اگر آن كودك مردي مي بود او اينكار را مي كرد. به اين بوده گفت: نان را به خودت نچسبان. خمير مي شه. آفرين. حالا برو.
پس از رفتن كودك مرد نفس بلندي كشيد و مات ماند. ذهنش از كار افتاده بود. نشستن سودي نداشت. برخاست و روانة نانوايي شد. چهار پنج نفري در مقآبل نانوايي به صف بودند. او هم رفت و پشت سر آخرين نفر ايستاد. احساس خستگي مي كرد. نشست. ناگهان در خاليگاه آنسوي خيآبان چشمش به رهگذري افتاد. او دست به كمر بند داشت و به ديوار نزديك مي شد. رهگذر تا قصد نشستن كرد او چون دانة اسپند برآتش، از جاي جست و فرياد زد: آهاي، چه مي كني؟
بلندي آواز و خشونت نهفته در آن، كارگران نانوايي و چند نفر پيش رويش را ترساند. يك آن، همه به او خيره شدند. رهگذر بيچاره گيج شده بود. سر گردان گردوبرش را نگاه مي كرد. مرد آبپاش سطلش را در جايش گذاشت و گامي پيش نهاد. سپس ادامه داد: در اين گل صبح دلت است خرآبي كني؟
همة نگاهها از مرد آبپاش بسوي مرد رهگذر چرخيدند. او شرميد. كمربندش را با سري افكنده بست و بي چون و چرا از كنار ديوار دور شد. مرد آبپاش به جايش بازگشت. چهره اش هنوز سرخ و برافروخته بود. براي فرو نشاندن مآبقي خشمش غريد: پيش از برآمدن، در خانه تان گيميز تان را بكنيد. خيآبان را گيميز خانه تيار كرده اند. بي شرمها.
مرد پيش رويش با درد و تأسفي عميق گفت: كاكا جان، بسته شهر گيميز خانه شده.
او پاسخي نداد. دكانداران روبرو با تعجب بسويش نگاه مي كردند. يكي از اربابها كه تازه از راه رسيده و شاهد اين صحنه بود با نمودي فيلسوفانه از همسايه اش پرسيد: اين ديگر كيست؟ آبروي مرد بيچاره را برد.
: به بودة خود مي گويي؟ ارباب.
ارباب كه جوان هم بود نيش كلام مرد را به خوبي احساس كرد. به ويژه زهر نهفته در كلمة ارباب را. ديگ خشمش به جوش آمد ولي نگذاشت سر ريزه كند. با رنگي اندك پريده در پاسخ پرسيد: دروغ مي گويم؟
مرد همسايه حرارت خشم فروكش كرده را در كلام و رنجشي مهار شده را در نگاه او ديد. اما بروي خود نياورد و گفت: تو دروغ نمي گويي. ليكن خوب شد. اگر او آبرو مي داشت بايد در خانه خود را سبك مي كرد باز مي برآمد.
جوان در حاليكه جيبهايش را مي گشت گفت: شايد مشكلي داشته باشد.
: مشكلش ديگر به گردن ما نيست.
قاطعيت و سردي كلام مرد، رنگ از رخ ارباب جوان زدود. آتشي دوباره در ديگدان خشمش شعله ور شد. دسته كليدي از يكي از جيبهايش برآورد و پرسيد: خي چي كنند اين مردم بد بخت؟
سپس نشست و براي بازكردن قلفها، يكي يكي كليدها را به آزمايش گرفت.
: اگر دلت مي سوزد برو شهر دار را بگوي. باز اگر دلت آرام نگرفت خودت يك تشنآب جوركن. نام خدا پيسه هم داري خروار، خروار.
جوان دستگيرة در را چرخاند. وارد مغازه اش شد و غريد: چي اشتباهي كرديم امروز زود ترك آمديم.
مرد همسايه شنيد. آرام زير لب گفت: تا تو باشي ازين پس، پيش از سلام كردن خيله خيله نشوي.
***
مرد آبپاش نانش را گرفت. تن داغ و بوي دلپذير نان آرامشي به او بخشيد كه چند وقتي مي شد از آن دور بود. تكه بي از يك بغل نان كند و در دهانش گذاشت. بدنبال جاي مناسب براي نشستن و خوردن اينسو و آنسو را نگاه مي كرد. حتي يك درخت در سر تا سركوچه نبود كه او در سايه اش بنشيند و نانش را بخورد. ناچار دوباره بسوي بمبه رفت. در گوشه يي از تكه سيمان چهار گوش كه بمبه را در بر گرفته بود نشست و آرام به خوردن مآبقي نانش مشغول شد. سرش بيخود مي چرخيد و نگاهش هرزه گردي مي كرد. هيچ چيزي زيبايي در كوچه نمي ديد. فضا به شدت ملالت بار و كسل كننده بود. نماي رنگ و رو رفتة خانه ها، درو پنجره هاي كهنه و بد نمود، ديوارهاي لخت و عريان با خشت چيني نا منظم كه چون فاحشه يي پس از همبستري با صدها ناجنس، دراز به دراز افتاده بود؛ اجناس دكانداران بي پروا، همه و همه جز رنجش در ذهن او چيز ديگري پديد نمي آوردند.
كودكان نحيف، مردان ژوليده و زنان پژمرده صلانه صلانه رفت و آمد مي كردند. آسمان هم كم كم غبار آلود و نا زيبا مي شد. تو گويي شهر، شهر فلك زدگان و كوچه، كوچة مردگان بود. حتي كودكان شور و نشاط زندگي را نداشتند. نه جست و خيزي، نه بگو بخندي، نه شوخي و مذاقي، نه بگير نماني، هيچ، هيچ، هيچ، جنگ و لت و كوبهاي كودكانه پيشكش. فقط آبپاشي اندكي حال و هواي كوچه را دگر گون كرده بود و با همة وجود مي كوشيد رنگ و بوي زندگي را در آن گورهمگاني پخش كند. اما اين كافي نبود. چيز مهمتري بايد به ميان مي آمد و كار مهمتري بايد انجام مي شد.
پرسش ديگر چه مي توانم بكنم در ذهنش مي چرخيد و بدنبال پاسخي مي گشت. چشمانش ناخودآگاه بروي باغچة پرگل و سبزة كوچكي در مقآبل دكان يكي از مردان بي خوآب ثآبت مانده بود. نگاهش را از آن برگرفت. چشم و ذهنش خيلي زود از تماشاي چيزهاي ديگر خسته شدند و دوباره به باغچه باز گشتند. اين رويداد ساده، درخت و درخت شاني را بيادش انداخت. با افسوس به ياد آورد كه ديگر موسم درخت شاني گذشته است و گرنه در سرتاسر دوسوي كوچه درخت مي كاشت و بيخ ملالت و كسالت را مي كند. درخت سمبل زندگي و بالندگي، اما افسوس. پرسش دوباره به جنبش آمد. ناگهان صدايي در گوشش پيچيد. چيزي شبيه برخورد يك قوطي فلزي با زمين ناراحت شد. لقمة نانش را به سختي فرو بلعيد و به سمت صدا چرخيد. اشتباه نكرده بود. اين كار از جواني مكتبي كه با دست دهانش را پاك مي كرد سرزده بود. چهره در هم كشيد و با صداي بلندي كه جوان بشنود غريد: بي ادب. سپس روي گشتاند و با شماتت افزود: اين مي خواهد آينده اين ملك شود.
نگاهش به مردم بود. اما هيچ مخاطب خاصي نداشت جز جوانيكه بي توجه به او و گپهايش راه خود را مي رفت.
مرد آبپاش مي ديد. سرسري و بي پي گرد. يك ان متوجه شد خرد و كلان، مشتري و دكاندار، رونده و باشنده، هر كس به نوبة خود چيزي بر زمين مي اندازد. دستش خشكيد و لقمة نان بسوي دهانش نرفت. باور نمي كرد. همة وجودش از كار افتاد و تمام نيرويش به مغزش منتقل شد. ولي اين رفتار را درك نتوانست. با دقت بيشتري به مردم خيره شد. مردم چون دستگاه توليد زباله، گام به گام چيزي بر زمين يا در جوي هاي كنار خيآبان مي انداختند. دكانداران خاكروبه و ديگر پس مانده هاي مشتريانشان را، مردم هم ته سيگرت، پوش ساجيق، دستمال كاغذي و ... كساني هم كه چيزي نداشتند آب دهانشانرا. تو گويي آنها در توليد زباله با يكديگر چشم و هم چشمي داشتند.
مرد وحشت كرد. نگاهش را از كوچه برگرفت و به آسمان دوخت. آسمان نيلگون صبح كم كم رنگ مي باخت و رنگ خاكستري پاي دامانش سراسر وجودش را در بر مي گرفت. با خود انديشيد: اگر اين روند تا شب...
جمله اش را ادامه نداد. حتي تصورش هم براي او هراس انگيز بود. گپ دكتر به يادش آمد.: آلودگي محيط مهمترين دليل مريضي همسر شماست. چشمانش را بست و ناليد: پروردگارا.
قطره اشكي از گوشة چشمان مرد بيرون تراويد. با دستانش چهره اش را پوشاند و سرش را بالا برد. خيلي زود چشمانش را گشود. از ميان انگشتانش به آسمان خيره شد. خشم و كينه در درونش مي جوشيد و مي خروشيد. با لحني تهديد آميز زير لب غريد: پس اينگونه بود و ما نمي دانستيم.
با پشت دست چشمان نمناكش را پاك كرد و با نگاه به جستجو پرداخت. در لآبلاي مردم و كنار گوشه هاي كوچه. نيافت. روي گشتاند. به دوسوي كوچه در پشت سرش. باز هم نيافت. دوباره به رو برويش نگريست؛ سپس به پشت سرش. هر چه بيشتر جستجو مي كرد كمتر مي يافت. مات شد. زير لب گفت: خدايا، به تو پناه مي برم. دمي گرفت و با خشم افزود: از شر اين مردان لعنتي.
نانش را نخورده برخاست. آخرين لقمه را در دهان و ما بقيش را در جيبش گذاشت. هر چند از نان هم ديگر چيزي باقي نمانده بود. آستينها را بالا زد و شروع كرد به جمع آوري آشغالهاي خورد و كلان از روي كوچه: حالا كه كسي نيست خودم اينكار را مي كنم.
نان و نان خوردن پاك از يادش رفت. مثل ديوانه ها تند و تيز به هر سو نگاه مي كرد. تو گويي در ميدان جنگ، دشمني كمين كرده را جستجو مي كند. گاهي راست، گاهي خميده، گامي و زباله يي بر مي داشت. سطلش زود پر شد. غم بزرگي در چهره اش پديدار گشت. هنوز خيلي زباله مانده بود. با نااميدي يكبار ديگر به دنبال سطل آشغال سرتاسر كوچه را نگاه كرد. اما نيافت كه نيافت. با عجله به آن سر كوچه كه نزديكتر بود رفت. كوچة ديگر را نگاه كرد. آنجا هم اثري از گمشده اش نبود. كوچة ديگر، كوچة ديگر، كوچة ديگر... بالاخره بر سر ششمين يا هفتمين كوچه بود كه يك سطل آشغال يافت. آنهم چه سطلي آشغالي؟
گمشده اش عبارت از بيلر كلاني بود كه آشغالها از حلقومش بيرون زده، در چهار سويش پراكنده و گرداگردش تل انبار شده بودند. پيشتر رفت تا آشغالهايش را در پاي بيلر خالي كند. اما نتوانست. بوي بد آشغالهاي تل انبار شده بي پرده مي گفتند: ديرگاهيست كه شهرداري گذرش به ما نيفتاده و شايد به اين زوديها هم نيفتد.
نگاهي به خانه هاي اطراف آشغالداني انداخت: اين مردم بدبخت و بينوا چه زجري مي كشند؟
مرد آبپاش با سطل پر آشغال به راهش ادامه داد. بين راه مي كوشيد آشغالهاي خورد و ريزه را بردارد و با فشار در سطلش جاي دهد. اينكار رفته رفته سطل كوچكش را به سرنوشت بيلر كلان دچار كرد.
دو ساعتي در جستجو گذشت. ديگر آفتآب تند تر مي تآبيد و او كم كم از شهر مي برآمد. اما تاكنون نتوانسته بود جاي مناسبي براي آشغالهايش بيآبد. سايه ها دم به دم كوتاهتر مي شدند و او با حسرت به درختان داخل حولي ها مي نگريست. خانه ها هر چه درخت بيشتري مي داشتند در نظر او زيباتر و پربهاتر جلوه مي كردند.
شهر بپايان رسيد. ولي او همچنان به راهش ادامه مي داد. تا گودالي دور از خانه ها يافت. گودالي بزرگ و عميق كه به چاه چندان شباهتي نداشت. شايد امضاي يك خلبان آمريكايي. اين از ذهنش گذشت با آن هواپيماهاي بلند پروازي كه به ياد داشت. شانه هايش را بالا انداخت: كسي چه مي داند؟
به هر روي، گودال چون موهبتي الهي بر سرراهش قرار گرفته بود. به اين بوده پيش و پس از ريختن آشغالها خدا را سپاس گفت و باز گشت.
وقتي دوباره به كوچه اش رسيد؛ چاشت روز بود و سرك كاملاً خشك. يكسره از راه به مسجد رفت. وضويي گرفت و نمازش را خواند. پس از نماز دوباره به كوچه باز گشت. نمي دانست آشغالها را جمع كند يا به آبپاشي كوچه بپردازد. در اين هنگام موتري با سرعت از مقآبلش گذشت. گرد و خاك موتر به چشم و حلقش زد و او را آزرد. در حاليكه سرفه مي كرد و چشمانش را مي ماليد. به سوي بمبه راه افتاد.
آبپاشي خيآبان دو باره شروع شد. دكانداران براي چندمين بار خيرة مرد آبپاش شدند. هيچ كس چيزي به او نمي گفت. نه خوب ، نه بد، نه حتي يك مانده نباشي ساده.
مرد آبپاش غرق در عالم خود گام به گام پيشتر مي رفت. يكسره و خستگي ناپذير. عرق از سرو رويش مي چكيد. آبرا با تمام توان بر زمين مي پاشيد. نمي پاشيد مي كوبيد. جدي و بي دغدغه. گهگاهي قطرات عرق نيز از موهاي تر و افشانش جدا مي شدند و به همراه آب چون شلاق برتن خشك زمين فرود مي آمدند. آنچه از زمين بر مي خاست غبار بود و قطرات گرد آلودي كه چون خون و ريم به هر سو شتك مي زدند. و اين به مرد نشاط مي بخشيد. هر چه غبار از زمين بلند تر مي شد او لذت بيشتري مي برد. اگر غبار زمين آنچنان مي شد كه او را به وجد مي آورد با خشم و تهديد، زير لب مي غريد: اميدي نيست؟
تو گويي او مي خواست اميد را به زور در كوچة خاكي بروياند.
به پيش نانوايي رسيد. بوي نان با متانت و سنگيني خاصي از دريچة نانوايي بيرون مي آمد و در گرماي پس از چاشت در مقآبل نانوايي مي رقصيد. آن هم چه رقصي؟ رقص وطنازي ويرانگري كه او در دستگاه هيچ نانواي ديگري نديده بود. رخوت و سستي غريبي در او پديد آمد. سطل آب در دستش سنگين و پاشيدنش سختي مي كرد. به نانوايي نگريست. حتي يكنفر هم مشتري نداشت. متعجب، از سويي هم خوشحال شد. نانهاي سرخ و برشته، خسته از نگاههاي آزمند در انتظار دستي خريدار و دهاني وصلت جوي بودند. تو گويي آنها فرياد مي زدند: بيا مرا بگير. بيا مرا ببر.
مرد آبپاش مست شد. آب سطلش را سرسري پاشيد و با شوق و ذوق بسوي نانوايي رفت. بي گپ و گفت ناني گرفت. آنرا به چهره اش نزديك كرد و نفسي عميق كشيد.
شاگرد نانوايي متعجب شد. اندكي هم ترسيد. ليكن به گمان اينكه او ديوانه است؛ چيزي نگفت. وقتي هم پول داد از سر لطف نگرفت. ولي او را خوش نيامد و گفت: بگير. من گدا نيستم. شاگرد نانوا هم ناچار پذيرفت.
مرد نان بدست بسوي بمبه باز گشت. در همانجايي كه صبح نشسته بود دوباره نشست. به هيچ كجا نگاه نمي كرد. جز به نانش. فرو رفتگيها و برجستگيهاي نان كه با مهارتي استادانه بوجود آمده بودند چشمانش را نوازش مي دادند و اشتهايش را تحريك مي كردند. اما او ايستادگي مي كرد. آن بخشهايي از نان كه از آتش مستقيم در امان مانده و رنگ خود را نباخته بودند اندك سرخي دلكشي داشتند. و اين نشانة اصالت و توان بخشي نان بود. پدركلانش گهگاهي از چنين ناني كه گندمش در كوهستانهاي خشن بام دنيا مي روييد گپ مي زد و بذر آرزو را در دل او مي پاشيد. پيامد شوق و ذوق و ياد گذشته ها دلهرة عجيبي بود. نمي توانست نانش را بخورد. مي ترسيد مزه اش با ديگر نانها تفاوتي نكند. براي چندمين بار نان را به چهره اش نزديك كرد و آنرا بوييد. از بوي نان سير نمي شد. بالاخره دل به دريا زد و از بغل آن لقمه يي كند. مزة نان شراب و عسلي را كه در تمام عمر نخورده بود به يادش آورد. مستي و نشاط چهرة در هم و نگرانش را چون غنچه شكوفا كرد و به چشمانش پرتوي دوباره بخشيد.
لبه هاي نرم و كلفت نان كه نپخته هم بودند؛ پيشتر از هر جايي ديگر، طعم تند لب و دندان مرد را چشيدند و از بار سنگين بيهوده گي رهايي يافتند.
او در هنگام خوردن مي كوشيد ذره يي از نانش بر زمين نريزد. وقتي تكة تردي را به دهان مي گذاشت چشمانش را مي بست. تا تمام ذهنش در هنگام جويدن گيراي مزة آن گردد و لذتش را به ياد بسپارد. زيرا او به خوبي مي دانست، به چنين چيز كميابي در دوران ماشين و بدل كاري بايد ارج نهاد. ناگهان به ذهنش رسيد: نشود آرد اين نان تمام شود.
اين فكر او را پريشان كرد و اشتهايش را كور. نان به دست، شتآبان از جاي برخاست و روانة نانوايي شد. سراسيمه خود را به نانوايي رساند. بي مقدمه از شاگرد نانوا پرسيد: چند بوجي از آرد اين نان داريد؟
: بسيار.
: بسيار، درست. ليكن چند بوجي؟
: چقدر به كار توست؟ هر...
مرد آبپاش با خشم به ميان گپ او دويد و گفت: گفتم چند بوجي؟
چهرة سرد و سنگي با تراشه هاي خشن، چشمان گرد و طوفاني چون دو گرداب مهيب جوان را از جاي كند و در خودش پيچاند. پاسخ پنجاه بوجي، با ترس و لرز، بين زمين و آسمان از دهانش برآمد. همة كارگران نانوايي باديدن اين صحنه قرس قرس خنديدند. جوان خجل شد و در جايش نشست.
مرد آبپاش ديگر چيزي نگفت. روي گشتاند و با خود انديشيد: اگر روزي بيست بوجي بپزند سه روز هم نمي شود.
صداي بي رمقي كه آهنگ يأس داشت و تازيانة ستم را به ياد مي آورد در گوشش پيچيد: ديگر اميدي نيست.
صدا آنچنان بي رنگ و نشانه بود كه فهميده نمي شد از زنست يا مرد؟ و آنچنان آهسته كه ترس مي زاييد و دهشت مي آفريد.
غبار غم بر چهرة مرد نشست. دلش مي خواست همة آن پنجاه بوجي آرد را بخرد. ولي نه پول داشت و نه هم جاي نگهداري. از نانوايي دور شد. سر در گريبان و نان بدست. در تمام طول راه حتي يكبار سرش را بلند نكرد. لقمه يي از نانش هم نخورد. صلانه، صلانه رفت و كنار بمبه نشست. به نانش خيره شد. نان چون اقيانوس و او غرق در آن. ذره ذره كنج و كنارش را، از ابتداي پيدايش تا به اكنون از نظر مي گذراند و به ان مي انديشيد: گندمي سخت و ديررس داشته كه تا توانسته نيروي دهقان و زمين را گرفته. حتي آفتاب را به مبارزه طلبيده و در جدال با او، رنگي تيره تر از ديگر همنوعانش پيدا كرده است. اندك تيرگي پوستش كه او را از ديگران متمايز مي كند اولين نشانه توانمندي دروني اوست. در نبرد با سنگ آسيآب تمام كوشش خود را در راستاي حفظ جوهره اش نموده است. نانوايي براي او سالن آرايشي بيش نبوده كه او خود را در آن آراسته و به دلبري از كسان پرداخته.
رشتة انديشه مرد به درازا كشيد و كم كم سر از باغ خاطراتش برآورد. باغ گلهاي رنگانگ، گياهان خود روي و درختان بي ثمر. چون هميشه رفت و در پاي درخت خشكيده يي كه دوستش مي داشت نشست. درخت زيبا بود. تنومند و پر شاخ، بروي تپه يي مشرف بر همه جا. مرد به راحتي مي توانست در زير سايه اش دراز بكشد و خوابيده همه جا را ببيند. همين كار را هم كرد. دراز كشيد و به تماشاي اطرافش پرداخت. خيلي زود خسته شد. نگاهش را از همه چيز بر گرفت و به شاخه هاي پيچ در پيچ و خشكيدة بالاي سرش دوخت. آنها در نظرش چنان زيبا و تازه مي نمودند كه شاخ گل از حضور در ان مجلس خجل مي شد. تو گويي او با نگاهش از درخت خشكيده ميوه مي چيد. ميوه يي ناب كه كيمياي جان و آرامش بخش روان بود.
غرق در تماشاي عزيزش بر پهنة آسمان نيلگون به خواب رفت. در خوابش اژدهايي از ميان آسمان پر دود و غبار پيدا شد و درخت سبز و با نشاطي را كه او در سايه اش خوابيده بود با يكدم به آتش كشيد.
مرد هراسان از خواب پريد. نان از دستش افتاد. لحظه يي بين خواب و بيداري دست و پا زد. تا به خود آمد. دستانش را خالي ديد. جستجو گرانه پيش پايش را نگاه كرد. نانش غريبانه بر خاك غلتيده بود. زود بر داشت و بوسيدش. گردو غبار بوسه گاهش، دوستانه لبانش را در آغوش گرفتند. ليكن خيلي زود به اشتباه خود پي بردند و با پشت دست مرد از لبانش جدا شدند.
جز يك گوشه و بخشهايي از پشت نان كه بر اثر افتادن، خاكي شده بودند. بروي نان لاية كلفتي از گردو غبار نشسته بود. مرد آبپاش نان را چند بار به دستانش زد و تكان داد. گرد زيادي از آن بلند شد و او را به سرفه انداخت ولي پاك نشد. به سينه و بازوانش ماليد. حتي با دقت پوف كرد. پيامد همة كارهايش درد سري بود كه با صداي سطل در بند دستش او را بيشتر مي آزرد.
نان چون اولش نشد. اندك غبار مانده به اعماق وجودش نفوذ كرده بود و براي پاك كردن آن شايد، بايد از آب مقدس استفاده مي شد. ديگر نه سرخي نان به ديده مي آمد و نه بوي بهشتيش به مشام.
چهرة اندوهبار مرد ميزبان سرشك خونبار او شد. دست بلند كرد تا اشكش را پاك كند. صداي خشك سطل باز هم به هوا برخاست و اينبار چون تيري در گوشش فرو رفت. اعصابش به هم ريخت. قهر و خشم چون طوفان او را بلند كرد و سطلش را با شدت بر زمين كوبيد. زمين با همة بزرگيش به ستوه آمد. ناله كه نه، چيزي شبيه گلايه. آنهم نه به بودة خود، بلكه به بودة سطل. آن بيچاره از درد به خود مي پيچيد و فرياد رسي هم نداشت.
صداي برخورد سطل با زمين، مردم را بار ديگر متوجة مرد آبپاش كرد. همه يك آن به او خيره شدند. با نگاههاي عاقل اندرسفيه كه در بهترين حالت پرسشي بود: چرا؟
زمين و زمان از حركت باز ايستاد. هيچ صدايي جز آن چراي مرموز را نمي شنيد. و اين احساس گناه، سپس شرم را بر سبكي و آزاديي كه با خشونت بدست آورده بود؛ چيره مي كرد. براي گريز از اين احساس و نگاه نا خوشانيد مردم، سرش را پائين انداخت. در جايش نشست. جرات نمي كرد چشمانش را پاك كند. ناچار در همان حال خود را به كار ديگري سرگرم كرد.
به جستجوي جيبهايش پرداخت. جدي و متفكرانه. خيلي زود به آنچه مي خواست دست يافت. يك خلقة پلاستيكي پاك و قاد شده به رنگ سفيد. نانش را بار ديگر پوف كرد و داخل پلاستيك گذاشت. دست به جيب بغل واسكتش برد. نان مانده از صبح را بيرون كشيد و به چهره اش نزديك كرد. بوييد. بوي دلخواهش به مشامش نخورد. با اين وجود آنرا بوسيد و محترمانه در پلاستيك گذاشت. بار ديگر دست در جيبش كرد. چهره و رفتارش نشان مي داد با وسواس و دقت به دنبال چيزي مي گردد. پس از لحظه يي اندك نرمه ناني به داشته هاي خلتة پلاستيكي افزوده گرديد. در اين هنگام، صدايي چون صداي سطلش از نزديك به گوشش خورد. آنرا در جايش نديد. سطل در دست مردي بود كه از كنارش مي گذشت. از جاي جهيد و به تندي گفت: كاكا سطل را كجا مي بري؟
: جايي نه؛ پيش دكانم را آبپاشي كنم پس مي آورم.
و خم شد تا آنرا زير نل بگذارد كه مرد آبپاش به سردي گفت: مرا. من خودم آبپاشي مي كنم.
اما او سطل را گذاشته بود. از تندي گپ مرد آبپاش هم هيچ خوشش نيامد. به اين بود. به دست دراز او توجهي نكرد و رفت. پس از رفتن او مرد آبپاش در جايش نشست. او هم از رفتار مرد ناخشنود بود. خلتة نان اويزان از بك بند انگشتش چون آونگ ساعت آرام به چپ و راست مي رفت. انديشيدن به رفتارش در برآبر آن مرد و واكنشي كه ديده بود او را اذيت مي كرد. حوصله اش سر رفت. خميازه يي كشيد و بلند شد. با نگاهي سرسري سروته خيآبان را از نظر گذراند. خيابان آرام و خلوت بود. آنسو ترك سگي دراز كشيده در زير يك گاري او را نگاه مي كرد.
مرد آبپاش خلتة نانش را كنار بمبه گذاشت و به بمبه كردن پرداخت. سطل نيمه پر، خود به خود چپه شد. با تعجب به سراغش رفت. كف سطل كاملاً غر و يك گوشه اش باز شده بود. مرد انديشمندانه سري تكان داد و با نگاه به جستجوي چيزي بر آمد. براي بستن شكاف. تكه پلاستيكي يافت. آنرا به خودش پيچاند و در سوراخ سطل چپاند. سپس سطل را به گردن بمبه آويخت و دوباره به كار پرداخت.
آبپاشي بار ديگر از نو آغاز شد. اندك گرمي باقي مانده از چاشت و كار پر جنب و جوش، خيلي زود عرق را از سر و روي مرد جاري كردند. در هنگام بمبه كردن قطره يي از عرق پيشانيش به يكي از چشمانش رفت و سوزش تندي را ايجاد كرد. نا خودآگاه هر دو چشمش را بست و پلكهايش را به هم فشرد. سرش لرزش خفيفي كرد. آرام پاي بر زمين كوبيد. ولي حالش به نشد. ناچار دست از كار كشيد. شتابان خود را به سطل رساند و آبي برويش زد. دمي نشست. وقتي سوزش چشمش كمتر شد باز گشت و كارش را از سر گرفت.
آبپاشي دو سوي كوچه تا دم غروب ادامه پيدا كرد. مرد و خورشيد خسته از كار و تلاش هر يك به سويي مي رفتند. نبرد هميشگي كم كم آغاز مي شد. شيوة نبرد كهنه تر از تمام تاريخ بود. آن دسته از ياران تاريكي كه در مغارة كوههاي گراگرد شهر يا در زير تخته سنگهاي بزرگ پنهان شده بودند سر بازان نور را از پشت گردن مي زدند و به پيش قراولان لشكر تاريكي مي پيوستند.
مرد آبپاش براي دم راستي باز هم كنار بمبه نشست. يكي از مردان بي خواب كه پير بود و دكانش از همه نزديكتر به بمبه، پيش آمد و با مهرباني گفت: آقا، بفرماييد بياييد با ما چاي بخوريد.
مرد آبپاش به سردي پاسخ رد داد. پير مرد رفت و پياله چايي از دست شاگردش فرستاد. او باز هم نپذيرفت. پير مرد كه انها را نگاه مي كرد؛ ناراحت شد و معترضانه گفت: بگير برادر، نه مرداراست. نه آدمكش. ما اينجا حوصله كفن و دفن كسي را نداريم. مي ترسم از ماندگي جانت برآيد. و گرنه راهي نمي كردم.
مرد آبپاش با شنيدن اين گپ ناچار به پذيرفتن شد.
تاريكي هاي پنهان در گوشه كنار شهر نيز چون ياران مغاره نشين خود كم كم سر به شورش بر مي داشتند. مردم چون هميشة تاريخ در چنين ساعاتي شتابزده و سر گردان مي نمودند. رفته رفته نبرد اوج مي گرفت و فضا لبريز از خشونت مي شد. در افق چيزي جز خون سرخ خورشيد و يارانش به چشم نمي خورد. مرد آبپاش با اندوه تمام شكست نور را تماشا مي كرد و انديشمندانه چايش را مي نوشيد. خورشيد و يارانش در طول روز او را بسيار آزرده بودند. وقتي آب مي پاشيد به خوبي درك مي كرد سربازان او بخشي ولو كوچك، از آب را پيش از رسيدن به زمين بي شرمانه مي دزديدند. كاش به آن بسنده مي كردند. آب زمين را به زور نيزه از گلويش بيرون مي كشيدند و با خود مي بردند. پذيرش چنين رفتارهايي براي مرد بسيار سخت بود. با اين هم دلش نمي خواست سربازان نور را چنين ذليل و بي پرده بنگرد. به اين بوده روي گشتاند و پشت به غروب كرد.
وقتي چاي تمام شد پياله را در كنار خلتة نانش گذاشت و چون پيش از چاشت به گرد آوري آشغالهاي كوچه پرداخت. اينبار ديگر خلته هاي پلاستيكي را در سطل نمي انداخت. بلكه از انها هم به عنوان آشغالداني استفاده مي كرد.
پيش قراولان تاريكي به شهر رسيدند. يارانشان از هر پس خانه و پس كوچه يي به پيش و از شان مي شتافتند. تلاشي خانه به خانه در جستجوي ياران خورشيد آغاز شد. آخرين سربازان بجا مانده از لشكر شكست خوردة خورشيد در گوشه كنار، مذبوحانه سر به تيغ دشمن مي سپردند و يا شتابان بدنبال سپهسالار شان در افق نا پديد مي شدند.
گرد و غبار ميدان كار وزار، كم كم فرو مي نشست. سر دار تاريكي در ميان گرد و غبار، آرام و سنگين پيش مي آمد. پر هيبت و وهم انگيز. حضورش دم به دم پر رنگتر، هيبتش گام به گام بيشتر مي شد. سربازانش پس از يكسره كردن كار خورشيد، آخرين پرتوهاي نور ناتوان خانه ها و دكانها را در پيشگاهش گردن مي زدند.
ديگر جز تاريكي، چيز ديگري بر اين گوشة دنيا حكومت نمي كرد.
مرد آبپاش به صد نواي بد، خلته ها و سطلش را پر كرد. براي رهايي از شر آنها، راهي را كه صبح رفته بود، دوباره در پيش گرفت. تند و شتابزده. به نانوايي رسيد. بوي نان ناتوانتر از چاشت به مشامش خورد. تو گويي گرد و غبار، آن بينوا را مسموم كرده بود و ديگر ناي دلبري نداشت.
مرد دلگير شد. نا خودآگاه گامهايش به كندي گراييدند. در اين هنگام دكاندار جواني از گروه اربابها، در كنارش سبز شد و به نرمي گفت: مانده نباشي كاكاجان. يك سوال دارم. اجازه هست پرسان كنم؟
مرد آبپاش با سر پاسخ مانده نباشي او را داد و گفت: بفرما.
: اين آشغالها را كجا مي بريد؟
: چرا؟ خونده شان تو هستي؟
: نه، نه كاكاجان. ببخشي اگر...
: يك جاي بسيار دور
: مانده نمي كند؟
مرد آبپاش ايستاد. در آرامشي چون آرامش پيش از يك جنجال بزرگ. به چهرة مرد جوان خيره شد. تو گويي مي خواست نيت و انتهاي گپ او را در چهره اش بخواند. چيز بدي نديد. هر چند سربازان تاريكي بسيار كوشيدند آن دو را فريب دهند و بازيچة خود بسازند. به اين بوده گفت: مردم بايد...
: نه، نه. كلگي بايد مي توانيم آنجا آتششان بزينم.
: از ما گذشته شاهزاده. به فكر ديگران باش.
: اين گپه نزن كاكا جان. گفتم كه، كلگي بايد.
: كدامتاآزرده نشود. جوان.
: فكر نمي كنم.
: اگر شد؟
: به گردن من.
: نشد. نبايد كسي آزرده شود.
: نه، نه. كجا مي روي؟ كس آزرده نمي شود. من اين مردم ها را مي شناسم. باور نداري؟ آهاي مردمان بي خواب، اجازه هست ما اين زباله ها را در خاليگاه آتش بزينم؟
: دلتان.
: چال باز. تو چه مي گويي لالا؟
: آزادي برادر.
: مرد آبپاش كه انديشمندانه گوش مي داد و مي شنيد گفت: بس. گوگرد داري؟
: چرا؟ سيگرت مي زني؟
: نه. به بودة آشغالها.
مرد جوان در حاليكه روي مي گشتاند گفت: پيدا مي كنم. سپس با صداي بلندي ادامه داد: حاجي، حاجي چهارجيبه.
پير مردي كه در پياده رو شتابان روان بود؛ روي گشتاند و با اشارة سرو دست پرسيد: چه مي گويي؟
: از دست شاگردت يك پلته آتش راهي كن. در خاليگاه.
: پير مردم سري تكان داد و آندوشانه به شانة هم راه افتادند. ارباب جوان از سكوت خوشش نمي آمد. دوست داشت بگويد يا بشنود. به اين بوده گفت: كاكا جان چه خبر؟
: هيچ. ميگويند شهر شلوغ است.
: شلوغ چيست؟ بيرو بار يا گدودي؟
: راست پرسي من هم به همين فكر هستم.
ارباب جوان انديشمندانه و دلگير زير لب گفت: هر دويش است كاكا جان.
مرد آبپاش شنيد. ولي چيزي نگفت. آشغالهايش را در وسط خاليگاه بروي هم كود كرد و به نو جوانيكه دوان دوان مي آمد نگاهي سرسري انداخت. نوجوان قوطي گوگردي به ارباب جوان داد و باز گشت. خيلي زود شعله هاي اتش سر به آسمان كشيدند. ارباب جوان با شوق و ذوق به آن مي نگريست و گردوبرش را جمع مي كرد.
مرد آبپاش دو باره به دنبال آشغال رفت. دكانها يكي پس از ديگري بسته مي شدند و نورها خاموش. كوچه رفته رفته خود را مي باخت. ايستادگي در مقابل سردار تاريكي سودي نداشت. مرد آبپاش كوچه را به پايان رساند ولي سطلش پر نشد. سردار تاريكي با همة توان از آشغالها پشتيباني مي كرد و آنها را در پناه خود گرفته بود. آخرين دكانداران، دكانهاي خود را بستند و با شوخي و بذله گويي از هم جدا شدند.
مرد آبپاش نرم نرمك باز گشت. نرسيده به نانوايي بوي نان به مشامش خورد. قويتر از هميشه. چهره اش باز و دلش شاد شد. چشمانش را بست و نفسي عميق تر از هر چاهي كشيد.
بوي خوش نان تا دور دست ترين جاهاي ريه اش رفت و محرومترين نايژك هايش را نواخت. مرد لحظه يي در خلاي كامل قرار گرفت. در ناكجا آبادي بدون زمان و مكان، كه فقط او بود و بوي نان.
سگي آرام در آنسوي خيابان زمين را بو مي كشيد و به دنبال چيزي براي خوردن مي گشت. مرد بوي كشيدنهاي او را احساس كرد. بدش آمد. از شدت حسد دلش مي خواست سر از تن سگ جدا كند. در دل خطاب به او گفت: تو چطور جرات كردي به قلمرو من تجاوز كني؟
تو گويي سگ اين را شنيد. سر بلند كرد و نگاه عاقل اندرسفيهي به مرد انداخت. سپس دوباره به كار خود مشغول شد.
مرد آبپاش چشم گشود و آرام بر زمين نشست. در حاليكه چشمانش با همة هوش و حواسش بدنبال سگ بودند، دستش بدنبال سنگ مي گشت. سگ و سنگ با هم پيدا شدند. مرد چون كسيكه دشمن سر خود را ديده باشد به سوي سگ دويد. سگ بيجاره تا متوجة مرد شد، 180 درجه چرخيد و تيز گريخت. سنگ به بدرقه اش رفت. از او پيشي گرفت و با فاصلة كمي بر زمين نشست.
نخوردن سنگ به سگ خون مرد را به جوش آورد. با خشم دندانهايش را خاييد و تف تندي بر زمين انداخت. به ياد نان و نانوايي افتاد. بوي نان بي رمق و ناتوان به مشامش مي رسيد. سراسيمه شد. همه چيز را فراموش كرد و بسوي نانوايي شتافت. بين راه سطلش آرام و مؤدبانه ناپاكي دستانش را به او گوش زد مي كرد. ليكن فكر او جاي ديگر بود و نمي شنيد.
راست مي رفت. و اين راست رفتن براي رسيدن به نانوايي، چيرخيدني به كار داشت. در هنگام چرخش، سطلش با صدايي بلند و آزار دهنده يك بار ديگري ناپاكي دستانش را به او ياد آوري نمود. مرد شرميد. راهش را بسوي بمبه كج كرد. صداي سطلش بيش از پيش بلند شد. تو گويي او اينبار به چهرة در هم رفته از شرم و دل بي تاب مرد مي خنديد.
دل مرد رنجيد. حكم نابودي سطل خيلي زود به مرد ابلاغ شد. مرد هم چون جلادي آنرا به هوا برد تا دوباره بر زمين بكوبد كه تكه كاغذ سفيدي از دهانه سطل بر آمد و رقصان روانة زمين شد. ديگر داشته هاي سطل نيز بدنبال تكه كاغذ روان شدند كه عقل مرد چون دادگاه دوم، حكم پيشين را لغو نمود. دست آرام پاين آمد. همزمان مرد بسوي آتش چرخيد.
آتش تنها بود. خسته و ناتوان از جنگ با سربازان تاريكي. هر آن امكان داشت نابود گردد. مرد آبپاش آشغالها را بروي آتش خالي كرد و سطلش را برزمين انداخت. صداي اعتراض سطل به هوا برخاست. پس از آن، شغله هاي آتش اوج گرفتند و به قلب تاريكي تاختند. تو گويي طبل جنگ نواخته شده بود.
مرد آبپاش بي توجه به آنها بسوي بمبة آب دويد. بين راه مردي را ديد كه از روبرويش مي آيد. وقتي از او گذشت با خود انديشيد: نشود اين آدم به نانوايي برود و همة نانها را بخرد. باز گشت. سراسيمه و شتابان. تندي رفتار او در سكوت و آرامش توهم زاي شب، مرد رهگذر را ترساند و به پياده رو فرستاد.
در نانوايي، شاگرد نانوا سرگرم گفتگو با همكارانش بود كه او سر رسيد: اي هي.
صداي مرد ناخواسته، خشن، رگه دار و آمرانه از گلوي خشكش برآمد. جوانك ترسيد. آهسته روي گشتاند. با چهره يي در هم، موهايي پريشان و سرو رويي گرد گرفته رو به رو شد. يكه خورد و بي اراده از جاي جهيد. مرد آبپاش براي آرامش او لبخندي به لب آورد و گفت: يك نان برايم نگهدار. دستهايم را بشويم پس مي آيم.
و پيش از دريافت هر گونه پاسخي، باز هم بسوي بمبه دويد. در راه دو باره با آن مرد سر خورد. مرد پياده رو را براي او رها كرد. او هم براي مرد. مرد بيش از پيش ترسيد. دوباره به پياده رو پناه برد. مرد آبپاش با سلام و لبخند كوتاهي از او گذشت و خود را به بمبه رساند.
شستن دست و روي براي مرد آبپاش شكنجه يي شده بود. چندين بار پس و پيش بمبه رفت و آمد كرد تا به خواسته اش رسيد. ليكن هيچگونه تغييري در رفتار و كردارش پديد نيامد. دلش همچنان نا آرام بود. شايد بايد به دلش هم آب يخ مي زد. اما نه، براي اينكار وقت نداشت. بايد هر چه زود تر خود را به نوانايي مي رساند. يكسره تا نانوايي دويد. وقتي ناني از ميان چندين نان، براي خود خوش كرد خاطرش آسوده گرديد.
آرام به آنسوي خيابان رفت. كنار آتش كم جان بر زمين نشست و به نانش خيره شد. بوي نان و اندك نور كمرنگ آتش كه پوست نان را طلايي مي نمود، مرد را از زمين و زمان جدا و در بي نهايت روياهاي خوش رها كردند. آتش دم به دم ناتوانتر مي شد. گهگاهي فريادي مي كشيد و كمك مي طلبيد. اما كو گوش شنوا؟ در آخرين لحظات تمام نيرويش را يكجا كرد و زنده باد روشنائي را فرياد زد. مرد آبپاش آن را هم نشنيد. اگر هم شنيد كاري انجام نداد.
مرگ آتش، دنياي روياهاي مرد را تاريك كرد. براي اولين بار از تاريكي ترسيد. نگراني موهومي در جانش ريشه دواند. به ياد سربازان آفتاب و آن چپاولگري هاي بي شرمانه شان افتاد. عرق سردي بر تنش نشست. فرياد هراس انگيز سكوت، در زير ضربات پياپي شلاق سردار تاريكي مو بر تنش راست مي كرد. بيشتر از خود نگران نانش بود. انتظار حادثه يي تلخ آزارش مي داد. نانش را محكم در دستانش مي فشرد و با دمب چشم گردو برش را مي نگريست. هر ان منتظر بود سربازان تاريكي نانش را به زور از او بگيرند. اما چنين نشد. شايد هم شده بود و او نمي دانست. شايد دستانش به او دروغ مي گفتند و چشمانش بازيچة سردار تاريكي شده بودند. ترديد چون ماچه سگي در گلة گرگان، به او حمله كرد و از درون آتشش زد.
عرق از تمام بدن مرد چشمه چشمه مي جوشيد. به ستوه آمد. تند و پريشان دستانش را بالابرد. چيزي شبيه نان در دستانش ديده مي شد. اندكي خاطرش آسوده گرديد. براي اطمينان بيشتر آنرا به چهره اش چسباند. خودش بود. نان. ديوانه وار آنرا بوسيد و بوييد. از بويش كاسته شده بود. باز هم نگراني به سراغش آمد. آنرا در آغوش گرفت. تنگ و فشرده، بروي قلبش. گرمي نانرا احساس نكرد. بر نگرانيش افزوده گرديد. دو باره آنرا به چهره اش چسباند. بوسيد و بوييد. سه باره، چهار باره، ده باره، بيست باره، و هر بار بيش از پيش بوي نان كم مي شد. اشك در ديدگان مرد حلقه زد. با نااميدي نانش را بالا برد تا به كمك نور نانوايي آنرا بررسي كند. سربازان تاريكي با تمام توان، بر نور نانوايي تاختند و اندك گرد و غبار لباسش را كه به روي نان نشسته بود؛ چندين برابر جلوه دادند. در اين هنگام چراغ نانوايي خاموش شد. چشمان مرد، ديگر چيزي را نمي ديد. جز تصويري گنگ كه اسير لشكر تاريكي شده بود. چشمانش را بست. در خيالش دو تصوير از يك نان مي ديد. خوش نداشت تصوير دوم را بپذيرد. چشم گشود. با ترس و لرزآن چيز گنگ را كه در دست داشت باز هم به چهره اش نزديك كرد. ديگر نه بويي به مشامش مي خورد و نه رنگي را مي ديد. گيج و سرگردان شد. بار بار نان را بوييد. ولي از آن چيزيكه مي خواست كمترين نشاني نيافت. نااميد نشد و نانش را رها نكرد. كم كم خستگي به سراغش آمد. تنش به خواب نياز داشت. دستانش از شدت فشار بروي نان، كرخت شده بودند. يك آن چشمانش بي اختيار بسته شدند و نان از دستش افتاد. افتادن نان نالة خفيفي در پي داشت. سربازان تاريكي نالة خفيف نان را با تمام توان بر گسترة سكوت شب افگندند و چون زجة جانسوزي به گوش مرد رساندند.
چرت مرد پاره شد. تكاني خورد و خالي بودن دستانش را احساس كرد. با ناباوري آنها را چون پيشترك، بالا آورد. دستانش خالي بودند. مرد شوكه شد. بانگراني نگاهي به گردوبرش انداخت. سربازان تاريكي با تمام توان وحشت را در وجود او تزريق كردند و روانش را به مسخره گرفتند. مرد در هم شكست. قلبش به درد آمد و نا خودآگاه ناليد: بردند.
بدنبال ناله اش كه اندوه ماتم بار مجنون و فرهاد را داشت؛ سرش خم شد. حنجره اش شروع به نواختن آهنگ غريبي كرد. آهنگ چون شرابي چهل ساله، به بزم شادي سربازان تاريكي رونق ديگري بخشيد. جامها در سرتاسر شهر دست به دست مي گشتند و پروخالي مي شدند. تمام مردم شهر از خواب پريده بودند و بزم شاد خواري سربازان تاريكي را تماشا مي كردند. جز حكيمان. هيچ حكيمي آهنگ مرد را نشنيد. اگر هم شنيد نشناخت و به دل آساييش نيامد. تو گويي حكيمان همه مرده بودند و مرد بر مرگ آنان اشك مي ريخت. او خود را كاملاً باخته بود. گهگاهي از خود يا هر كس ديگري مي پرسيد: نان من چي شد؟ و يا رو به تاريكي مي گفت: نان مرا پس بده سردار تاريكي.
روزي اگر شما، مرد پريشاني را ديديد كه با سطلي كهنه كوچة شما را در گرماي كشندة چاشتهاي تابستان آبپاشي مي كند. يا آشغالهاي تر را در چلة زمستان، پس از گرد آوري به آتش مي كشد؛ يا هم بر چپه اش، در چله زمستان برفهاي كوچه تان را آب مي زند و در گرماي چاشتهاي تابستان زباله ها را به آتش مي كشد؛ بي خيال باشيد. يا لااقل نترسيد. اگر از شما پرسيد: نان من چه شد؟ لطف كنيد و به او نان ندهيد. چون ممكن است نان شما با تصوير اول همخواني نداشته باشد و به هزاران تصوير پس از آن يكي ديگر بيفزايد. شما كه نمي خواهيد من بيشتر از اين گيج شوم؟ 15/8/1386 قلعه شاده
مرد آبپاش
شراپ: سطل آب يكباره بروي جادة خاكي پخش شد و سكوت سنگين نيمه شب را بر آشفت. آنسوترك سگي كه در زير يك گاري خوآبيده بود هراسان از خوآب پريد و با ناراحتي نگاهي به گردوبرش انداخت. چيزي نديد. جز انساني كه با سطلي در دست بسوي بمبة آب مي رفت.
به آسمان نگاه كرد. هر چند كف گاري بخش بزرگي از آن را پوشانده بود و او در صدي بيشتر نمي توانست ببيند. با اين هم ستاره هاي پر نوري كه از آن تنگه ديده مي شدند با همة توانشان مي درخشيدند و زمان زيادي را براي استراحت نويد مي دادند. به پاس اين خوش خبري خواست تا سر به آسمان بسايد و دُمي تكان دهد. ولي گاري، پس از ان هم تنبلي، به او اين اجازه را ندادند. به ياد بشر افتاد. با تعجب از خود پرسيد: يعني چي؟
نگاهش را از آسمان برگرفت و به او دوخت: اين چرا نيمه شبي آمده و خيآبان را آب پاشي مي كند؟
مرد سطل را وارونه كرد. صداي خشك و بلندي از آن برخاست. سينة آسمان را شكافت و چون تيري در گوش سگ فرو رفت. اعصآبش به هم ريخت. بيچاره ناخودآگاه دستي به گوشش كشيد. يكي از چشمانش را بست و بي اراده سرش لرزيد. همزمان دندانهايش را به هم فشرد و غريد: خدايا، از شر اين بشر به تو پناه مي برم.
گپش به پايان نرسيده بود كه نالة بمبه آب به هوا برخاست. بمبة نالان او را از عالم معنوي بيرون كشيد و خودش داخل شد. چنين رفتاري به شدت زننده و نفرت انگيز بود. هر چند آن بيچاره هم، چون او از دست بشر نزد خدا شكايت مي كرد. ولي اين نمي توانست رفتار تند و بي ادبانه او را توجيه كند.
ناله هاي سوزناك بمبه، چون گدازه هاي آهن بر روان خستة سگ فرود مي آمدند و درد شان درناشناخته ترين جاهاي بدن او سرگردان مي گشتند. بينوا نمي دانست چه بكند؟ كجاي خود را بخارد يا بمالد؟ تا از شر اين درد مرموز آسوده گردد. سرگشتگيش او را عاصي مي كرد. دلش مي خواست مرد را از هم بدرد و بمبه را تكه تكه كند. سپس هر تكه را به گوشه يي از دنيا بياندازد كه تا قيامت يكديگر را ننگرند. ولي هيكل نحيفش به فكر و دلش مي خنديد. و اين فشاري مضاعف براو وارد مي كرد.
خشم و ناتواني چون دو كوه او را در ميان خود مي فشردند. ذره ذره وجودش آب مي شد و به زمين فرو مي رفت يا بخار مي شد به هوا مي پريد. بدين گونه مرد با هربار بالا و پائين كردن دستة بمبه، تن و روان سگ را مي آزرد.
بالاخره سطل پر شد و ناله هاي بمبه فروكش كرد. ليكن پژواك آن همچنان در ذهن سك مي چرخيد و آزارش مي داد. پيرو آن، دو كوه نيز همچنان پا بر جاي بودند و رهايش نمي كردند. هر چند كم كم از فشار شان كاسته مي شد.
سگ بيچاره سرش را دو باره بروي دستانش گذاشت و به اميد يك خوآب خوش پلك هايش را بر هم نهاد. هنوز چشمانش گرم نيامده بود كه باز هم صداي آب به گوشش خورد. با خشم و بي حوصلگي يكي از چشمانش را گشود. مرد دوباره مي خواست سطل را نوك سركند. زود چشمش را بست. تا لااقل صحنة بوجود آمدن آن صداي جانگاه را نبيند.
پس از لحظه يي نالة بمبه دوباره بلند شد. ناله ها هيكل مرد را در حال بمبه كردن در ذهن او پديد آوردند. هيكلي كج و ناراست كه در زير نور مرده ماه كريه و زشت مي نمود. با اينهم خوش نداشت چشمانش را بگشايد. از تصويري موهوم بگريزد و به اصل آن هر چند زيبا، دچار گردد.
تصميم به مبارزه گرفت. از زير گاري برآمد. راست ايستاد و مغرورانه به مرد نگاه كرد. تير نگاهش مستقيم در گوشة چشم مرد نشست و او را آشفته نمود.
سطل آب پر شده بود. مرد با گامهاي لرزان پيش آمد و آن را خالي كرد. اين بار صداي آب از فاصلة نزديكتري به گوشش خورد. ولي او به روي خود نياورد. چشمانش را نگشود. حتي يكي از آنها را. مرد باز هم بسوي بمبه رفت. او هم بدنبالش. مرد لحظه به لحظه روي مي گشتاند و او را نگاه مي كرد. ترس در رفتار و كردارش موج مي زد. و اين براي او لذت بخش بود. اندكي به سرعت گامهايش افزود. خيلي زود خود را به موزات مرد رساند. همانطور كه شانه به شانه و همگام او پيش مي رفت نيشخندي زد و گفت: تو كه اينقدر ترسو هستي چرا همه را آزار مي دهي؟
مرد پاسخي نداد. چون مردگان شده بود. روان در برزخ ترس. حتي صداي پاهايش به گوش نمي رسيدند. تو گويي آنها نيز ترسيده بودند و با احتياط برزمين فرود مي امدند. تا مبادا خاطر جنآب سگ پريشان گردد. در سكوت مطلق به بمبه رسيدند. مرد چون گذشته سطلش را زير نل گذاشت و رفت تا بمبه كند. ولي سگ اين اجازه را به او نداد. بادمش اشاره كرد پس برود و نگاه كند. سپس خودش دستة بمبه را گرفت. يكي دو بار نرم و آهسته آن را بالا و پائين كرد. اين بار بجاي ناله صداي خنده و تشكر از بمبه بلند شد. سگ مؤدبانه كرشي كرد و گفت: ياد گرفتي؟
مرد با ترس و لرز پاسخ داد: بله قربان.
:بيا ببينم چه كار مي كني؟
باشنيدن اين گپ بر ترس مرد افزوده شد. لرزش خفيفي در سر تا سر وجود، خصوصاً در دستانش پديد آمد. چشمان تيزبين سگ با كمك قوة درك بالايش او را از حال مرد آگاه كردند. متأسف شد. با مهرباني گامي پس نهاد. تا مبادا گل سر سبد آفرينشهاي پروردگار از ترس بميرد و وبال گردن او شود. مرد پيش آمد. دستة بمبه را گرفت و آهسته آن را بالا و پائين كرد. قهقهة بمبه به هوا برخاست. سگ بادمش كار او را تاييد كرد و خشنودانه گفت: آفرين. سپس رفت و در جايش آرميد.
قهقهة بمبه فروكش كرد. صداي گامهاي مرد جاي آنرا گرفت. مرد خوشنود از كارش با گامهاي استوار پيش مي آمد. ايستاد. آب سطل در هوا پخش شد. چون پرده يي در دستان نسيم موج برداشت و به رقص آمد. دهها قطرة خورد و كلان كه پيشتر از سطل برآمده بودند چون تاج برگرداگرد موج حلقه زدند. آنها در زير نور جادويي ماه، بين زمين و آسمان چون مرواريد سياه مي درخشيدند و هر يك بسوي مي رفتند.
همزمان با خوردن موج آب برزمين، چند قطره يي هم به روي سگ پاشيد. سردي قطرات، صداي برخورد موج آب با زمين را در گوش و ذهن او چندين برآبر افزايش دادند. رويايش در يك ان نيست و نآبود گرديد. جاي آنرا ديو جنگهاي داخلي با آن صداي وحشتناك و بيدادگري جسورانه اش گرفت. ترس و وحشت تند تر از خون در سرتاسر وجود سگ دويد. خاطرات گذشته در ذهنش زنده شدند. انفجار بمب، راكت و خوردن گلوله به سنگي كه او در پناهش خوآبيده بود. بينوا به قصد گريز زود از جايش بلند شد. سرش به گاري خورد و فغانش به هوا برخاست. مرد با شنيدن نالة سگ در نزديكي اش ترسيد. گامي پس رفت و به گاري خيره شد. سگ خم خمك از زير گاري برآمد و ناله كنان خود را به دل تاريكي زد. مرد نفس را حتي كشيد و بسوي بمبه رفت. او حتي به سگ چخه هم نگفت. زيرا مي خواست تمام نيرويش را صرف آبپاشي كند.
موجها يكي پس از ديگري برزمين مي نشستند و با هر بار رفت و آمد مرد تري زمين تقريباً يك متر بيشتر مي رفت. كوچه كم كم به انتها مي رسيد. وقتي ملاي مسجد شروع به اذان دادن كرد او بك سوي كوچه را آب زده بود. با خاطري اسوده به مسجد رفت و نمازش را خواند.
پس از نماز سمت ديگر كوچه گام به گام تر مي شد. سرو صداي موترها از دور و نزديك پراكنده به گوش مي رسيدند. هر چند دقيقه يكي هم از كنارش مي گذشت. كوچه اندك جنب و جوشي پيدا كرده بود و كم كم بستر آرامش را ترك مي گفت. يكي مي آمد. يكي مي رفت. چند تايي هم پراكنده در اينسو و آنسوي كوچه تازه دكانهاي خود را مي گشودند. بعضي ها هم كه يك گام پيشتر رسيده بودند پس از جاروي دكان و پاك كاري شيشه هايشان، كم كم جنسهاي بيروني را از دكانهايشان مي كشيدند و در پياده رو كنار هم يا بروي هم مي چيدند. در عين حال با صداي بلند به هم سلام مي گفتند يا به يكديگر پرزه مي پراندند.
با اين وجود بودند دكانهايي كه انتظار باز شدنشان به اين زوديها نمي رفت. بر خلاف اين دستة كوچك كه به طعنه اربابها ياد مي شدند گروه بزرگي بود كه شامل تقريباً نيمي از دكانداران دو سوي كوچه مي شد و با حسادت خاصي بي خوآبها ناميده مي شدند. آنان سحر خيز، هر چند اكثراً پيرو جا افتاده بودند. كمتر مي گفتند. بيشتر مي شنيدند و مي ديدند. آرام و خونسرد. با همة اين اوصاف از شوخي و بذله گويي بد شان نمي آمد. مرد آبپاش براي اين گروه جالب بود. در طول سالها دكانداري چنين آدمي نديده بودند. همه غير مستقيم او را زير نظر داشتند و به او مي انديشيدند. هيچ كس مشتري نداشت. جز نانوايي محل كه پيش از همه شروع به كار كرده بود و دو سه نفري در مقآبلش ايستاده بودند. البته شامل هيچ گروهي هم نمي شد.
كم كم در پشت كوههاي مشرق جدال هميشگي نور و تاريكي اوج مي گرفت. خورشيد چون هميشة نور افشانيش، با غروري جاهلانه يارانش را پيش مي فرستاد. در مقآبل سردار تاريكي آهسته آهسته خيمه و خرگاهش را جمع مي كرد و با زيركي خاصي پس مي نشست. وقتي اولين سرباز خورشيد، بر ستيغ بلند ترين قلة شهر ايستاد؛ مرد هم كارش به پايان رسيد.
مرد آبپاش سطل بدست رفت و كنار بمبة آب، پشت به آفتآب نشست. خوشحال بود. در عين حال انديشمند. سربازان آفتآب سرمست از يك پيروزي ديگر دوستانه دستي به پشت او مي زدند و مي گذشتند. تو گويي آنها آغاز تصميم بزرگش را به او تبريك مي گفتند. او بي توجه به اين تعارفات مي انديشيد. كلمات خوب ديگر چه بايد كرد؟ چون سربازان آفتآب در ذهن مرد رژه مي رفتند.
كودكي نان بدست از كنارش گذشت. بوي نان تازه به مشامش خورد و گرسنگي را به يادش آورد. سرش ناخودآگاه بدنبال بوي نان تازه چرخيد. كودك را ديد كه مي رود. او را صدا زد: آهاي بچه.
كودك روي گشتاند.
: بيا.
كودك آرام آمد و در مقآبلش ايستاد. رويش نشد ازو نان بخواهد. شايد اگر آن كودك مردي مي بود او اينكار را مي كرد. به اين بوده گفت: نان را به خودت نچسبان. خمير مي شه. آفرين. حالا برو.
پس از رفتن كودك مرد نفس بلندي كشيد و مات ماند. ذهنش از كار افتاده بود. نشستن سودي نداشت. برخاست و روانة نانوايي شد. چهار پنج نفري در مقآبل نانوايي به صف بودند. او هم رفت و پشت سر آخرين نفر ايستاد. احساس خستگي مي كرد. نشست. ناگهان در خاليگاه آنسوي خيآبان چشمش به رهگذري افتاد. او دست به كمر بند داشت و به ديوار نزديك مي شد. رهگذر تا قصد نشستن كرد او چون دانة اسپند برآتش، از جاي جست و فرياد زد: آهاي، چه مي كني؟
بلندي آواز و خشونت نهفته در آن، كارگران نانوايي و چند نفر پيش رويش را ترساند. يك آن، همه به او خيره شدند. رهگذر بيچاره گيج شده بود. سر گردان گردوبرش را نگاه مي كرد. مرد آبپاش سطلش را در جايش گذاشت و گامي پيش نهاد. سپس ادامه داد: در اين گل صبح دلت است خرآبي كني؟
همة نگاهها از مرد آبپاش بسوي مرد رهگذر چرخيدند. او شرميد. كمربندش را با سري افكنده بست و بي چون و چرا از كنار ديوار دور شد. مرد آبپاش به جايش بازگشت. چهره اش هنوز سرخ و برافروخته بود. براي فرو نشاندن مآبقي خشمش غريد: پيش از برآمدن، در خانه تان گيميز تان را بكنيد. خيآبان را گيميز خانه تيار كرده اند. بي شرمها.
مرد پيش رويش با درد و تأسفي عميق گفت: كاكا جان، بسته شهر گيميز خانه شده.
او پاسخي نداد. دكانداران روبرو با تعجب بسويش نگاه مي كردند. يكي از اربابها كه تازه از راه رسيده و شاهد اين صحنه بود با نمودي فيلسوفانه از همسايه اش پرسيد: اين ديگر كيست؟ آبروي مرد بيچاره را برد.
: به بودة خود مي گويي؟ ارباب.
ارباب كه جوان هم بود نيش كلام مرد را به خوبي احساس كرد. به ويژه زهر نهفته در كلمة ارباب را. ديگ خشمش به جوش آمد ولي نگذاشت سر ريزه كند. با رنگي اندك پريده در پاسخ پرسيد: دروغ مي گويم؟
مرد همسايه حرارت خشم فروكش كرده را در كلام و رنجشي مهار شده را در نگاه او ديد. اما بروي خود نياورد و گفت: تو دروغ نمي گويي. ليكن خوب شد. اگر او آبرو مي داشت بايد در خانه خود را سبك مي كرد باز مي برآمد.
جوان در حاليكه جيبهايش را مي گشت گفت: شايد مشكلي داشته باشد.
: مشكلش ديگر به گردن ما نيست.
قاطعيت و سردي كلام مرد، رنگ از رخ ارباب جوان زدود. آتشي دوباره در ديگدان خشمش شعله ور شد. دسته كليدي از يكي از جيبهايش برآورد و پرسيد: خي چي كنند اين مردم بد بخت؟
سپس نشست و براي بازكردن قلفها، يكي يكي كليدها را به آزمايش گرفت.
: اگر دلت مي سوزد برو شهر دار را بگوي. باز اگر دلت آرام نگرفت خودت يك تشنآب جوركن. نام خدا پيسه هم داري خروار، خروار.
جوان دستگيرة در را چرخاند. وارد مغازه اش شد و غريد: چي اشتباهي كرديم امروز زود ترك آمديم.
مرد همسايه شنيد. آرام زير لب گفت: تا تو باشي ازين پس، پيش از سلام كردن خيله خيله نشوي.
***
مرد آبپاش نانش را گرفت. تن داغ و بوي دلپذير نان آرامشي به او بخشيد كه چند وقتي مي شد از آن دور بود. تكه بي از يك بغل نان كند و در دهانش گذاشت. بدنبال جاي مناسب براي نشستن و خوردن اينسو و آنسو را نگاه مي كرد. حتي يك درخت در سر تا سركوچه نبود كه او در سايه اش بنشيند و نانش را بخورد. ناچار دوباره بسوي بمبه رفت. در گوشه يي از تكه سيمان چهار گوش كه بمبه را در بر گرفته بود نشست و آرام به خوردن مآبقي نانش مشغول شد. سرش بيخود مي چرخيد و نگاهش هرزه گردي مي كرد. هيچ چيزي زيبايي در كوچه نمي ديد. فضا به شدت ملالت بار و كسل كننده بود. نماي رنگ و رو رفتة خانه ها، درو پنجره هاي كهنه و بد نمود، ديوارهاي لخت و عريان با خشت چيني نا منظم كه چون فاحشه يي پس از همبستري با صدها ناجنس، دراز به دراز افتاده بود؛ اجناس دكانداران بي پروا، همه و همه جز رنجش در ذهن او چيز ديگري پديد نمي آوردند.
كودكان نحيف، مردان ژوليده و زنان پژمرده صلانه صلانه رفت و آمد مي كردند. آسمان هم كم كم غبار آلود و نا زيبا مي شد. تو گويي شهر، شهر فلك زدگان و كوچه، كوچة مردگان بود. حتي كودكان شور و نشاط زندگي را نداشتند. نه جست و خيزي، نه بگو بخندي، نه شوخي و مذاقي، نه بگير نماني، هيچ، هيچ، هيچ، جنگ و لت و كوبهاي كودكانه پيشكش. فقط آبپاشي اندكي حال و هواي كوچه را دگر گون كرده بود و با همة وجود مي كوشيد رنگ و بوي زندگي را در آن گورهمگاني پخش كند. اما اين كافي نبود. چيز مهمتري بايد به ميان مي آمد و كار مهمتري بايد انجام مي شد.
پرسش ديگر چه مي توانم بكنم در ذهنش مي چرخيد و بدنبال پاسخي مي گشت. چشمانش ناخودآگاه بروي باغچة پرگل و سبزة كوچكي در مقآبل دكان يكي از مردان بي خوآب ثآبت مانده بود. نگاهش را از آن برگرفت. چشم و ذهنش خيلي زود از تماشاي چيزهاي ديگر خسته شدند و دوباره به باغچه باز گشتند. اين رويداد ساده، درخت و درخت شاني را بيادش انداخت. با افسوس به ياد آورد كه ديگر موسم درخت شاني گذشته است و گرنه در سرتاسر دوسوي كوچه درخت مي كاشت و بيخ ملالت و كسالت را مي كند. درخت سمبل زندگي و بالندگي، اما افسوس. پرسش دوباره به جنبش آمد. ناگهان صدايي در گوشش پيچيد. چيزي شبيه برخورد يك قوطي فلزي با زمين ناراحت شد. لقمة نانش را به سختي فرو بلعيد و به سمت صدا چرخيد. اشتباه نكرده بود. اين كار از جواني مكتبي كه با دست دهانش را پاك مي كرد سرزده بود. چهره در هم كشيد و با صداي بلندي كه جوان بشنود غريد: بي ادب. سپس روي گشتاند و با شماتت افزود: اين مي خواهد آينده اين ملك شود.
نگاهش به مردم بود. اما هيچ مخاطب خاصي نداشت جز جوانيكه بي توجه به او و گپهايش راه خود را مي رفت.
مرد آبپاش مي ديد. سرسري و بي پي گرد. يك ان متوجه شد خرد و كلان، مشتري و دكاندار، رونده و باشنده، هر كس به نوبة خود چيزي بر زمين مي اندازد. دستش خشكيد و لقمة نان بسوي دهانش نرفت. باور نمي كرد. همة وجودش از كار افتاد و تمام نيرويش به مغزش منتقل شد. ولي اين رفتار را درك نتوانست. با دقت بيشتري به مردم خيره شد. مردم چون دستگاه توليد زباله، گام به گام چيزي بر زمين يا در جوي هاي كنار خيآبان مي انداختند. دكانداران خاكروبه و ديگر پس مانده هاي مشتريانشان را، مردم هم ته سيگرت، پوش ساجيق، دستمال كاغذي و ... كساني هم كه چيزي نداشتند آب دهانشانرا. تو گويي آنها در توليد زباله با يكديگر چشم و هم چشمي داشتند.
مرد وحشت كرد. نگاهش را از كوچه برگرفت و به آسمان دوخت. آسمان نيلگون صبح كم كم رنگ مي باخت و رنگ خاكستري پاي دامانش سراسر وجودش را در بر مي گرفت. با خود انديشيد: اگر اين روند تا شب...
جمله اش را ادامه نداد. حتي تصورش هم براي او هراس انگيز بود. گپ دكتر به يادش آمد.: آلودگي محيط مهمترين دليل مريضي همسر شماست. چشمانش را بست و ناليد: پروردگارا.
قطره اشكي از گوشة چشمان مرد بيرون تراويد. با دستانش چهره اش را پوشاند و سرش را بالا برد. خيلي زود چشمانش را گشود. از ميان انگشتانش به آسمان خيره شد. خشم و كينه در درونش مي جوشيد و مي خروشيد. با لحني تهديد آميز زير لب غريد: پس اينگونه بود و ما نمي دانستيم.
با پشت دست چشمان نمناكش را پاك كرد و با نگاه به جستجو پرداخت. در لآبلاي مردم و كنار گوشه هاي كوچه. نيافت. روي گشتاند. به دوسوي كوچه در پشت سرش. باز هم نيافت. دوباره به رو برويش نگريست؛ سپس به پشت سرش. هر چه بيشتر جستجو مي كرد كمتر مي يافت. مات شد. زير لب گفت: خدايا، به تو پناه مي برم. دمي گرفت و با خشم افزود: از شر اين مردان لعنتي.
نانش را نخورده برخاست. آخرين لقمه را در دهان و ما بقيش را در جيبش گذاشت. هر چند از نان هم ديگر چيزي باقي نمانده بود. آستينها را بالا زد و شروع كرد به جمع آوري آشغالهاي خورد و كلان از روي كوچه: حالا كه كسي نيست خودم اينكار را مي كنم.
نان و نان خوردن پاك از يادش رفت. مثل ديوانه ها تند و تيز به هر سو نگاه مي كرد. تو گويي در ميدان جنگ، دشمني كمين كرده را جستجو مي كند. گاهي راست، گاهي خميده، گامي و زباله يي بر مي داشت. سطلش زود پر شد. غم بزرگي در چهره اش پديدار گشت. هنوز خيلي زباله مانده بود. با نااميدي يكبار ديگر به دنبال سطل آشغال سرتاسر كوچه را نگاه كرد. اما نيافت كه نيافت. با عجله به آن سر كوچه كه نزديكتر بود رفت. كوچة ديگر را نگاه كرد. آنجا هم اثري از گمشده اش نبود. كوچة ديگر، كوچة ديگر، كوچة ديگر... بالاخره بر سر ششمين يا هفتمين كوچه بود كه يك سطل آشغال يافت. آنهم چه سطلي آشغالي؟
گمشده اش عبارت از بيلر كلاني بود كه آشغالها از حلقومش بيرون زده، در چهار سويش پراكنده و گرداگردش تل انبار شده بودند. پيشتر رفت تا آشغالهايش را در پاي بيلر خالي كند. اما نتوانست. بوي بد آشغالهاي تل انبار شده بي پرده مي گفتند: ديرگاهيست كه شهرداري گذرش به ما نيفتاده و شايد به اين زوديها هم نيفتد.
نگاهي به خانه هاي اطراف آشغالداني انداخت: اين مردم بدبخت و بينوا چه زجري مي كشند؟
مرد آبپاش با سطل پر آشغال به راهش ادامه داد. بين راه مي كوشيد آشغالهاي خورد و ريزه را بردارد و با فشار در سطلش جاي دهد. اينكار رفته رفته سطل كوچكش را به سرنوشت بيلر كلان دچار كرد.
دو ساعتي در جستجو گذشت. ديگر آفتآب تند تر مي تآبيد و او كم كم از شهر مي برآمد. اما تاكنون نتوانسته بود جاي مناسبي براي آشغالهايش بيآبد. سايه ها دم به دم كوتاهتر مي شدند و او با حسرت به درختان داخل حولي ها مي نگريست. خانه ها هر چه درخت بيشتري مي داشتند در نظر او زيباتر و پربهاتر جلوه مي كردند.
شهر بپايان رسيد. ولي او همچنان به راهش ادامه مي داد. تا گودالي دور از خانه ها يافت. گودالي بزرگ و عميق كه به چاه چندان شباهتي نداشت. شايد امضاي يك خلبان آمريكايي. اين از ذهنش گذشت با آن هواپيماهاي بلند پروازي كه به ياد داشت. شانه هايش را بالا انداخت: كسي چه مي داند؟
به هر روي، گودال چون موهبتي الهي بر سرراهش قرار گرفته بود. به اين بوده پيش و پس از ريختن آشغالها خدا را سپاس گفت و باز گشت.
وقتي دوباره به كوچه اش رسيد؛ چاشت روز بود و سرك كاملاً خشك. يكسره از راه به مسجد رفت. وضويي گرفت و نمازش را خواند. پس از نماز دوباره به كوچه باز گشت. نمي دانست آشغالها را جمع كند يا به آبپاشي كوچه بپردازد. در اين هنگام موتري با سرعت از مقآبلش گذشت. گرد و خاك موتر به چشم و حلقش زد و او را آزرد. در حاليكه سرفه مي كرد و چشمانش را مي ماليد. به سوي بمبه راه افتاد.
آبپاشي خيآبان دو باره شروع شد. دكانداران براي چندمين بار خيرة مرد آبپاش شدند. هيچ كس چيزي به او نمي گفت. نه خوب ، نه بد، نه حتي يك مانده نباشي ساده.
مرد آبپاش غرق در عالم خود گام به گام پيشتر مي رفت. يكسره و خستگي ناپذير. عرق از سرو رويش مي چكيد. آبرا با تمام توان بر زمين مي پاشيد. نمي پاشيد مي كوبيد. جدي و بي دغدغه. گهگاهي قطرات عرق نيز از موهاي تر و افشانش جدا مي شدند و به همراه آب چون شلاق برتن خشك زمين فرود مي آمدند. آنچه از زمين بر مي خاست غبار بود و قطرات گرد آلودي كه چون خون و ريم به هر سو شتك مي زدند. و اين به مرد نشاط مي بخشيد. هر چه غبار از زمين بلند تر مي شد او لذت بيشتري مي برد. اگر غبار زمين آنچنان مي شد كه او را به وجد مي آورد با خشم و تهديد، زير لب مي غريد: اميدي نيست؟
تو گويي او مي خواست اميد را به زور در كوچة خاكي بروياند.
به پيش نانوايي رسيد. بوي نان با متانت و سنگيني خاصي از دريچة نانوايي بيرون مي آمد و در گرماي پس از چاشت در مقآبل نانوايي مي رقصيد. آن هم چه رقصي؟ رقص وطنازي ويرانگري كه او در دستگاه هيچ نانواي ديگري نديده بود. رخوت و سستي غريبي در او پديد آمد. سطل آب در دستش سنگين و پاشيدنش سختي مي كرد. به نانوايي نگريست. حتي يكنفر هم مشتري نداشت. متعجب، از سويي هم خوشحال شد. نانهاي سرخ و برشته، خسته از نگاههاي آزمند در انتظار دستي خريدار و دهاني وصلت جوي بودند. تو گويي آنها فرياد مي زدند: بيا مرا بگير. بيا مرا ببر.
مرد آبپاش مست شد. آب سطلش را سرسري پاشيد و با شوق و ذوق بسوي نانوايي رفت. بي گپ و گفت ناني گرفت. آنرا به چهره اش نزديك كرد و نفسي عميق كشيد.
شاگرد نانوايي متعجب شد. اندكي هم ترسيد. ليكن به گمان اينكه او ديوانه است؛ چيزي نگفت. وقتي هم پول داد از سر لطف نگرفت. ولي او را خوش نيامد و گفت: بگير. من گدا نيستم. شاگرد نانوا هم ناچار پذيرفت.
مرد نان بدست بسوي بمبه باز گشت. در همانجايي كه صبح نشسته بود دوباره نشست. به هيچ كجا نگاه نمي كرد. جز به نانش. فرو رفتگيها و برجستگيهاي نان كه با مهارتي استادانه بوجود آمده بودند چشمانش را نوازش مي دادند و اشتهايش را تحريك مي كردند. اما او ايستادگي مي كرد. آن بخشهايي از نان كه از آتش مستقيم در امان مانده و رنگ خود را نباخته بودند اندك سرخي دلكشي داشتند. و اين نشانة اصالت و توان بخشي نان بود. پدركلانش گهگاهي از چنين ناني كه گندمش در كوهستانهاي خشن بام دنيا مي روييد گپ مي زد و بذر آرزو را در دل او مي پاشيد. پيامد شوق و ذوق و ياد گذشته ها دلهرة عجيبي بود. نمي توانست نانش را بخورد. مي ترسيد مزه اش با ديگر نانها تفاوتي نكند. براي چندمين بار نان را به چهره اش نزديك كرد و آنرا بوييد. از بوي نان سير نمي شد. بالاخره دل به دريا زد و از بغل آن لقمه يي كند. مزة نان شراب و عسلي را كه در تمام عمر نخورده بود به يادش آورد. مستي و نشاط چهرة در هم و نگرانش را چون غنچه شكوفا كرد و به چشمانش پرتوي دوباره بخشيد.
لبه هاي نرم و كلفت نان كه نپخته هم بودند؛ پيشتر از هر جايي ديگر، طعم تند لب و دندان مرد را چشيدند و از بار سنگين بيهوده گي رهايي يافتند.
او در هنگام خوردن مي كوشيد ذره يي از نانش بر زمين نريزد. وقتي تكة تردي را به دهان مي گذاشت چشمانش را مي بست. تا تمام ذهنش در هنگام جويدن گيراي مزة آن گردد و لذتش را به ياد بسپارد. زيرا او به خوبي مي دانست، به چنين چيز كميابي در دوران ماشين و بدل كاري بايد ارج نهاد. ناگهان به ذهنش رسيد: نشود آرد اين نان تمام شود.
اين فكر او را پريشان كرد و اشتهايش را كور. نان به دست، شتآبان از جاي برخاست و روانة نانوايي شد. سراسيمه خود را به نانوايي رساند. بي مقدمه از شاگرد نانوا پرسيد: چند بوجي از آرد اين نان داريد؟
: بسيار.
: بسيار، درست. ليكن چند بوجي؟
: چقدر به كار توست؟ هر...
مرد آبپاش با خشم به ميان گپ او دويد و گفت: گفتم چند بوجي؟
چهرة سرد و سنگي با تراشه هاي خشن، چشمان گرد و طوفاني چون دو گرداب مهيب جوان را از جاي كند و در خودش پيچاند. پاسخ پنجاه بوجي، با ترس و لرز، بين زمين و آسمان از دهانش برآمد. همة كارگران نانوايي باديدن اين صحنه قرس قرس خنديدند. جوان خجل شد و در جايش نشست.
مرد آبپاش ديگر چيزي نگفت. روي گشتاند و با خود انديشيد: اگر روزي بيست بوجي بپزند سه روز هم نمي شود.
صداي بي رمقي كه آهنگ يأس داشت و تازيانة ستم را به ياد مي آورد در گوشش پيچيد: ديگر اميدي نيست.
صدا آنچنان بي رنگ و نشانه بود كه فهميده نمي شد از زنست يا مرد؟ و آنچنان آهسته كه ترس مي زاييد و دهشت مي آفريد.
غبار غم بر چهرة مرد نشست. دلش مي خواست همة آن پنجاه بوجي آرد را بخرد. ولي نه پول داشت و نه هم جاي نگهداري. از نانوايي دور شد. سر در گريبان و نان بدست. در تمام طول راه حتي يكبار سرش را بلند نكرد. لقمه يي از نانش هم نخورد. صلانه، صلانه رفت و كنار بمبه نشست. به نانش خيره شد. نان چون اقيانوس و او غرق در آن. ذره ذره كنج و كنارش را، از ابتداي پيدايش تا به اكنون از نظر مي گذراند و به ان مي انديشيد: گندمي سخت و ديررس داشته كه تا توانسته نيروي دهقان و زمين را گرفته. حتي آفتاب را به مبارزه طلبيده و در جدال با او، رنگي تيره تر از ديگر همنوعانش پيدا كرده است. اندك تيرگي پوستش كه او را از ديگران متمايز مي كند اولين نشانه توانمندي دروني اوست. در نبرد با سنگ آسيآب تمام كوشش خود را در راستاي حفظ جوهره اش نموده است. نانوايي براي او سالن آرايشي بيش نبوده كه او خود را در آن آراسته و به دلبري از كسان پرداخته.
رشتة انديشه مرد به درازا كشيد و كم كم سر از باغ خاطراتش برآورد. باغ گلهاي رنگانگ، گياهان خود روي و درختان بي ثمر. چون هميشه رفت و در پاي درخت خشكيده يي كه دوستش مي داشت نشست. درخت زيبا بود. تنومند و پر شاخ، بروي تپه يي مشرف بر همه جا. مرد به راحتي مي توانست در زير سايه اش دراز بكشد و خوابيده همه جا را ببيند. همين كار را هم كرد. دراز كشيد و به تماشاي اطرافش پرداخت. خيلي زود خسته شد. نگاهش را از همه چيز بر گرفت و به شاخه هاي پيچ در پيچ و خشكيدة بالاي سرش دوخت. آنها در نظرش چنان زيبا و تازه مي نمودند كه شاخ گل از حضور در ان مجلس خجل مي شد. تو گويي او با نگاهش از درخت خشكيده ميوه مي چيد. ميوه يي ناب كه كيمياي جان و آرامش بخش روان بود.
غرق در تماشاي عزيزش بر پهنة آسمان نيلگون به خواب رفت. در خوابش اژدهايي از ميان آسمان پر دود و غبار پيدا شد و درخت سبز و با نشاطي را كه او در سايه اش خوابيده بود با يكدم به آتش كشيد.
مرد هراسان از خواب پريد. نان از دستش افتاد. لحظه يي بين خواب و بيداري دست و پا زد. تا به خود آمد. دستانش را خالي ديد. جستجو گرانه پيش پايش را نگاه كرد. نانش غريبانه بر خاك غلتيده بود. زود بر داشت و بوسيدش. گردو غبار بوسه گاهش، دوستانه لبانش را در آغوش گرفتند. ليكن خيلي زود به اشتباه خود پي بردند و با پشت دست مرد از لبانش جدا شدند.
جز يك گوشه و بخشهايي از پشت نان كه بر اثر افتادن، خاكي شده بودند. بروي نان لاية كلفتي از گردو غبار نشسته بود. مرد آبپاش نان را چند بار به دستانش زد و تكان داد. گرد زيادي از آن بلند شد و او را به سرفه انداخت ولي پاك نشد. به سينه و بازوانش ماليد. حتي با دقت پوف كرد. پيامد همة كارهايش درد سري بود كه با صداي سطل در بند دستش او را بيشتر مي آزرد.
نان چون اولش نشد. اندك غبار مانده به اعماق وجودش نفوذ كرده بود و براي پاك كردن آن شايد، بايد از آب مقدس استفاده مي شد. ديگر نه سرخي نان به ديده مي آمد و نه بوي بهشتيش به مشام.
چهرة اندوهبار مرد ميزبان سرشك خونبار او شد. دست بلند كرد تا اشكش را پاك كند. صداي خشك سطل باز هم به هوا برخاست و اينبار چون تيري در گوشش فرو رفت. اعصابش به هم ريخت. قهر و خشم چون طوفان او را بلند كرد و سطلش را با شدت بر زمين كوبيد. زمين با همة بزرگيش به ستوه آمد. ناله كه نه، چيزي شبيه گلايه. آنهم نه به بودة خود، بلكه به بودة سطل. آن بيچاره از درد به خود مي پيچيد و فرياد رسي هم نداشت.
صداي برخورد سطل با زمين، مردم را بار ديگر متوجة مرد آبپاش كرد. همه يك آن به او خيره شدند. با نگاههاي عاقل اندرسفيه كه در بهترين حالت پرسشي بود: چرا؟
زمين و زمان از حركت باز ايستاد. هيچ صدايي جز آن چراي مرموز را نمي شنيد. و اين احساس گناه، سپس شرم را بر سبكي و آزاديي كه با خشونت بدست آورده بود؛ چيره مي كرد. براي گريز از اين احساس و نگاه نا خوشانيد مردم، سرش را پائين انداخت. در جايش نشست. جرات نمي كرد چشمانش را پاك كند. ناچار در همان حال خود را به كار ديگري سرگرم كرد.
به جستجوي جيبهايش پرداخت. جدي و متفكرانه. خيلي زود به آنچه مي خواست دست يافت. يك خلقة پلاستيكي پاك و قاد شده به رنگ سفيد. نانش را بار ديگر پوف كرد و داخل پلاستيك گذاشت. دست به جيب بغل واسكتش برد. نان مانده از صبح را بيرون كشيد و به چهره اش نزديك كرد. بوييد. بوي دلخواهش به مشامش نخورد. با اين وجود آنرا بوسيد و محترمانه در پلاستيك گذاشت. بار ديگر دست در جيبش كرد. چهره و رفتارش نشان مي داد با وسواس و دقت به دنبال چيزي مي گردد. پس از لحظه يي اندك نرمه ناني به داشته هاي خلتة پلاستيكي افزوده گرديد. در اين هنگام، صدايي چون صداي سطلش از نزديك به گوشش خورد. آنرا در جايش نديد. سطل در دست مردي بود كه از كنارش مي گذشت. از جاي جهيد و به تندي گفت: كاكا سطل را كجا مي بري؟
: جايي نه؛ پيش دكانم را آبپاشي كنم پس مي آورم.
و خم شد تا آنرا زير نل بگذارد كه مرد آبپاش به سردي گفت: مرا. من خودم آبپاشي مي كنم.
اما او سطل را گذاشته بود. از تندي گپ مرد آبپاش هم هيچ خوشش نيامد. به اين بود. به دست دراز او توجهي نكرد و رفت. پس از رفتن او مرد آبپاش در جايش نشست. او هم از رفتار مرد ناخشنود بود. خلتة نان اويزان از بك بند انگشتش چون آونگ ساعت آرام به چپ و راست مي رفت. انديشيدن به رفتارش در برآبر آن مرد و واكنشي كه ديده بود او را اذيت مي كرد. حوصله اش سر رفت. خميازه يي كشيد و بلند شد. با نگاهي سرسري سروته خيآبان را از نظر گذراند. خيابان آرام و خلوت بود. آنسو ترك سگي دراز كشيده در زير يك گاري او را نگاه مي كرد.
مرد آبپاش خلتة نانش را كنار بمبه گذاشت و به بمبه كردن پرداخت. سطل نيمه پر، خود به خود چپه شد. با تعجب به سراغش رفت. كف سطل كاملاً غر و يك گوشه اش باز شده بود. مرد انديشمندانه سري تكان داد و با نگاه به جستجوي چيزي بر آمد. براي بستن شكاف. تكه پلاستيكي يافت. آنرا به خودش پيچاند و در سوراخ سطل چپاند. سپس سطل را به گردن بمبه آويخت و دوباره به كار پرداخت.
آبپاشي بار ديگر از نو آغاز شد. اندك گرمي باقي مانده از چاشت و كار پر جنب و جوش، خيلي زود عرق را از سر و روي مرد جاري كردند. در هنگام بمبه كردن قطره يي از عرق پيشانيش به يكي از چشمانش رفت و سوزش تندي را ايجاد كرد. نا خودآگاه هر دو چشمش را بست و پلكهايش را به هم فشرد. سرش لرزش خفيفي كرد. آرام پاي بر زمين كوبيد. ولي حالش به نشد. ناچار دست از كار كشيد. شتابان خود را به سطل رساند و آبي برويش زد. دمي نشست. وقتي سوزش چشمش كمتر شد باز گشت و كارش را از سر گرفت.
آبپاشي دو سوي كوچه تا دم غروب ادامه پيدا كرد. مرد و خورشيد خسته از كار و تلاش هر يك به سويي مي رفتند. نبرد هميشگي كم كم آغاز مي شد. شيوة نبرد كهنه تر از تمام تاريخ بود. آن دسته از ياران تاريكي كه در مغارة كوههاي گراگرد شهر يا در زير تخته سنگهاي بزرگ پنهان شده بودند سر بازان نور را از پشت گردن مي زدند و به پيش قراولان لشكر تاريكي مي پيوستند.
مرد آبپاش براي دم راستي باز هم كنار بمبه نشست. يكي از مردان بي خواب كه پير بود و دكانش از همه نزديكتر به بمبه، پيش آمد و با مهرباني گفت: آقا، بفرماييد بياييد با ما چاي بخوريد.
مرد آبپاش به سردي پاسخ رد داد. پير مرد رفت و پياله چايي از دست شاگردش فرستاد. او باز هم نپذيرفت. پير مرد كه انها را نگاه مي كرد؛ ناراحت شد و معترضانه گفت: بگير برادر، نه مرداراست. نه آدمكش. ما اينجا حوصله كفن و دفن كسي را نداريم. مي ترسم از ماندگي جانت برآيد. و گرنه راهي نمي كردم.
مرد آبپاش با شنيدن اين گپ ناچار به پذيرفتن شد.
تاريكي هاي پنهان در گوشه كنار شهر نيز چون ياران مغاره نشين خود كم كم سر به شورش بر مي داشتند. مردم چون هميشة تاريخ در چنين ساعاتي شتابزده و سر گردان مي نمودند. رفته رفته نبرد اوج مي گرفت و فضا لبريز از خشونت مي شد. در افق چيزي جز خون سرخ خورشيد و يارانش به چشم نمي خورد. مرد آبپاش با اندوه تمام شكست نور را تماشا مي كرد و انديشمندانه چايش را مي نوشيد. خورشيد و يارانش در طول روز او را بسيار آزرده بودند. وقتي آب مي پاشيد به خوبي درك مي كرد سربازان او بخشي ولو كوچك، از آب را پيش از رسيدن به زمين بي شرمانه مي دزديدند. كاش به آن بسنده مي كردند. آب زمين را به زور نيزه از گلويش بيرون مي كشيدند و با خود مي بردند. پذيرش چنين رفتارهايي براي مرد بسيار سخت بود. با اين هم دلش نمي خواست سربازان نور را چنين ذليل و بي پرده بنگرد. به اين بوده روي گشتاند و پشت به غروب كرد.
وقتي چاي تمام شد پياله را در كنار خلتة نانش گذاشت و چون پيش از چاشت به گرد آوري آشغالهاي كوچه پرداخت. اينبار ديگر خلته هاي پلاستيكي را در سطل نمي انداخت. بلكه از انها هم به عنوان آشغالداني استفاده مي كرد.
پيش قراولان تاريكي به شهر رسيدند. يارانشان از هر پس خانه و پس كوچه يي به پيش و از شان مي شتافتند. تلاشي خانه به خانه در جستجوي ياران خورشيد آغاز شد. آخرين سربازان بجا مانده از لشكر شكست خوردة خورشيد در گوشه كنار، مذبوحانه سر به تيغ دشمن مي سپردند و يا شتابان بدنبال سپهسالار شان در افق نا پديد مي شدند.
گرد و غبار ميدان كار وزار، كم كم فرو مي نشست. سر دار تاريكي در ميان گرد و غبار، آرام و سنگين پيش مي آمد. پر هيبت و وهم انگيز. حضورش دم به دم پر رنگتر، هيبتش گام به گام بيشتر مي شد. سربازانش پس از يكسره كردن كار خورشيد، آخرين پرتوهاي نور ناتوان خانه ها و دكانها را در پيشگاهش گردن مي زدند.
ديگر جز تاريكي، چيز ديگري بر اين گوشة دنيا حكومت نمي كرد.
مرد آبپاش به صد نواي بد، خلته ها و سطلش را پر كرد. براي رهايي از شر آنها، راهي را كه صبح رفته بود، دوباره در پيش گرفت. تند و شتابزده. به نانوايي رسيد. بوي نان ناتوانتر از چاشت به مشامش خورد. تو گويي گرد و غبار، آن بينوا را مسموم كرده بود و ديگر ناي دلبري نداشت.
مرد دلگير شد. نا خودآگاه گامهايش به كندي گراييدند. در اين هنگام دكاندار جواني از گروه اربابها، در كنارش سبز شد و به نرمي گفت: مانده نباشي كاكاجان. يك سوال دارم. اجازه هست پرسان كنم؟
مرد آبپاش با سر پاسخ مانده نباشي او را داد و گفت: بفرما.
: اين آشغالها را كجا مي بريد؟
: چرا؟ خونده شان تو هستي؟
: نه، نه كاكاجان. ببخشي اگر...
: يك جاي بسيار دور
: مانده نمي كند؟
مرد آبپاش ايستاد. در آرامشي چون آرامش پيش از يك جنجال بزرگ. به چهرة مرد جوان خيره شد. تو گويي مي خواست نيت و انتهاي گپ او را در چهره اش بخواند. چيز بدي نديد. هر چند سربازان تاريكي بسيار كوشيدند آن دو را فريب دهند و بازيچة خود بسازند. به اين بوده گفت: مردم بايد...
: نه، نه. كلگي بايد مي توانيم آنجا آتششان بزينم.
: از ما گذشته شاهزاده. به فكر ديگران باش.
: اين گپه نزن كاكا جان. گفتم كه، كلگي بايد.
: كدامتاآزرده نشود. جوان.
: فكر نمي كنم.
: اگر شد؟
: به گردن من.
: نشد. نبايد كسي آزرده شود.
: نه، نه. كجا مي روي؟ كس آزرده نمي شود. من اين مردم ها را مي شناسم. باور نداري؟ آهاي مردمان بي خواب، اجازه هست ما اين زباله ها را در خاليگاه آتش بزينم؟
: دلتان.
: چال باز. تو چه مي گويي لالا؟
: آزادي برادر.
: مرد آبپاش كه انديشمندانه گوش مي داد و مي شنيد گفت: بس. گوگرد داري؟
: چرا؟ سيگرت مي زني؟
: نه. به بودة آشغالها.
مرد جوان در حاليكه روي مي گشتاند گفت: پيدا مي كنم. سپس با صداي بلندي ادامه داد: حاجي، حاجي چهارجيبه.
پير مردي كه در پياده رو شتابان روان بود؛ روي گشتاند و با اشارة سرو دست پرسيد: چه مي گويي؟
: از دست شاگردت يك پلته آتش راهي كن. در خاليگاه.
: پير مردم سري تكان داد و آندوشانه به شانة هم راه افتادند. ارباب جوان از سكوت خوشش نمي آمد. دوست داشت بگويد يا بشنود. به اين بوده گفت: كاكا جان چه خبر؟
: هيچ. ميگويند شهر شلوغ است.
: شلوغ چيست؟ بيرو بار يا گدودي؟
: راست پرسي من هم به همين فكر هستم.
ارباب جوان انديشمندانه و دلگير زير لب گفت: هر دويش است كاكا جان.
مرد آبپاش شنيد. ولي چيزي نگفت. آشغالهايش را در وسط خاليگاه بروي هم كود كرد و به نو جوانيكه دوان دوان مي آمد نگاهي سرسري انداخت. نوجوان قوطي گوگردي به ارباب جوان داد و باز گشت. خيلي زود شعله هاي اتش سر به آسمان كشيدند. ارباب جوان با شوق و ذوق به آن مي نگريست و گردوبرش را جمع مي كرد.
مرد آبپاش دو باره به دنبال آشغال رفت. دكانها يكي پس از ديگري بسته مي شدند و نورها خاموش. كوچه رفته رفته خود را مي باخت. ايستادگي در مقابل سردار تاريكي سودي نداشت. مرد آبپاش كوچه را به پايان رساند ولي سطلش پر نشد. سردار تاريكي با همة توان از آشغالها پشتيباني مي كرد و آنها را در پناه خود گرفته بود. آخرين دكانداران، دكانهاي خود را بستند و با شوخي و بذله گويي از هم جدا شدند.
مرد آبپاش نرم نرمك باز گشت. نرسيده به نانوايي بوي نان به مشامش خورد. قويتر از هميشه. چهره اش باز و دلش شاد شد. چشمانش را بست و نفسي عميق تر از هر چاهي كشيد.
بوي خوش نان تا دور دست ترين جاهاي ريه اش رفت و محرومترين نايژك هايش را نواخت. مرد لحظه يي در خلاي كامل قرار گرفت. در ناكجا آبادي بدون زمان و مكان، كه فقط او بود و بوي نان.
سگي آرام در آنسوي خيابان زمين را بو مي كشيد و به دنبال چيزي براي خوردن مي گشت. مرد بوي كشيدنهاي او را احساس كرد. بدش آمد. از شدت حسد دلش مي خواست سر از تن سگ جدا كند. در دل خطاب به او گفت: تو چطور جرات كردي به قلمرو من تجاوز كني؟
تو گويي سگ اين را شنيد. سر بلند كرد و نگاه عاقل اندرسفيهي به مرد انداخت. سپس دوباره به كار خود مشغول شد.
مرد آبپاش چشم گشود و آرام بر زمين نشست. در حاليكه چشمانش با همة هوش و حواسش بدنبال سگ بودند، دستش بدنبال سنگ مي گشت. سگ و سنگ با هم پيدا شدند. مرد چون كسيكه دشمن سر خود را ديده باشد به سوي سگ دويد. سگ بيجاره تا متوجة مرد شد، 180 درجه چرخيد و تيز گريخت. سنگ به بدرقه اش رفت. از او پيشي گرفت و با فاصلة كمي بر زمين نشست.
نخوردن سنگ به سگ خون مرد را به جوش آورد. با خشم دندانهايش را خاييد و تف تندي بر زمين انداخت. به ياد نان و نانوايي افتاد. بوي نان بي رمق و ناتوان به مشامش مي رسيد. سراسيمه شد. همه چيز را فراموش كرد و بسوي نانوايي شتافت. بين راه سطلش آرام و مؤدبانه ناپاكي دستانش را به او گوش زد مي كرد. ليكن فكر او جاي ديگر بود و نمي شنيد.
راست مي رفت. و اين راست رفتن براي رسيدن به نانوايي، چيرخيدني به كار داشت. در هنگام چرخش، سطلش با صدايي بلند و آزار دهنده يك بار ديگري ناپاكي دستانش را به او ياد آوري نمود. مرد شرميد. راهش را بسوي بمبه كج كرد. صداي سطلش بيش از پيش بلند شد. تو گويي او اينبار به چهرة در هم رفته از شرم و دل بي تاب مرد مي خنديد.
دل مرد رنجيد. حكم نابودي سطل خيلي زود به مرد ابلاغ شد. مرد هم چون جلادي آنرا به هوا برد تا دوباره بر زمين بكوبد كه تكه كاغذ سفيدي از دهانه سطل بر آمد و رقصان روانة زمين شد. ديگر داشته هاي سطل نيز بدنبال تكه كاغذ روان شدند كه عقل مرد چون دادگاه دوم، حكم پيشين را لغو نمود. دست آرام پاين آمد. همزمان مرد بسوي آتش چرخيد.
آتش تنها بود. خسته و ناتوان از جنگ با سربازان تاريكي. هر آن امكان داشت نابود گردد. مرد آبپاش آشغالها را بروي آتش خالي كرد و سطلش را برزمين انداخت. صداي اعتراض سطل به هوا برخاست. پس از آن، شغله هاي آتش اوج گرفتند و به قلب تاريكي تاختند. تو گويي طبل جنگ نواخته شده بود.
مرد آبپاش بي توجه به آنها بسوي بمبة آب دويد. بين راه مردي را ديد كه از روبرويش مي آيد. وقتي از او گذشت با خود انديشيد: نشود اين آدم به نانوايي برود و همة نانها را بخرد. باز گشت. سراسيمه و شتابان. تندي رفتار او در سكوت و آرامش توهم زاي شب، مرد رهگذر را ترساند و به پياده رو فرستاد.
در نانوايي، شاگرد نانوا سرگرم گفتگو با همكارانش بود كه او سر رسيد: اي هي.
صداي مرد ناخواسته، خشن، رگه دار و آمرانه از گلوي خشكش برآمد. جوانك ترسيد. آهسته روي گشتاند. با چهره يي در هم، موهايي پريشان و سرو رويي گرد گرفته رو به رو شد. يكه خورد و بي اراده از جاي جهيد. مرد آبپاش براي آرامش او لبخندي به لب آورد و گفت: يك نان برايم نگهدار. دستهايم را بشويم پس مي آيم.
و پيش از دريافت هر گونه پاسخي، باز هم بسوي بمبه دويد. در راه دو باره با آن مرد سر خورد. مرد پياده رو را براي او رها كرد. او هم براي مرد. مرد بيش از پيش ترسيد. دوباره به پياده رو پناه برد. مرد آبپاش با سلام و لبخند كوتاهي از او گذشت و خود را به بمبه رساند.
شستن دست و روي براي مرد آبپاش شكنجه يي شده بود. چندين بار پس و پيش بمبه رفت و آمد كرد تا به خواسته اش رسيد. ليكن هيچگونه تغييري در رفتار و كردارش پديد نيامد. دلش همچنان نا آرام بود. شايد بايد به دلش هم آب يخ مي زد. اما نه، براي اينكار وقت نداشت. بايد هر چه زود تر خود را به نوانايي مي رساند. يكسره تا نانوايي دويد. وقتي ناني از ميان چندين نان، براي خود خوش كرد خاطرش آسوده گرديد.
آرام به آنسوي خيابان رفت. كنار آتش كم جان بر زمين نشست و به نانش خيره شد. بوي نان و اندك نور كمرنگ آتش كه پوست نان را طلايي مي نمود، مرد را از زمين و زمان جدا و در بي نهايت روياهاي خوش رها كردند. آتش دم به دم ناتوانتر مي شد. گهگاهي فريادي مي كشيد و كمك مي طلبيد. اما كو گوش شنوا؟ در آخرين لحظات تمام نيرويش را يكجا كرد و زنده باد روشنائي را فرياد زد. مرد آبپاش آن را هم نشنيد. اگر هم شنيد كاري انجام نداد.
مرگ آتش، دنياي روياهاي مرد را تاريك كرد. براي اولين بار از تاريكي ترسيد. نگراني موهومي در جانش ريشه دواند. به ياد سربازان آفتاب و آن چپاولگري هاي بي شرمانه شان افتاد. عرق سردي بر تنش نشست. فرياد هراس انگيز سكوت، در زير ضربات پياپي شلاق سردار تاريكي مو بر تنش راست مي كرد. بيشتر از خود نگران نانش بود. انتظار حادثه يي تلخ آزارش مي داد. نانش را محكم در دستانش مي فشرد و با دمب چشم گردو برش را مي نگريست. هر ان منتظر بود سربازان تاريكي نانش را به زور از او بگيرند. اما چنين نشد. شايد هم شده بود و او نمي دانست. شايد دستانش به او دروغ مي گفتند و چشمانش بازيچة سردار تاريكي شده بودند. ترديد چون ماچه سگي در گلة گرگان، به او حمله كرد و از درون آتشش زد.
عرق از تمام بدن مرد چشمه چشمه مي جوشيد. به ستوه آمد. تند و پريشان دستانش را بالابرد. چيزي شبيه نان در دستانش ديده مي شد. اندكي خاطرش آسوده گرديد. براي اطمينان بيشتر آنرا به چهره اش چسباند. خودش بود. نان. ديوانه وار آنرا بوسيد و بوييد. از بويش كاسته شده بود. باز هم نگراني به سراغش آمد. آنرا در آغوش گرفت. تنگ و فشرده، بروي قلبش. گرمي نانرا احساس نكرد. بر نگرانيش افزوده گرديد. دو باره آنرا به چهره اش چسباند. بوسيد و بوييد. سه باره، چهار باره، ده باره، بيست باره، و هر بار بيش از پيش بوي نان كم مي شد. اشك در ديدگان مرد حلقه زد. با نااميدي نانش را بالا برد تا به كمك نور نانوايي آنرا بررسي كند. سربازان تاريكي با تمام توان، بر نور نانوايي تاختند و اندك گرد و غبار لباسش را كه به روي نان نشسته بود؛ چندين برابر جلوه دادند. در اين هنگام چراغ نانوايي خاموش شد. چشمان مرد، ديگر چيزي را نمي ديد. جز تصويري گنگ كه اسير لشكر تاريكي شده بود. چشمانش را بست. در خيالش دو تصوير از يك نان مي ديد. خوش نداشت تصوير دوم را بپذيرد. چشم گشود. با ترس و لرزآن چيز گنگ را كه در دست داشت باز هم به چهره اش نزديك كرد. ديگر نه بويي به مشامش مي خورد و نه رنگي را مي ديد. گيج و سرگردان شد. بار بار نان را بوييد. ولي از آن چيزيكه مي خواست كمترين نشاني نيافت. نااميد نشد و نانش را رها نكرد. كم كم خستگي به سراغش آمد. تنش به خواب نياز داشت. دستانش از شدت فشار بروي نان، كرخت شده بودند. يك آن چشمانش بي اختيار بسته شدند و نان از دستش افتاد. افتادن نان نالة خفيفي در پي داشت. سربازان تاريكي نالة خفيف نان را با تمام توان بر گسترة سكوت شب افگندند و چون زجة جانسوزي به گوش مرد رساندند.
چرت مرد پاره شد. تكاني خورد و خالي بودن دستانش را احساس كرد. با ناباوري آنها را چون پيشترك، بالا آورد. دستانش خالي بودند. مرد شوكه شد. بانگراني نگاهي به گردوبرش انداخت. سربازان تاريكي با تمام توان وحشت را در وجود او تزريق كردند و روانش را به مسخره گرفتند. مرد در هم شكست. قلبش به درد آمد و نا خودآگاه ناليد: بردند.
بدنبال ناله اش كه اندوه ماتم بار مجنون و فرهاد را داشت؛ سرش خم شد. حنجره اش شروع به نواختن آهنگ غريبي كرد. آهنگ چون شرابي چهل ساله، به بزم شادي سربازان تاريكي رونق ديگري بخشيد. جامها در سرتاسر شهر دست به دست مي گشتند و پروخالي مي شدند. تمام مردم شهر از خواب پريده بودند و بزم شاد خواري سربازان تاريكي را تماشا مي كردند. جز حكيمان. هيچ حكيمي آهنگ مرد را نشنيد. اگر هم شنيد نشناخت و به دل آساييش نيامد. تو گويي حكيمان همه مرده بودند و مرد بر مرگ آنان اشك مي ريخت. او خود را كاملاً باخته بود. گهگاهي از خود يا هر كس ديگري مي پرسيد: نان من چي شد؟ و يا رو به تاريكي مي گفت: نان مرا پس بده سردار تاريكي.
روزي اگر شما، مرد پريشاني را ديديد كه با سطلي كهنه كوچة شما را در گرماي كشندة چاشتهاي تابستان آبپاشي مي كند. يا آشغالهاي تر را در چلة زمستان، پس از گرد آوري به آتش مي كشد؛ يا هم بر چپه اش، در چله زمستان برفهاي كوچه تان را آب مي زند و در گرماي چاشتهاي تابستان زباله ها را به آتش مي كشد؛ بي خيال باشيد. يا لااقل نترسيد. اگر از شما پرسيد: نان من چه شد؟ لطف كنيد و به او نان ندهيد. چون ممكن است نان شما با تصوير اول همخواني نداشته باشد و به هزاران تصوير پس از آن يكي ديگر بيفزايد. شما كه نمي خواهيد من بيشتر از اين گيج شوم؟ 15/8/1386 قلعه شاده
اشتراک در:
پست‌ها (Atom)
.jpg)
